Giderek azalan doğal kaynaklar, kirlenen çevre, iklim değişikliği, kuraklık ve afetler, günümüz gıda zincirindeki bazı halkaların zayıflamasına neden oluyor.
ILSI Avrupa’nın (Uluslararası Yaşam Bilimleri Enstitüsü) 2012 yıllık sempozyumu 29-30 Mart tarihleri arasında Brüksel’de gerçekleşti. Bu yıl 21. Yüzyıl Gıda Zinciri temasıyla düzenlenen sempozyumda birincil üretimden son tüketime kadar gıda zincirindeki güncel konular tartışıldı. ABD’den Japonya’ya birçok ülkeden 100 dolayında uzmanın katıldığı sempozyuma Türkiye’den de Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aziz Ekşi davet edildi. Nüfusu 7 milyara ulaşan dünyanın daha güvenli geleceği açısından sempozyum çıktılarının oldukça uyarıcı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Ekşi; 21. Yüzyıl Gıda Zinciri üzerine önemli başlıkları ve izlenimlerini Gıdahattı ile paylaştı.
Su kıtlığı kapıda
“Azalan kaynakların başında su geliyor. Sulama suyu ya da “mavi su”, bu azalmanın başlıca nedenlerinden biri. Bu nedenle gıda amaçlı bitki seçerken su gereksinimi dikkate alınmalıdır. Aynı analizin tahıl vb diğer bitki grupları için de yapılması gerekiyor. Ayrıca, yağmur suyu ya da “yeşil su” ile yetişebilen bitkilere yönelinmesi, kurağa ve tuza dayanıklı bitkilerin geliştirilmesi, uygun sulama yöntemi ile mavi su tüketiminin azaltılması, atık suyun prosesten geçirilerek yeniden kullanılması önerildi.”
Ambalaj çevreye yük mü?
“Ambalajın küresel ısınmaya katkısı %23, su tüketimindeki payı ise %7 düzeyindedir. Buna karşılık ambalajın çevre yükünü azaltmaya katkısı göz ardı edilmektedir. Nestle araştırmasına göre hasattan tüketime gıda kayıpları %19-84 arasındadır. Gıda kaybı aynı zamanda çevreye atık demektir ve bunu azaltmanın en etkili aracı ambalajlamadır.”
Tüketici sorumluluğu
“Avrupa Parlamentosu üyesi Anna Maria C. Bildt’e göre gıdalar güvenli olmalı ve yeteri kadar bulunmalıdır. Ancak kimse kimsenin ne yiyeceğine karar vermemelidir. Yasa veya kural yolu ile değişim yerine bilgilenmeye dayalı değişim tercih edilmelidir. Dolayısı ile tüketiciye bilgi verilmeli ve sorumluluk tüketiciye ait olmalıdır.“
Çözüm yenilikçilikte
“913 milyon insanın yetersiz beslendiği günümüz dünyasında gıda zincirindeki bazı halkaların zayıfladığı bir gerçektir ve zincirin güçlenmesi; doğal kaynakların özenli kullanılmasını, yeni bitkilerin geliştirilmesini, gıda teknolojisinin iyileştirilmesini, ambalajlamanın yaygınlaştırılmasını, gıda kayıplarının azaltılmasını gerektirmektedir. Bu da zincirin her halkasında gerçekleştirilecek yenilikçi çalışmalar ile mümkündür.
Bunun gibi; gıda zincirine tehlike yerine risk analizi ile yaklaşılması ve tüketici eğitiminin yaygınlaştırılması da önemlidir.”