TBMM Sanayi Komisyonu’nda kabul edilen Maden Kanunu ve Bazı Kanunlar Hakkında değişiklik öngören Torba Yasa Tasarısı’nın çevreye zarar verecek maddeler içerdiğine dikkat çeken TEMA Vakfı, milletvekillerine “Tasarıyı kabul etmeyin” çağrısı yaptı.
TEMA Vakfı, TBMM Sanayi Komisyonu’ndan geçen Torba Yasa Tasarısı ile orman alanlarının madencilik ve enerji faaliyetleri için cazip hale getirildiğinin ve bu durumun ormanlara büyük zararlar vereceğinin altını çizdi. Çevre yatırımlarını tamamlamadan iki yıl daha çalışmasına izin verilen ve havaya yasal sınırların üzerinde kirletici salan eski termik santrallerin çalışmasının durdurulması gerektiğini vurgulayan TEMA, söz konusu Torba Yasa Tasarısı’nı kabul etmemeleri yönünde milletvekillerine çağrı yaptı.
Ormanlar %50 indirimli hale geliyor
Tasarının 14, 17, 44 ve 45. maddelerinin doğaya ilişkin değişiklikler ve düzenlemeler getirdiğini belirten TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek olan ormanlarla ilgili maddeler onaylanırsa ormanların madenler için çekici hale geleceğine ve büyük zararlar göreceğine değindi. Ataç, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Komisyonda kabul edilen tasarı ile devlet maden işletmelerinden alacağı haktan vazgeçiyor. Bu da ormanları madencilik için cazip hale getiriyor. Tasarı, orman alanlarındaki izinsiz enerji tesislerinin, başvuru tarihlerindeki bedellerinin ödenmesiyle izinli hale gelmelerini sağlıyor. Oysa gerekli izin alınmadan enerji tesisi kurulması 6831 sayılı Orman Kanunu’nun ihlal edilmesi anlamına geliyor. Böylelikle suç sayılması gereken bir eylem, (hem verilen izin ile hem de geçmiş yıllara dair ödemelerden muaf tutularak) ödüllendiriliyor ve affa uğruyor. Ayrıca tasarı orman alanlarındaki izinler için ödenmesi gereken bedellerde %50 indirim öneriyor. Tasarı bu haliyle de Anayasa’nın 169. maddesine aykırıdır.
Ormanlar sadece ağaçların oluşturduğu bir bitki topluluğu değildir. Ormanlar sunduğu hizmetlerle temel bir hak olan yaşama hakkına hizmet eder. Bu tasarı ise en temel hak olan yaşam hakkını ihlal eden bir tasarıdır.”
“Torba yasa, temiz hava hakkını ihlal ediyor”
Torba Yasa Tasarısı ile eski termik santrallerin çevreyi kirleterek çalışmaları için verilen sürenin iki yıl daha uzatılacağına dikkat çeken Deniz Ataç, şöyle devam etti:
“Şubat’ta Meclis Genel Kurulu’na gelmesi beklenen Torba Yasa Tasarısı’nın 45. maddesi 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun Geçici 8. maddesini yeniden düzenleyerek muafiyetin süresini 2021’in sonuna kadar uzatıyor. Yani, yasa tasarısı meclis genel kurulunda değişiklik olmadan kabul edilirse özelleştirilen, çevre yatırımlarını tamamlamayan ve yasal sınırların üzerinde kirletici salan eski termik santraller, 2021 yılı sonuna kadar yasal olarak çevreyi kirletmeye devam edecek. Bu termik santrallere izin verilmesinden ziyade artık bunların emekliye ayrılmalarına dair planların yapılması gerekiyor. Bu eski termik santral tesisleri mevcut şekilde üretimi sürdürürlerse, geri dönüşü olmayan tahribatlara sebep olmaya devam edecekler. Bu termik santraller çevre kirliliğini azaltacak iyileştirme yatırımlarını en kısa sürede yapmalı, aksi takdirde faaliyetlerini durdurmalıdır.
2014 yılında Anayasa Mahkemesi (AYM) benzer bir düzenlemeyi iptal etti. AYM iptal kararının gerekçesinde “sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkının ekonomik ve mali gerekçelerle vazgeçilecek haklardan olmadığını” açıkça belirtmişti. Santrallerin kirleterek çalışmaya devam etmesi ve çevre kirliliğini azaltacak çalışmalardan iki yıl daha muaf tutulması temiz hava hakkımızın ihlalidir. Bu bakımdan milletvekillerimize söz konusu yasa tasarısını kabul etmemeleri yönünde çağrı yapıyoruz.”
