İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nın 2017 yılı sonuçlarını açıkladı. 102 yeni firmanın girdiği listede ilk sırayı, gıda sanayinden Oğuz Gıda aldı.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’na göre, İkinci 500 listesindeki 434 şirket kar, 66 şirket zarar etti. Böylece İkinci 500 şirketleri, 2010 sonrasındaki en yüksek kar eden firma sayısına ulaştı.
Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar açısından bakıldığında ise kar eden kuruluş sayısı 2017 yılında 489, zarar eden kuruluş sayısı ise 11 oldu. Bu kalemde de, 2017 yılında son beş yılın en yüksek sayısına ulaşıldı.
2017 yılında sıralamaya 102 yeni firma girdi. Bunlardan 66’sı geçen yılki 1000 büyük kuruluşun dışından geldi. 36 kuruluş ise 2016 yılında İSO 500’de yer alıp, bu yıl İSO İkinci 500’e gerileyen şirketlerden oluştu.
2017 yılındaki üretimden satışlara göre yapılan sıralamada ilk sırayı 309,4 milyon TL ile Oğuz Gıda aldı. İkincilik 309,4 milyon TL üretimden satışlarıyla Zeki Mensucat’ın olurken, üçüncü sırada ise 308,3 milyon TL ile S.S. Marmara Zeytin yer aldı.
İSO İkinci 500 satışlarını %30 arttı
Mayıs ayı sonunda açıklanan ve üretimden satışlardaki reel değişime, esas faaliyet karından vergi öncesi kar ve zarar toplamına kadar son yılların en iyi performansını ortaya koyan İSO 500 gibi, İkinci 500 kuruluşları da çok iyi bir performans sergiledi.
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun 2016 yılında 82,2 milyar TL olan üretimden satışları, 2017 yılında yüzde 30,9 artarak 107,6 milyar TL’ye yükseldi.
İkinci 500 verilerinde en dikkati çeken gösterge, karlardaki sıçrama oldu. İkinci 500’ün karlarındaki artış oranlarının Birinci 500’ün de üzerinde gerçekleşti. 2017 yılında İkinci 500’de faaliyet karı yüzde 43,9, faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (FAVÖK) yüzde 49,3, vergi öncesi kar ve zarar toplamı ise yüzde 67,2 büyüdü. Bu oranlar Birinci 500’de ise sırasıyla yüzde 34,8, yüzde 24,4 ve yüzde 40,7 olarak gerçekleşmişti.
İkinci 500’ün kar büyüklükleri reel olarak de; faaliyet karı yüzde 28,5, FAVÖK yüzde 33,4, vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı (VÖDKZ) yüzde 49,3 gibi çok ciddi artışlar kaydedildi.
İkinci 500’ün karlılıklarındaki bu olumlu verilere karşın, İSO 500’de olduğu gibi İkinci 500’deki sanayi kuruluşlarının da ağır bir finansman yükü altında oldukları ve 2017’deki faaliyet karlarının yüzde 42,8’ini finansman gideri olarak kaybettikleri görüldü.
Araştırmanın sonuçları, sanayi kuruluşlarının 2016 yılında 4,4 milyar TL olan finansman giderlerinin 2017 yılında yüzde 21,7 oranında artarak 5,4 milyar TL’ye ulaştığını ortaya koydu. Finansman giderlerinin net satışlara oranı da 0,3 puan azalarak yüzde 4,4 oldu.
Ar-Ge harcamaları artışta
İkinci 500 şirketleri geçen yıla göre Ar-Ge harcamalarını yüzde 68,5 artırarak 488,5 milyon TL’ye çıkarırken, Ar-Ge harcamalarının üretimden satışlara oranı da yüzde 0,35’den yüzde 0,45’e yükseldi. İkinci 500’de Ar-Ge yapan firma sayısı ise 177’den 188’e çıktı.
İSO İkinci 500 şirketlerinin ihracatı da üç yıl aradan sonra yeniden artış gösterdi. 2014’te yüzde 5,4, 2015’te yüzde 17, 2016’da yüzde 2,8 gerileyen İSO İkinci 500’ün ihracatı 2017 yılında yüzde 16,9 oranında artarak 8,9 milyar dolara yükseldi. İSO 500 gibi, İkinci 500’de de ihracat artışı, Türkiye ihracat artışının üzerinde gerçekleşti.
Şirketlerin borç yükü arttı
Araştırma, İSO İkinci 500’de borç yükünün arttığını ortaya koyarken, özellikle mali borçlardaki artışın toplam borçlardaki artışa göre daha hızlı yükseldiği gözlendi.
2016’da 36,1 milyar TL olan toplam mali borçlar 2017’de yüzde 50,9 oranında artarak 54,5 milyar TL’ye ulaştı. Mali borçların toplam borçlar içindeki payı 2016 yılında yüzde 58,1 iken, 2017’de yüzde 58,9’a çıktı.
Kuruluşların devreden KDV yüküne ilişkin verilere göre, 2017 yılında İSO İkinci 500’ün devreden KDV’si bir önceki yıla göre yüzde 48,7 artışla 1,7 milyar TL’ye ulaştı.
İstihdam ve maaş artışları
2017 yılında İSO İkinci 500’ün istihdamı yüzde 4,4 artarken, ödenen maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 14,2 olarak gerçekleşti.
Araştırmaya göre, İSO İkinci 500’de yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı geçen yıl bir önceki yıla göre 4 adet daha azaldı ve 61 kuruluş ile son yılların en düşük seviyesine geriledi.
