Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan tebliğle, salça ve benzeri ürünler için kriterler yeniden belirlendi. Domates salçası/püresi ve biber salçası/püresi etiketlerinde özel, geleneksel, yöresel, ev tipi, köy tipi gibi ifadeler kullanılmayacak.
Türk Gıda Kodeksi Salça ve Benzeri Ürünler Tebliği (No: 2020/19), 13 Ağustos 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
Tebliğ, ketçabı kapsamıyor
Domates salçası, biber salçası, domates püresi, biber püresi ve domates/biber bazlı yemeklik ürünlerin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi, etiketlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve piyasaya arzı ile ilgili şartları ve ürün özelliklerini belirlemek amacıyla çıkartılan Tebliğ, söz konusu ürünleri kapsarken, ketçabı ise kapsamıyor.
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanan tebliğde; biber püresi, biber salçası, domates püresi, domates salçası (ikili konsantre salça, üçlü konsantre salça), Domates/biber bazlı yemeklik ürünler, Karışık salça tanımları yer aldı.
Ürün özellikleri
Tebliğ kapsamındaki ürünler kendine has renk, tat ve kokuda olacak, yabancı madde içermeyecek.
Domates salçasında siyah leke miktarı en çok 7 adet/10 g, domates püresinde ise en çok 5 adet/10 g olacak.
Domates salçasının ve domates püresinin Hunter renk değeri (a/b) 1,8’den az olamayacak, Domates salçası ve domates püresi için Hunter renk analizi, 12 brikste gerçekleştirilecek. Domates püresinde briks değeri 12’den düşük ise; analiz ürünün kendi briks değerinde gerçekleştirilecek.
Karışık salçada, siyah leke ve Hunter renk değeri kriterleri aranmayacak.
Domates salçasının ve domates püresinin invert şeker miktarı, toplam kuru maddede kütlece %40 (m/m)’tan az olamayacak. Biber salçası ve biber püresinin invert şeker miktarı, toplam kuru maddede kütlece en az %35 (m/m), en çok %70 (m/m), Karışık salçada invert şeker miktarı, toplam kuru maddede kütlece en az %36,5 (m/m) olacak.
Domates salçası, biber salçası, domates püresi ve biber püresinde toplam asitlik miktarı; susuz sitrik asit cinsinden, toplam kuru maddede kütlece %10’dan (m/m) fazla olamayacak.
Ürünlerde tuz miktarı, kuru maddenin %5’inden fazla olamayacak
Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde tuz miktarı, hammaddenin doğasından gelen tuz miktarı da dâhil olmak üzere toplam kuru maddede kütlece %5’i geçemeyecek. Ürünlerde hammaddenin doğasından gelen tuz miktarı ise toplam kuru maddede kütlece %3’ü geçemeyecek.
Domates salçası ve domates püresinde pH değeri en az 3,9, en çok 4,6; Biber salçasının en az 4,1, en çok 5,0; Karışık salçalarda en az 4,0; en çok 4,7 olacak.
Domates salçasının likopen miktarı en az 350 mg/kg, Karışık salçada karışıma ilave edilen domates salçası ile orantılı olacak. Domates bazlı yemeklik ürünlerde likopen miktarı 250 mg/kg’ı geçemeyecek.
Tebliğ kapsamındaki ürünlere asitliği düzenlemek amacıyla limon ve/veya misket limonu suyu ve/veya limon ve/veya misket limonu suyu konsantresi ilave edilebilecek.
Salça olmadığı halde tüketicilere salça izlenimi verebilecek domates bazlı yemeklik ürünler 20,0 briksin üzerinde, biber bazlı yemeklik ürünler 15,0 briksin üzerinde üretilemeyecek ve piyasaya sürülemeyecek.
Tebliğ kapsamındaki ürünlere aroma verici ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri ilave edilmeyecek.
Domates ve biber bazlı ürünler en fazla yarım kiloluk ambalajlarda satılacak
Ürünlerin yalnızca, hazır ambalajlı olarak perakende satılmasına izin verilecek.
Ürünler için ambalaj doldurma oranı, %90’dan (v/v) az olamayacak.
Domates/biber bazlı yemeklik ürünler en fazla 500 g/ml’lik ambalajlarda son tüketiciye arz edilecek.
Geleneksel, yöresel, ev tipi, köy tipi gibi ifadeler kullanılamayacak
Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin etiketlenmesinde, Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde yer alan hükümler ile birlikte aşağıdaki hükümler uygulanacak:
Domates salçası/püresi ve biber salçası/püresi etiketlerinde diğer ürünlere üstünlük sağlayacak şekilde özel, geleneksel, yöresel, ev tipi, köy tipi gibi ifadeler kullanılmayacak.
Domates salçalarında “ikili (duble) konsantre” ve “üçlü (triple) konsantre” ifadeleri, etiket üzerinde ürün adı ile aynı görüş alanında olacak şekilde belirtilecek.
Kabuk ve çekirdek gibi maddelerinden ayrılmadan elde edilen biber salçası etiketlerinde “kabuk ve çekirdek içerir”,
Ürünlere hammaddenin doğasından gelen tuz hariç olmak üzere dışarıdan tuz ilave edilmesi halinde, ürün etiketlerinde ürün bileşenleri belirtilirken “ilave tuz kuru maddede % ….” ifadesi yer alacak.
Karışık salçalar, karıştırma oranına göre karışımda fazla olan salçanın adı önce yazılmak şartıyla “domates/biber karışık salça” veya “biber/domates karışık salça” olarak; domates ve biber salçasının aynı oranlarda kullanılması halinde ise “karışık salça”, “domates/biber karışık salça” veya “biber/domates karışık salça” şeklinde isimlendirilecek.
Karışık salçaların etiketinde domates ve biber salçasının karışım oranı ürün adı ile birlikte belirtilecek.
Domates/biber bazlı yemeklik ürünlerin etiketinde domates veya biber salçası izlenimi veren markalar, salça görseli, domates/biber görseli ve benzeri ifadeler ve görseller kullanılmayacak.
Gıda işletmelerine uyum süresi
Tebliğe aykırı davrananlar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun ilgili maddelerine göre idari yaptırım uygulanacak.
Tebliğin yayımlanmasıyla, yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Salça ve Püre Tebliği (Tebliğ No: 2014/6) yürürlükten kaldırıldı.
Tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri tarafından bu Tebliğin yayımı tarihinden önce üretilen, etiketinde domates veya biber salçası izlenimi veren markalar, salça görseli, domates/biber görseli ve benzeri ifadeler ve görseller kullanılmayan domates/biber bazlı yemeklik ürünler 31/12/2020 tarihine kadar piyasada bulunabilecek. Domates/biber bazlı yemeklik ürünler 31/12/2020 tarihinden sonra bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak piyasaya arz edilecek.
Yayımı tarihinde yürürlüğe giren Tebliğ hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütecek.
