Ton başına 1.125 Euro’luk engel
Türkiye’nin AB’ye zeytinyağı ihracatının önünde ton başına 1.125 Euro olan gümrük vergisi engeli var. Bir başka engel ise gümrüksüz ithalat için ihracatçı ülkelere yüksek kotalar tanıyan AB’nin, Türkiye’ye 100 ton gibi komik bir kota uygulaması.
Türkiye, artan zeytin ağacı varlığı ile yakın gelecekte zeytin ve zeytinyağı üretiminde önemli bir rekolteye sahip olacak. Bu nedenle ihracatçılar için yeni pazarlar bulmak hayati önem taşıyor. Zeytin ağacı varlığını son 10 yıllık süreçte 90 milyondan 160 milyona çıkaran zeytincilik sektörü, yakın gelecekte yıllık 650 bin tonluk zeytinyağı üretimiyle dünyanın ikinci büyük üreticisi olmayı hedefliyor. Bu hedeflere karşın zeytinyağı ihracatında gerileme yaşanıyor. Dökme zeytinyağı ihracatında yaşanan gerilemenin yanı sıra Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği’nin açıklamasına göre, 2010-11 sezonu zeytinyağı ihracatının başladığı 1 Kasım 2010 tarihinden Şubat ayı sonuna kadar geçen dört aylık dönemde, ambalajlı zeytinyağı ihracatı da %40 gerileyerek 4.475 tona düştü. Geçen sezonun aynı döneminde bu rakam 7.377 tondu.
Ancak zeytinyağı üretimini 650 bin tona çıkarmayı hedefleyen Türkiye’nin mevcut iç tüketim rakamları dikkate alındığında hedeflenen rekoltenin 500 bin tonluk kısmını ihraç etmesi gerekiyor. İhracat için en büyük pazar ise Avrupa Birliği (AB). Çünkü AB, dünya zeytinyağı tüketiminin yüzde 75’ini gerçekleştiriyor. Türkiye’nin AB’ye zeytinyağı ihracatının önünde ise ton başına 1.125 Euro olan gümrük vergisi engeli var.
13-16 Mart tarihleri arasında Londra-Excel’de gerçekleştirilen 12. IFE Uluslararası Gıda ve İçecek Fuarı’na katıldıklarını belirten Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi (ZZTK) Yönetim Kurulu Başkanı Metin Ölken, İngiltere’ye yapılacak olan zeytinyağı ihracatlarında uygulanan yüksek gümrük vergisi nedeniyle Türk zeytinyağlarının rekabet dışı kaldığına dikkat çekiyor. Ölken, AB’nin kendi dışındaki hemen hemen tüm üretici ülkelere gümrüksüz ithalat için kota tanıdığını, ancak Tunus’a 56 bin ton, Suriye’ye 10 bin ton düzeyinde yıllık kota veren AB’nin, Türkiye’ye sadece 100 ton kota verdiğini kaydediyor.
Kota hakkında, “AB’ye tam üyelik için müzakereler sürerken işte bizim AB gözündeki yerimiz” yorumunu yapan Ölken, “ZZTK olarak fuarda sadece zeytin ve zeytinyağı üreticisi olarak ülkemizi hatırlatmaya yönelik çalıştık, var olduğumuzu anlattık ve bu kota talebimizi gerek Türk gerekse AB’li yetkili ve ziyaretçilere yüksek sesle dillendirmeye çalıştık” diyor.