EBK bilmecesi çözülemiyor
Yeniden kamulaştırılan Et ve Balık Kurumu
15 Ağustos’ta Tar-Et Projesi’ne yönelik
başvuruları kabul etmeye başladı.
Resmi Gazete’de 22 Ağustos’ta yayınlanan bir kararla Et ve Balık Kurumu “hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici bir rol üstlenmesini temin etmek, piyasa ekonomisi kuralları içerisinde sektörde tam rekabet koşullarının tesisine katkı yaparak tekelleşmenin önüne geçmek, karlılık ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda kamu yararı da gözetilerek faaliyetlerini sürdürmek ve sermaye birikimine yardımcı olmak” amacıyla yeni statüsünü belirledi.
Et ve Balık Kurumu 1952 tarihinde bir devlet teşekkülü olarak kurulmuştu. 1953’teki Erzurum Et Kombinası’nın ardından kurulan 28 et kombinası, 2 tavuk kombinası, 2 balık mamulleri fabrikası, 1 et mamulleri üretim tesisi ile birlikte sektörün en büyük et entegre şirketi oldu. 1992 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsamına alınan kurum, “Et ve Balık Ürünleri AŞ” adıyla faaliyet göstermeye başladı. 2005 tarihinde ise kurum tekrar eski statüsüne kavuşturuldu. Özelleştirmelerden sonra kurum elindeki yedi kombina ile yıllık 69 bin ton kırmızı et, 9 bin ton kanatlı et, 2307 ton şarküteri ve 5 milyon adet konserve üretimi yapmakta.
Kurumun tekrar canlandırılması ile bu yıl Diyarbakır, Sincan ve Sakarya kombinalarına, gelecek yıl Erzurum, Bingöl, Van ve Adana kombinalarına 4 milyon YTL’lik yatırım gerçekleştirilecek. Geçmiş dönemde üretiminin çoğunu Milli Savunma Bakanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı’na maliyetinin altında satış yapan kurum, 2000’de 21.6, 2003’te 61.8 ve 2005’te 38.7 milyon YTL zarar etti. Yeni statüsü ile tekrar kar etmeyi amaçlayan Et ve Balık Kurumu, 2005’teki 9.5 bin ton kırmızı et, 621 ton beyaz et üretimini önümüzdeki yıllarda 20 bin ton kırmızı et, 5 bin ton beyaz et miktarına ulaştırmayı hedefliyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da sözleşmeli besicilik yöntemiyle üretimi artırmayı planlayan kurum “Tar-Et Doğu ve Güneydoğu Anadolu Sözleşmeli Besicilik Projesi” ile bölgede en az 15 büyük baş hayvan üretimi karşılığında besicilerle sözleşme imzalayacak. Bu projeden yararlanacak 28 ilde çiftçilere hayvan temini için Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla kredi sağlanacak. Ziraat Bankası 100 bin hayvan karşılığında 100 milyon YTL kredi verecek. 15 bin YTL alt limiti olan krediler bu ay içinde dağıtılmaya başlanacak. Yıl sonuna kadar 30 bin hayvan karşılığı 30 milyon YTL kredi sağlanacak. 2007 yılı için 50 milyon, 2008 yılı için de 100 milyon YTL kredi dağıtılması planlanıyor.
Et ve Balık Kurumu Doğu ve Güneydoğu’da üretilen etlerin Türkiye’nin diğer bölgelerinde satışını gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu nedenle İstanbul, İzmir, Ankara ve Kayseri bölgeleri ihaleyle dört ana distribütöre verilecek. Maliyet bedeli üzerinden çıkarılacak ihale ile beş yıllık pazarlama sözleşmesi imzalanacak. İhaleye katılacak distribütörlerde soğuk hava deposu, et işleme tesisi ve satış reyonlarına sahip olma şartı aranacak. Bir bölgenin ihalesini alan distribütör o bölge içinde yer alan illerde EBK logolu ürünlerin yer aldığı satış mağazaları açabilecek. Bu mağazaların denetimi EBK tarafından gerçekleştirilecek.
Görüşlerine başvurduğumuz Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu Başkanı Şemsi Kopuz “Biz devletin tekrar kasaplık yapmaya geri dönmesini uygun bulmuyoruz. Devletin hayvancılık sektöründe, düzenleyici ve destekleyici bir rol üstlenmesini istiyoruz. Bunun yolu da devletin mezbaha işletmesinden ve et pazarlamasından geçmemektedir. Bir taraftan Avrupa Birliği’ne gireceğiz ve piyasa düzenimizi ona göre düzenleyeceğiz diyoruz, öbür taraftan da eski devlet tekellerini geri getiriyoruz. Çiftçiyi ve hayvancılık sektörünü desteklemek için devletin elinde bir sürü mekanizma bulunmaktadır. Nitekim devlet hayvancılık sektörünü değişik adlarla 17 değişik teşvik vermektedir. Bu miktar az bulunuyorsa daha da geliştirilebilinir.” dedi.
