Sahra Altı Afrika bölgesinde geliştirilen ilk melez pirinç türlerinin verimi, diğer iyileştirilmiş türlerden 4 kata kadar daha fazla. Bilim insanları hasadı azami seviyeye çıkarabilecek doğru iklim koşullarını tanımlamak için internet tabanlı araçlar kullanıyor.
Kenya ve Tanzanya’da geliştirilen 15 melez tür, Kenya’nın batı Göl Bölgesi ve kıyı alanlarındaki hastalıklara ve yüksek sıcaklıklara dayanıklı.
Yerel çiftçiler şimdiye dek özellikle Asya’dan gelen ithal pirinç türlerine bağlıydı. İthal edilen bu türler Sahra Altı Afrika bölgesindeki koşullara uyum sağlayamayabiliyordu.
İklim değiştikçe ve ekilebilir alanlar nüfus baskısı nedeniyle küçüldükçe, uzmanlar gıda üretmenin daha inovatif yollarına ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.
Afrika’da Yeşil Devrim Birliği’ne (AGRA) göre hiçbir müdahalede bulunulmazsa, Afrika’nın gıda eksiği 2020 yılı itibariyle 60 milyon metrik tona çıkacak.
İyi tohum eksikliği verimliliği kısıtlıyor
Afrika’nın tohum sistemlerini güçlendirmeyi amaçlayan AGRA programının direktörü Joe DeVries, ülkedeki çiftçilerin iyileştirilmiş tohum seçeneklerinin az olmasının verimi kısıtladığını söyledi.
DeVries, “Çoğu çiftçi, 30 yıl önce kullanıma sunulan türleri ekiyor.” dedi.
Afrika Tarım Teknolojisi Vakfı (AATF) yönetici müdürü Denis Kyetere kamu-özel sektör ortaklığı çerçevesinde yeni melez tohumlar geliştirdi. Kyetere, yeni melez teknolojisinin Asya ve özellikle Çin’deki pirinç üretiminde büyük bir devrim yaptığını söyledi.
1949 yılında hektar başına 1,89 metrik ton olan Asya’daki verimlilik, 2012 yılında 6,71 tona yükseldi.
AATF’de pirinç projesinin yöneticisi Kayode Sanni, “Bu teknolojiyle birlikte, Afrika’nın kendine yetecek gıdayı üretebilmesini bekliyoruz.” dedi ve Afrika’nın 2014 yılında çoğunluğu Asya’dan olmak üzere 12 milyon ton pirinç ithal ettiğini söyledi.
AATF, özel bir firma olan Hybrids East Africa ile ortak bir şekilde Afrikalı türleri kullanarak 140 melez pirinç türü geliştirdi.
Bu türlerden 15’i ulusal performans denemelerinin yapılması için Kenya Bitki Sağlığı Denetim Hizmeti’ne (KEPHIS) sunuldu.
Yeni pirinç türlerinin verimi yüksek
Sunulan türlerin verimi hektar başına 7 ile 10 ton arasında değişiyor.
Yüksek performansını kaybetmesi nedeniyle bu melez pirinç türlerinden hasat edilen tohumların tekrar ekilmesi önerilmiyor. Her sezon, melez tohumların elde edildiği işlemlerin tekrarlanması ve çiftçilerin tohumları tekrar satın alması geliyor.
Afritec Seed isimli tohum firmasının yönetici direktörü John Mann, “Tohumların tekrar alınması gerekliliği, melez tohumları yüksek fiyatı nedeniyle alamayan çiftçiler için sıkıntı yaratıyor. Ancak çiftçilere yardım etmek için yeni bir yol bulduk. Bu sayede çiftçiler tohumu borçla alıp hasattan sonra ödeyebilecek.” şeklinde konuştu.
