Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi soya proteini ve kalp sağlığı ilişkisine atıfta bulunan sağlık beyanını kaldırma yönünde adımlar atarken, uzmanlar yıllardır yapılan çalışmaların bu ilişkiyi güçlendirdiğini vurguluyor.
Yapılan son araştırma, ABD gıda otoritesi FDA’nın soya ve kalp sağlığı ile ilgili sağlık beyanının kaldırılması teklifi hakkında soru işaretleri doğuruyor. Araştırmacılara göre soya ile ilgili sağlık beyanı ortaya koyulduğu günden beri doğruluğu sorgulanıyor, ancak bu yöndeki olumlu veriler 1999’dan beri değişmedi.
FDA son dönemde yapılan çalışmalardaki tutarsız sonuçları öne sürerek 2017 yılında soya ile ilgili sağlık beyanının yürürlükten kaldırılmasını önermişti. Ancak bu önerge sırasında atıf yapılan 46 klinik araştırma, soyanın hem toplam kolesterolü, hem LDL kısaltması ile anılan, halk arasında kötü huylu kolesterol olarak bilinen kolesterolü düşürdüğünü göstermekteydi.
Journal of the American Heart Association dergisinde yayınlanan son makale, bu konudaki çalışmaların sonuçlarını derliyor. Araştırmanın başında yer alan Prof. John Sievenpiper, örnek sayısı düşük olduğunda ortaya koyulan sonuçların, bazen zaman içerisinde, örnek sayısının artması ile değişebildiğini ve kesinleştiğini vurguluyor. Balık yağı konusunda bu durumun yaşandığını ifade eden Sievenpiper, soya konusunda ise başından beri bulguların değişmediğine dikkat çekiyor.
Bilimsel kanıtlar a göre soya proteini kötü kolesterolü düşürüyor
Araştırmacılar yaptıkları kümülatif meta analiz sonucunda tüm soya çalışmalarında elde edilen sonuçların zaman içerisindeki değişimini gözlemlemeyi amaçladılar. Elde edilen veriler FDA’nın soya proteini ve kalp sağlığı arasındaki etki ile ilgili orijinal yorumunun doğruluğunu gösterdi. Çalışmanın yazarlarından Prof. David Jenkins, soya tüketimi kolesterolde görülen düşüşün %5’te kaldığını, ancak bunun bitkisel kaynaklı diğer besinlerle birleştiğinde çok daha güçlü bir etki haline geldiğini ifade etti.
Jenkins 1980’lerde ortaya atılan ve hala kullanılan glisemik endeks hesabının mimarlarından. Araştırmacının son dönem çalışmaları ise; kuruyemişler, bitkisel protein, çözünebilir lif ve bitki sterolleri içeren ve kalp hastalığı riskini %30’a varan seviyelerde azaltabilen bir beslenme portföyü üzerine.
Ülkelerin beslenme portföyleri bitkisel bazlı beslenmeyi içeriyor. Bazı bitkisel gıdalar ile ilgili sağlık beyanları ürünler üzerinde kullanılabiliyor. Uzmanlar FDA’nın soya üzerine odaklanarak bu gıda hakkındaki olumlu sağlık beyanlarını hükümsüz kılma çabasının umut kırıcı olduğunu ifade ediyor. Benzeri bulguların diğer bitkisel ürünler için de geçerli olabileceğine; bu durumda soya konusunda alınacak kararın diğer gıdaları da etkileyebileceğini söyleyen uzmanlar; günümüzde hem sağlık hem çevre kaygıları nedeniyle bitkisel protein tüketiminin özellikle teşvik edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
