COVID-19 hastalığına yakalananların bazılarında, olumsuz etkiler çok uzun bir süre devam edebiliyor…
COVID-19 oldukça yeni bir hastalık ve halen öğrenme süreci devam ediyor. Salgının dünyadaki birçok ülkeye yayıldığı dönemden birkaç ay sonra, bazı hastalardaki problemlerin uzun süre geçmediğine ilişkin raporlar yayınlandı.
Aynı durumu yaşayan hastalar sosyal medyada destek grupları oluşturdu. Bu vakaların sayısı arttıkça da bilimsel araştırmalar yapıldı ve uzun süre devam eden COVID-19 ayrı bir tanı olarak literatüre geçti.
Bizde bu yönde bir makaleyi Haziran 2020’de sizlerle paylaşmıştık. Öte yandan zaman geçti, dünyada on milyonlarca insan COVID-19 geçirdi ve oranı düşük olsa da toplam hasta sayısı fazla olduğu için, “Uzamış COVID-19” geçirenlerin sayısı arttı.
Bu hastalar bulaştırıcı değiller, hayati risk taşıyan bir durumları yok. Ancak COVID-19’un hayat kalitesini düşüren birçok etkisiyle uzun süre yaşamak durumunda kalıyorlar.
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu da NTV’deki yazısında bu konuyu kaleme aldı. İşte o yazı…
Eğer herhangi bir nedenle hastalıkta ağırlaşmaya yol açabilecek ilave bir sorun ortaya çıkmaz ise çoğu vakada iyileşme 2-3 haftada tamamlanıyor.
Ne var ki yeni bazı gözlemler, beklenenden daha çok olguda COVID-19’da iyileşme sürecinin haftaları hatta ayları bile bulabileceğine işaret ediyor. Bu kişilerde hastalıkla bağlantılı “yorgunluk, uykusuzluk, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kafa karışıklığı, unutkanlık, odaklanma güçlüğü” gibi sorunlar bir türlü bitmek bilmiyor.
Bu gibi durumlarda o kişilere “Long COVID-19 (UzamışCOVID-19)” tanısı konuluyor. Peki bu kötü, can sıkıcı ihtimal kimlerde daha fazla? Sorunun yanıtını araştıran uzmanlar bakın neler bulmuşlar…
Long COVID-19 riski kimlerde daha yüksek?
Varan 1 – Ağır Seyirli Vakalar
Hastalığı ağır geçirenlerde, şiddetli komplikasyonlar nedeniyle uzun süre yatağa bağlı kalanlarda COVID-19’un uzama ihtimali artıyor.
Varan 2 – Çok Sayıda Belirti Gösterenler
Hastalığı sadece hafif bir ateş, sıradan bir boğaz ağrısı ve ufak tefek öksürük nöbetleriyle atlatabiliyorsanız, şanslısınız. Yok eğer, hastalığa yüksek ateş, öksürük, nefes darlığı, baş ağrısı, ağır halsizlik, yorgunluk, bitkinlik hali, tat ve koku kaybıyla “merhaba” demişseniz, sizde de COVID-19 daha uzun sürebilir. Dikkatli olun ve tedaviyi daha da ciddiye alın.
Eğer herhangi bir nedenle hastalıkta ağırlaşmaya yol açabilecek ilave bir sorun ortaya çıkmaz ise çoğu vakada iyileşme 2-3 haftada tamamlanıyor. Ne var ki yeni bazı gözlemler, beklenenden daha çok olguda COVID-19’da iyileşme sürecinin haftaları hatta ayları bile bulabileceğine işaret ediyor.
Bu kişilerde hastalıkla bağlantılı “yorgunluk, uykusuzluk, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kafa karışıklığı, unutkanlık, odaklanma güçlüğü” gibi sorunlar bir türlü bitmek bilmiyor. Bu gibi durumlarda o kişilere “Long COVID-19 (Uzamış Covıd-19)” tanısı konuluyor. Peki bu kötü, can sıkıcı ihtimal kimlerde daha fazla? Sorunun yanıtını araştıran uzmanlar bakın neler bulmuşlar…
Varan 3 – Obez Kişiler
Ciddi düzeyde kilo sorunu olanlarda COVID-19 beklenenden daha ağır seyretmekle kalmıyor, maalesef iyileşme süresi de haftaları bulabiliyor. Bu nedenle fazla kiloluların da daha dikkatli olmaları lazım.
Varan 4 – Kronik Hastalığı Olanlar
Özellikle şeker hastalarında, insülin direnci sorunu yaşayanlarda, hipertansiyonlu, kalp, böbrek, karaciğer yetmezliğine sahip kişilerde, KOAH yani kronik ve tıkayıcı solunum yolu hastalığı olanlarda da COVID-19’da iyileşme süreci uzayabiliyor.
Varan 5 – Depresyon Sorunu Yaşayanlar
Eğer hastalığa yakalanmadan önce zaten derin depresyonu olan biriyseniz, sürecin sizde de uzama ihtimali oldukça yüksek.
Varan 6 – Yaşlılar Ve Kadınlar Dikkatli Olsun
Hastalığa karşı kadınların erkeklerden daha dirençli oldukları, daha hafif sorunlarla hastalığı geçiştirdikleri biliniyor. Ama uzamış COVID-19 meselesine erkeklere oranla kadınlar daha çabuk ve daha çok teslim oluyor. Yaşlılarda da benzer bir risk söz konusu. İleri yaşlı kişilerin iyileşme süreçleri de maalesef sürüncemede kalabiliyor.
