Uzmanlar uyardı: "Maymun ebolası insanlara sıçrayabilir!"

Afrika'nın vahşi maymun popülasyonlarında salgın haline gelen ve hayvanlarda Ebola benzeri belirtilere neden olan bir virüs bir süredir bilim camiasının gündeminde. Makak maymunları için yaşamsal bir tehdit olduğu belirtilen virüsün insanlara bulaşması halinde ne olacağı ise henüz bilinmiyor.

Bilim insanları son yayınlanan makalede yaşananların AIDS hastalığına yol açan HIV ile paralelliğine dikkat çekerek yetkilileri uyarıyor. AIDS virüsünün izinin de Afrika'daki maymunlara kadar sürüldüğünü hatırlatan bilim insanları, aterivirüs ailesine mensup bu yeni virüsün takip edilerek yeni bir pandeminin engellenmesi gerektiğini belirtiyor. Cell dergisinde yayınlanan araştırmanın başında yer alan Prof. Sara Sawyer, hayvanlarda görülen bu virüsün temel bağışıklık mekanizmalarını aşarak insan hücrelerine girme ve burada çoğalma becerisi kazandığını belirtiyor.

Vahşi hayvanların taşıdığı binlerce virüs var

Sawyer dünya çapında vahşi hayvanlarda yaşayan birbirinden farklı binlerce virüs olduğuna, bunların çoğunun konakladıkları hayvanlarda belirti göstermediklerine dikkat çekiyor. Son yıllarda bunların giderek artan miktarlarda insanlara sıçradığına dikkat çeken Sawyer, örnek olarak 2003'teki SARS-CoV, 2021'deki MERS ve 2020'deki SARS-CoV-2 virüslerini veriyor.

Sawyer ve ekibi 15 yıldır dünyanın dört bir yanındaki vahşi yaşamdan örnekler alarak bunlar arasında insan hücrelerine sıçrama yapabilecek olanları tespit etmeye çalışıyor. Son yayınlanan araştırma da makak kolonilerinde ölümcül salgınlara yol açan maymun kanamalı ateş virüsü (SHFV) incelendi.

SHFV'nin maymun hücrelerine saldırdığı mekanizma ile insan hücrelerine de girerek çoğalabildiğini ortaya koyan araştırmacılar, virüsün AIDS hastalığına neden olan insan bağışıklık yetmezliği virüsü (HIV) gibi bağışıklık hücrelerini hedef aldığını ve bu sayede temel bağışıklık sistemini işlevsiz hale getirerek uzun vadede vücudun tamamına yayılabildiğini gördü.

Paniğe gerek yok, otoriteler uyanık olmalı

Yeni bir pandeminin kapıda olmadığını ve panik yapılmaması gerektiğini belirten araştırmacılar, bununla beraber küresel sağlık otoritelerinin bu virüslerin araştırılmasına öncelik tanımasının ve taşıyıcı hayvanlarla yakın temasta olan insanların izlenmesinin önemli olduğunu ifade etti.

Bilim insanları HIV'in 1900'lerin başında maymunlardan insanlara geçtiğini biliyor. Buna rağmen 80'lerde ABD'de ölümler başlayana kadar kimse bu salgından haberdar değildi. O dönemde henüz gelişmiş test teknikleri ve tedaviler olmadığı için hastalık hızla yayılmıştı.

Araştırmacılar maymunlarda Ebola benzeri bir hastalığa neden olan bu virüslerin insanlara sıçrayacağının kesin olmadığını, ancak ilerleyen zamanda daha fazla virüsün insanlara geçeceğinin garanti olduğunu belirtiyor. COVID-19 salgının bu geçişlerden sadece biri olduğunu ifade eden bilim insanları, artan farkındalık ve izleme çalışmaları sayesinde bu hastalıklara salgın haline gelmeden müdahale edilebileceğini umuyor.   

- Gıda Hattı, Bilim bölümünde yayınlandı
https://www.gidahatti.com/haber/12320246/uzmanlar-uyardi-maymun-ebolasi-insanlara-sicrayabilir