İthalata dayalı tarım politikaları, yetersiz çiftçi destekleri gibi sebeplerle tepki çeken, son olarak Bakanlık çalışanlarının Bakan Bekir Pakdemirli’nin villasında görevlendirildiği iddiasıyla gündeme gelen Tarım ve Orman Bakanlığı, 2018’de 20 milyar TL açık verdi. 1838 yılında kurulan Ziraat ve Sanayi Meclisi’nden Tarım ve Orman Bakanlığı’na uzanan süreçte Bakanlık teşkilatlanmasında sayısız değişiklik yaşandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı için 2018 Yılı Temel Mali Tablolarını ayrı ayrı düzenleyerek yayınladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı açık verdi!
Eski adı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olan Tarım ve Ormancılık Bakanlığı’nın Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın internet sayfasındaki 2018 yılı faaliyet sonuçları tablosu, Bakanlığın gelirleri ile giderleri arasındaki farkı ortaya koydu.
Tabloda 2018 yılı net gelirleri 1 milyar 89 milyon 37 bin 321 TL 58 kuruş gözükürken, giderlerin tutarı da 21 milyar 186 milyon 772 bin 775 TL 97 kuruş olarak kayıtlara geçti. Böylece Bakanlık hesabı, geçen yıl 20 milyar 97 milyon 735 bin 454 lira 39 kuruş açık verdi.
Bakanlığın Kurumsal Tarihçesi
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nı kapsayan bölümüyle ilgili Mali raporda, kurumun tarihçesine de yer verildi. Bakanlık olarak ilk yapılanması 1920 yılında gerçekleşen teşkilatın kurumsal tarihçesindeki dönüm noktaları, tarihsel sırayla şöyle:
1838, Ziraat ve Sanayi Meclisi; İlk yapı, Meclis şeklinde kurularak tarım hizmetlerini Dışişleri Bakanlığı’na bağlı olarak yürütmüştür.
1839, Meclisi Umuru Nafia; Meclis, tarım hizmetlerini Ticaret Bakanlığına bağlı olarak yürütmüştür. Ticaret Nezaretine bağlı Orman Müdürlüğü kurulmuştur.
1843, Ziraat Meclisi; Meclis, Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak kurulmuştur. Her Eyalet, Sancak ve Kaymakamlığa birer Ziraat Müdürü, İlçe ve Bucaklarla büyük Karyelere birer Ziraat Müdür Vekili atanmıştır. 1845 yılında tekrar Ticaret Bakanlığına bağlanmıştır.
İlk bağımsız Tarım Bakanlığı’nın ömrü 4 ay oldu!
1846, Ziraat Nezareti; Tanzimat Fermanı’nı izleyen yıllarda Batı örnek alınarak Tarım Bakanlığı kurulmuştur. Tarım Bakanlığı’nın bağımsız yapısı 4 ay devam etmiştir.
1846-1891, Ticaret ve Nafia Nezareti, Ticaret Nezareti, Ticaret ve Ziraat Nezareti, Orman ve Maadin Nezareti; Tarım Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı birleştirildikten sonra tarım hizmetleri değişik adlar altında yürütülmüştür. Ziraat Bankası 1889’da Bakanlığa bağlanmıştır. 1869 yılında Maliye Nezaretine bağlı olarak Orman Umum Müdürlüğü kurulmuştur.
1891-1911, Orman, Maadin ve Ziraat Nezareti; Ziraat Fen Heyeti ve Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu adı altında yeni bir kuruluşa gidildiği görülmektedir. Bu dönemde, tarım hizmetleri Ziraat ve Veteriner Genel Müdürlükleriyle yerine getirilmiştir.
1920, İktisat Vekâleti; “3 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi ve İcra Vekillerinin Sureti İntihabına Dair Kanun”la ticaret, ziraat, orman, sanayi ve madenlerle ilgili işler İktisat Vekaletince yürütülmüştür.
1924-1928, Ziraat Vekaleti; “432 sayılı Ziraat ve Ticaret Vekaletleri Teşkili Hakkında Kanun”la Tarım Bakanlığı kurulmuştur.
1929-1931; “1200 sayılı Ticaret ve Ziraat Vekâletlerinin Tevhidi ve İktisat Vekaleti Teşkili Hakkında Kanun”la Ziraat Vekaleti tekrar İktisat Vekaleti’ne bağlanmıştır.
1931-1937, Ziraat Vekaleti; “1910 sayılı Ziraat Vekaleti Teşkiline Dair Kanun”la İktisat Vekaleti’nden ayrılarak, birimlerin görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiş, Tarım, Veteriner ve Orman Genel Müdürlükleri Bakanlığa dahil olmuştur.
1937, Orman Umum Müdürlüğü; 3116 sayılı Orman Kanunu ve 3204 sayılı Orman Umum Müdürlüğü Teşkilat Kanunuyla Orman Umum Müdürlüğü faaliyete başlamıştır.
1937-1951, Ziraat Vekâleti; 3203 sayılı “Ziraat Vekâleti Vazife ve Selahiyat Kanunu” ile 1937 yılında merkez ve taşra teşkilatının görev ve sorumlulukları ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
1951-1974, Ziraat Vekâleti, Orman Bakanlığı; Bu dönemde Ziraat Vekaleti teşkilat yapısındaki çeşitli değişikler ile faaliyetlerini yürütmüştür. 1969 yılında 1595 sayılı “Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun” ile “Orman Bakanlığı” kurulmuş ve 1980 yılına kadar faaliyetlerine devam etmiştir.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı adı ilk kez ne zaman kullanıldı?
1974-1981, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; Bakanlık adı Cumhurbaşkanlığının 26.01.1974 tarih ve 4/92 sayılı Onayları ile değiştirilmiştir.
1981-1983, Tarım ve Orman Bakanlığı; “2384 sayılı Orman Bakanlığının Tarım Bakanlığına Devri Hakkında Kanun”la Orman Bakanlığı ve hizmetleri devralınmış ve Bakanlığın ismi Tarım ve Orman Bakanlığı olmuştur.
1983-1991, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı: 1983 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ile Köyişleri ve Kooperatifler Bakanlığı birleştirilmiş adı Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı olmuştur.
1991-2011 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı; 1991 yılından itibaren 2011 yılına kadar tarım hizmetleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yürütülmüştür. 1991 tarihinde Orman Bakanlığı yeniden teşkilatlanmıştır. 1991 tarihinde Orman Bakanlığı yeniden teşkilatlanmıştır. 2003 yılında ise Çevre ve Orman Bakanlığı kurulmuş 2011 yılına kadar faaliyetlerine devam etmiştir.
2011-2018, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı; Bu tarihler arası tarım hizmetleri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, orman hizmetleri ise Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yürütülmüştür.
2018-……Tarım ve Orman Bakanlığı; 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı 1 No.lu kararnamesi ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığıyla Orman ve Su İşleri Bakanlığı tek çatı altında bir araya getirilerek Tarım ve Orman Bakanlığı kurulmuştur.
