ABD’nin Çin menşeli bazı mallara gümrük tarifesi getirme kararı 6 Temmuz Cuma günü uygulamaya giriyor. Yaptırımlar “Çin’in ABD’nin teknoloji üstünlüğüne zarar vermeye yönelik saldırgan taktikler uyguladığı” suçlamasına dayanıyor. Toplamda 50 milyar dolarlık ihracatının etkilenmesi hedeflenen Çin ise aynı şekilde karşılık vereceğini açıkladı.
ABD’deki Trump yönetimi Çin’den ithal edilen ve ticari değeri 34 milyar dolar olan bazı ürünlere gümrük tarifesi uygulamasına başladı. Çinli yetkililer ise bu yaptırıma aynı şekilde cevap vereceklerini açıkladı. İki ülkenin de kararlarında ısrarcı olduğu, bu durumun dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında hızla tırmanan bir ticaret savaşı doğurabileceği değerlendiriliyor.
Beyaz Saray geçtiğimiz ay yaptığı açıklama ile Çin’den her yıl ithal edilen 50 milyar dolar değerinde 1.102 kalem mala %25 oranında gümrük tarifesi uygulamaya başlayacağını duyurdu. Aslında bu bu teklif Nisan ayında 1.333 ürünü kapsayacak şekilde yapılmış, kamuoyundan gelen geri bildirimler dikkate alınarak 515 ürün listeden çıkarılmış, 284 ürün eklenmişti. ABD 6 Temmuz 2018 Cuma günü ilk listede yer alan 818 Çin menşeli ürüne gümrük tarifesi uygulamasını başlattı. Bu malların yıllık toplam değerinin 34 milyar dolar olduğu ifade edildi.
Çin karşılık verecek
Çin yönetimi ise Trump’ın baskılarına boyun eğmeyeceklerini ifade ederek, ABD’nin yaptırımlarının başlayacağı Cuma günü kendilerinin de yıllık değeri 34 milyar dolar olan ABD menşeli 545 ürüne %25 gümrük tarifesi uygulayacaklarını açıkladı. Bu ürünler soyadan istakoza, SUV araçlardan viskiye birçok kalemi kapsıyor. ABD’nin henüz yaptırım uygulamadığı, ancak listede yer alan 16 milyar dolar değerinde 284 ürüne karşılık ise aynı değerde 114 ABD menşeli ürün belirlenmiş durumda.
Çin’in özellikle tarımsal ürünleri listesine almış olması, Pekin’in Trump destekçisi çiftçileri cezalandırma girişimi olarak değerlendirildi. Diğer yandan ABD’nin %10 gümrük tarifesi uygulamak üzere 200 milyar dolarlık ürün belirleme çalışmasına başladığı, Çin’in ticari uygulamalarını yeniden yapılandırmaması ve ABD’ye karşılık vermesi halinde bunların da devreye gireceği ifade ediliyor.
ABD’den “teknoloji hırsızlığı” suçlaması
Trump yönetimi daha önce Çin’i teknolojide üstünlük sağlamak amacıyla saldırgan taktikler uygulamakla suçlamıştı. Çin’in uygulamaya başladığı “Made in China 2025” adıyla bilinen uzun vadeli kalkınma planı; bilişim teknolojileri, robotik, havacılık ekipmanları, elektrikli araçlar, biyofarmasötikler gibi alanlarda güçlü kurumlar inşa etmeyi hedefliyor. Ancak Çin devlet imkanlarıyla ABD teknolojisini satın almak, Çin pazarına girmek isteyen firmaları teknoloji transferi yapmaya zorlamak gibi girişimlerle suçlanıyor.
Uzmanlar tarifelerin ilk etapta iki ülke ve dünya ekonomisinin fazla zarar vermeyeceğini, ancak ABD-Çin arasında tam anlamıyla bir ticari savaş çıkar ve bir yıldan fazla sürerse bu durumun ABD ekonomisini yavaşlatarak durma noktasına getirebileceğini ifade ediyorlar. ABD’li soya üreticilerinin ürünlerinin %60’ını Çin’e ihraç ettiği biliniyor. Diğer yandan ABD’nin uyguladığı tarifelerin ilk vuracağı ürünlerin, ABD’de üretim hatlarında kullanılan makine ve parçalar olduğuna da dikkat çekiliyor.
ABD son dönemde Kanada, Meksika, Avrupa Birliği gibi müttefikleri ile de gümrük tarifeleri konusunda sürtüşme halinde.
