Arpa, mısır, şeker pancarı ve daha başka bazı tarım ürünlerinin tersine biyoyakıt olarak kullanılma şansına sahip olmayan pamuk fiyatı gerilerken, pamuk ekimine ayrılan alanlar da giderek daralıyor. Pamukta arz fazlası ve stokların şişmesi de son yıllarda fiyatları aşağı çeken bir rol oynuyor.
The Wall Street Journal’de yer alan bir makalede, ABD Tarım Bakanlığı ABD’li çiftçilerin pamuk ekim alanını azaltarak son 17 yılın en düşük düzeyine indirecekleri tahmininde bulundu. Ulusal Pamuk Konseyi de pamuk ekilen toprağın geçen yıla oranla yaklaşık yüzde 14 küçüleceği ve hemen hemen 5,2 milyon hektara düşeceği tahminiyle Tarım Bakanlığı’nın öngörüsüne destek verdi.
Bununla birlikte, hammadde olarak pamuğun değerinin görece azalsa da tamamen geçmeyeceği, tersine arzının azalmasıyla birlikte akılcı bir politika izlenmesi halinde fiyatının yeniden yükselebileceği, ayrıca biyoyakıt elde edilebilecek ürün ekmek için pamuktan vazgeçenlerin yerini bir ölçüde böyle bir olanağa sahip olmayanların alabileceği görüşü savunuluyor.
Talep artıyor, arz düşüyor
Uzmanlar, son beş yılda küresel ekonominin hızlı büyümesinin pek çok hammaddede talep patlaması yarattığına, bunun da fiyatları fırlattığına dikkati çekerek, bu eğilimin doyma noktasına geldiğini belirtiyor. “Çin etkeni” bu alanda da kendini hissettiriyor. Çin’in büyümesiyle birlikte tekstil ticaretinde de bir patlama meydana gelmesinin talep artışını beslediği ve dünya çapında yılda yaklaşık yüzde 5 gibi bir tüketim artışı olduğu belirtiliyor ve bunun 1995–2004 arası dönemdekinin üç katı olduğu vurgulanıyor.
Pamuk ekilebilir alan az
Pamuk’ta en büyük ihracatçı konumundaki ABD’de pamuk aleyhine yaşanan değişimin devam etmesinden kaygı duyuluyor. Başta Hindistan olmak üzere bazı önde gelen pamuk üreticisi ülkelerin talep artışını ve ABD’nin geri çekilmesiyle oluşacak arz boşluğunu dolduracak denli pamuk ekilebilir toprak alanı olması da bu kaygının gerekçelerinden birisi. Çünkü pamuk dünyada çok sulama isteyen tarım ürünleri arasında yer alıyor.
