TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, et fiyatlarının düşmesinin besi hayvanı ve yem maliyetine bağlı olduğunu açıkladı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kırmızı ette fiyatları aşağı çekmenin yolunun ithalat olmadığını bildirerek, “Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun açıklamasını doğru buluyoruz. Üreticinin girdi maliyetleri düşürülmeli, verimlilik artırılmalı. Biz de fiyatlardan memnun değiliz. Çocuklar başta tüketicinin ucuza et yemesini istiyoruz. Bu sorunun çözümü besi hayvanı ve yem maliyetlerinin düşürülmesinden geçer” dedi.
Üretici et fiyatlarının artmasındaki en önemli faktörlerin besi hayvanı ve yemdeki fiyat artışları olduğunu belirten Bayraktar, “maliyetin yaklaşık yüzde 58-60’ını oluşturan besi hayvanı fiyatları, geçen yıla göre yüzde 50’lere varan oranlarda pahalandı. Yem fiyatları da son 5 yılda yüzde 65,3 artışla enflasyonun üzerinde arttı. Ucuz besi hayvanı sağlamak ve yem fiyatlarını düşürmek zorundayız” dedi.
Üreticilerin geçen yıl yaklaşık 200 kilogramlık bir danayı 10-12 liraya alıp ahırına koyabilmişken, bu yıl 15-16 lira civarında bir fiyata ancak satın alabildiklerini vurgulayan Bayraktar, “besi hayvanını geçen yıla göre yüzde 50’lere varan bir oranda daha pahalıya elde edebildiler. Şu an itibariyle ise besiye konulacak hayvanın canlı kilosu 17 liraya satılmaktadır. İthal edilen hayvanlar da ucuz olmayıp, canlı olarak ülkemize kilogramı 16,5-17 liradan gelmektedir” bilgisini verdi.
Üretici maliyetinin yaklaşık yüzde 28-30’unu oluşturan yem kalemleri içinde fabrika besi yeminde, son 5 yıla bakıldığında, fiyatlarda önemli artışların olduğunun görüldüğünü vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“2010 Temmuz ayında tonu 556 lira olan besi yemi, 2015 Temmuz ayında 919 liraya çıkmıştır. Artış oranı yüzde 65,3’ü bulmuştur. Aynı dönemde tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 47,4 oranında gerçekleşmiştir. Buna göre, yemdeki reel artış yüzde 12’yı geçmiştir.
Şayet, vatandaşlarımızın makul fiyatla et yemesi isteniyorsa, üreticilerimizin üzerindeki ağır girdi maliyetleri düşürülmeli, destekler artırılmalıdır. Et ithal etmenin ülke hayvancılığına ve perakende fiyat düşüşlerine etki etmediği, bilakis üretici fiyatlarını etkilediği, birçok işletmenin kapanmasına neden olduğu geçmiş tecrübelerle sabittir.
Besicilerimizin en önemli maliyet kalemleri besiye alınan hayvanlar ve yemdir. Toplam besi maliyeti içinde hayvan alımları yüzde 58-60, yem ise yüzde 28-30 oranında pay almaktadır. Geriye kalan yüzde 10-14’lük giderleri ise, enerji, işçilik, veteriner, ilaç ve diğer masraf kalemleri oluşturmaktadır.”
Sütte istikrar şart
“Dolayısıyla üretim maliyetleri düşürülmek isteniyorsa öncelikle besiye alınacak hayvan alım fiyatlarını düşürmek gerekmektedir. Bunun yolu ise süt sektöründe istikrarı sağlayacak tedbirleri hayata geçirmekten geçmektedir. Eğer sütte istikrar sağlanırsa hem damızlık hayvanlar kasaba gitmez hem de besicilerimizin ihtiyacı olan canlı hayvan tedarikinde sıkıntı yaşanmaz, dolayısıyla şu an için besi hayvanı ithalatı için dışarı yönelmek zorunda kalınmaz. Halen ihtiyaç bulunduğu için besilik dana ithalatı sürüyor. Bununla sınırlı kalmalı. Fiyatları düşürmenin yolu ithalat değildir. Et ithalatı olursa üreticimiz perişan olur. Sektör büyük yara alır.”
Meralar korunmalı ve ıslah edilmeli
“Yem maliyetlerinin aşağı çekilmesi çok önemli. Çünkü, yemin, üretici maliyeti içindeki oranı yüzde 28-30’u buluyor. Yem maliyetini düşürmek için ise; ucuz yem kaynaklarımızdan meraların korunması, ıslah edilmesi ve çiftçilerimizin kullanabileceği hale getirilmesi getirmektedir. Gelişmiş ülkelerdeki üretim maliyet farkının en önemli kalemini bu tür ucuz yem alanları oluşturmaktadır. Meralar bu şekilde imara açılmaya devam ederse, maliyetleri düşüremeyiz, tüketicimiz ucuza et yiyemez. Bunun yanında birçok yem hammaddesi üretiminde gübre ve mazot gibi girdilerde KDV ve ÖTV yükünün azaltılması gerekmektedir. Aksi takdirde tüketicilerimize ucuza et alabilmeleri pek mümkün görünmemektedir.”
