Serbest gezen tavuklar son dönemde oldukça popüler. Serbest gezen tavuk ürünleri, serbest gezen tavuk yumurtası gibi ürünleri süpermarketlerde daha fazla görüyoruz. Peki tavuklar serbest gezmeyi seviyorlar mı?
“Serbest gezen tavuk” uygulaması tavukların doğal ortamına benzer, daha rahat koşullarda yetiştirilmesi amacıyla başlatıldı. Burada kümes hayvanlarının endüstriyel üretimine karşı olumsuz bakışın etkili olduğunu da söyleyebiliriz. Peki son dönemde artan serbest gezen tavuk ürünleri hakkında tavuklar ne düşünüyor? Serbest gezerek yaşamaktan memnunlar mı?
Bunu hem tavuklara, hem de tavuklarla araştırma yapan bilim insanlarına sorduk.
Tavuklar serbest gezerek yaşamayı seviyor mu?
İlk duyduğunuzda bu saçma bir soru gibi gelebilir. Kim yemyeşil bir alanda keyfince gezinmek istemez ki? Ancak
Buna şaşıracaksınız, ancak tavukların açık bir alanda olmaktan hoşlanmadıklarını gösteren birçok kanıt var. Tavukların kendini en rahat hissettiği yerler kapalı alanlar.
Uzmanlar tavukları “ormanda yaşayan ve açık alanlardan hoşlanmayan kuşlar” olarak tanımlıyor. Tavuklara insani özellikler yakıştırdığımız ve biz olsak açık alanı tercih edeceğimiz için, içgüdüsel bir şekilde hayvanların da serbest gezmeyi tercih edeceğini düşünüyoruz.
Hayvan refahı kuruluşları ne diyor?
İngiltere’nin en büyük Hayvan Refahı Kuruluşu olan RSPCA (Royal Society fort he Prevention of Cruelty to Animals), tavuk üretiminde hem kafessiz hem de “serbest gezen” sistemleri uygun buluyor.
Kuruluşun Çiftlik Hayvanları Bilim Sorumlusu Dr. Kate Hartcher, kümes hayvanlarının uygun koşullara sahip kapalı sistemlerde sağlıklı ve refah içinde yetiştirilebileceğini düşünüyor. Dr. Hartcher, tavukların kapalı alanlarda bulunmayı tercih ettiklerini söylüyor.
Tahmin edileceği üzere kuruluş kuşların çok sıkışık halde bulunduğu “batarya kafes” sistemini “dehşet verici” olarak nitelendiriyor. Bu nedenle “serbest gezen” ve “kafessiz” ifadeleri arasındaki ayrımı iyi bilmek gerekiyor. “Kafessiz” üretimde tavuklar kapalı ortamlarda yaşıyor, ancak küçük kafesler kullanılmıyor. Tavuklar bir anlamda kapalı ortamlarda, serbestçe hareket edebilecekleri alanlarda bulunuyor.
Ürün etiketine “Serbest gezen tavuk yumurtası” yazmak için, hayvanların açık alanlara düzenli bir şekilde erişebilmesi gerekiyor. Ancak karar kendilerine bırakıldığında bazı tavuklar dışarıya çıkmak istemiyor.
Avrupa’da tüm “serbestçe gezen” tavukların her gün dışarıya çıkması yönünde bir baskı var. Ancak hayvan refahı göz önünde bulundurulduğunda, bu çok da iyi bir karar değil.
Tavuklar açık alanda olmayı neden sevmiyor?
Günümüzde kullanılan tavukların soyu Güneydoğu Asya’ya özgü küçük bir tür olan Kırmızı Hint Kuşu’na (İng. Red Junglefowl) dayanıyor. İngilizce isminde geçen Jungle ifadesi, Türkçede sık orman anlamına geliyor.
Tavuk türü tam da böyle alanlarda yaşamayı tercih ediyor. Doğal ortamında, sık orman örtüsünün altında, küçük aile grupları olarak yaşıyor. Aynı zamanda gagalama düzeni olarak da adlandırılan, birbirlerini yakından takip ettikleri sosyal bir hiyerarşiyi sürdürüyorlar.
Kendilerine doğrudan soramasak da, tavukların muhtemelen en mutlu oldukları yer, küçük gruplar halinde kendilerini güvende hissettikleri alanlar.
