Koronavirüs salgınına karşı ekonomik önlemler içeren kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Kanunla, ücretsiz izne çıkarılanlara aylık nakit desteği verilecek, işten çıkarmalar 3 aylığına yasaklanacak, işverenler çalışanları 3 ay süreyle ücretsiz izne çıkarabilecek. Kanunun sürprizi ise Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bir önerge ile eklenen “Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu” oldu. Fahiş fiyat artışı yapanlar ve stokçulara 10 bin liradan 500 bin liraya kadar cezası verilecek.
TBMM’de kabul edilen ‘Koronavirüs (Kovid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Öngören Kanunu’na göre, ücretsiz izne çıkarılanlara aylık nakit desteği gelirken, işten işçi çıkarmalar ise 3 aylığına yasaklanıyor. İşverenler ise çalışanları 3 ay süreyle ücretsiz izne çıkarabilecek.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un açıklamasına göre, ücretsiz izne ayrılan ile kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanlar ve 15 Mart’tan sonra iş sözleşmesi feshedilen işçilere ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar aylık 1177 lira destek sağlanacak. Ayrıca, bakım ihtiyacı olan yaşlıların bakım merkezindeki ücretini Aile Bakanlığı karşılayacak.
Torba kanun ile getirilen bazı destekler
-Devlete ait üniversitelerin tıp fakülteleri ve diş hekimliği fakülteleri ile bunlara bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimleri ile rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitülerin döner sermaye işletmesi birimlerinden, borç karşılama yüzdeleri Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca tespit edilecek oranın altında kalanlara Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden kaynak aktarılabilecek.
-Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesindeki engelli bakım merkezlerinde ve huzurevlerinde, Sosyal Hizmetler Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca aranan gelir ölçütleri ile ağır engellilik şartının üç ay süreyle dikkate alınmaksızın yaşlılara ve engellilere hizmet verilecek.
-Kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde yapılan başvurular, uygunluk tespitleri hariç, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacak.
Ücretsiz izne ayrılanlara aylık nakdi destek
-Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15 Mart 2020’den sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilecek. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamayacak.
-Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince, idari para cezası uygulanacak ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile işverenden tahsil edilecek.
-Nakdi ücret desteğinden yararlananlardan genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, genel sağlık sigortalısı sayılacak ve genel sağlık sigortasına ilişkin primler İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.
-Kovid-19 nedeniyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecek. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile işverenden tahsil edilecek.
Fahiş fiyat için Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu
Kanunun sürprizi ise teklifin Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerinde verilen bir önerge ile eklenen “Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu” oluşturulmasına dair düzenleme oldu.
Koronavirüsle mücadele kapsamında kanun metnine eklenen madde uyarınca oluşturulacak Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nda, Ticaret Bakanlığı’nın yarı sıra, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi Bakanlığı gibi bakanlık temsilcileri ve TOBB, TESK gibi kurumlardan temsilciler olacak. Toplam 13 üyeli kurul, salt çoğunlukla karar alacak. Kurul, tarafından fahiş fiyat artışı yapanlar ve stokçulara 10 bin liradan 500 bin liraya kadar ceza verilebilecek.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, koronavirüs salgını süresince haksız fiyat artışı uyguladığı tespit edilen 198 firmaya toplamda 10 milyon 90 bin lira ceza kesildiğini duyurmuştu. 7 bin 400 firma hakkındaki inceleme de sürüyor.
DHA
