Uzun süren stres dönemlerinden sonra bazı insanlar hala yaşam enerjisiyle dolu olurken, bazıları ise hayata küsebiliyor. Bu insanlar daha önce keyif aldıkları davranışlardan artık mutluluk duymuyor. Bu görünüm depresyonun en önemli belirtilerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Fareler üzerinde yürütülen bir dizi deney, zevk alma kapasitesinde yaşanan kayıpla beyindeki serotonin molekülünü salgılayan nöronların sayısı arasında ilişki buldular. California San Diego Üniversitesinden araştırmacılar, erkek fareleri diğer farelerin saldırılarına maruz bıraktılar. Fareler aynı zamanda beyindeki zevk merkezini uyaran elektrik sinyalleri veren bir düzeneği kullanma konusunda eğitildiler.
Yapılan araştırmada stres durumu sonrasında bazı farelerin zevk almak için daha fazla uyarıya gerek duymaya başladıkları ortaya koyuldu. Strese dayanıklı farelerin aksine, stres karşısında depresyona giren farelerin beyinlerinde stres ve ödüllendirmeyi düzenleyen bölgede yer alan ve serotonin üreten nöron sayısının daha yüksek olduğu görüldü.
Stres sonucunda depresyona girmeyenlerin sırrı ne?
Araştırmacılar ayrıca beynin başka bir bölümündeki nöronların uyarılması olumsuz etkilerin azaltılabildiğini, bu farelerin daha dirençli hale geldiğini de buldular. Neuroscience dergisinde yayınlanan bu sonuçların depresyon tedavisi için yeni yaklaşımlara ışık tutacağı düşünülüyor.
Depresyon ve diğer ruhsal dengesizlikler kronik ya da travmatik stres faktörleri sonucu ortaya çıkabilirler. Ancak bazı bireylerin bunlara karşı diğerlerine göre daha dirençli olduğu, kronik stres karşısında depresyona girmediği görülür. Depresyona yatkın ve dirençli kişilerin moleküler farklılıklarının belirlenmesi, beyindeki devrelerin esnekliğinin strese bağlı bozuklukların patolojisi ve fizyolojisi ile nasıl bir bağlantısı olduğunun ortaya koyulması için gereklidir.
Fareler üzerinde yapılan deneyler, depresyonun temel semptomlarına yatkınlığı gösteren bir moleküler göstergeyi ve bunun nasıl değiştirilebileceğini konu alıyor. Bu bulguların da depresyona karşı yeni tedaviler bulunmasında faydalı olacağına inanılıyor.
