AB Komisyonu, hukukun üstünlüğünün ciddi şekilde ihlal edildiği gerekçesiyle, Polonya’nın AB kurumlarındaki oy haklarının askıya alınmasına kadar varabilecek sürecin startını verdi.
AB ülkelerinden Polonya’nın başı dertte. AB Komisyonu, hukukun üstünlüğünün ciddi şekilde ihlal edildiğine karar verdiği Polonya’nın, AB kurumlarındaki oy haklarının askıya alınmasına yol açacak süreci başlattı. Komisyon, AB Konseyi’ne AB Antlaşması’nın 7(1) sayılı maddesinin işletilmesi önerisinde bulundu.
AB Komisyonu ne diyor?
AB Komisyonu tarafından konseye yapılan başvuruda, Polonyalı resmi makamların iki yıldır hukukun üstünlüğü ilkelerine bağlı olmaya davet edildiği, ancak tüm çabalara rağmen yapıcı bir diyalog sürecinin kurulamaması üzerine bu kararın alındığı bildirildi.
Polonya’da son dönemde “yargı reformları” adı altında kararlar ve uygulamalar sonucunda, ülkenin yargı sisteminin halen yönetimdeki siyasi iktidarın kontrolü altına alındığı iddia ediliyor. Bu durumun sonucu olarak yargı bağımsızlığının ortadan kalktığı, ülkede AB yasalarının etkili bir şekilde uygulanmasında da aksaklıklar yaşandığı vurgulanıyor.
Özellikle çocukların velayeti ile ilgili uyuşmazlıklar ya da Avrupa düzeyindeki tutuklama emirlerinin uygulanması gibi çeşitli konularda alınan kararların karşılıklı olarak tanınmasının yanı sıra yatırımların korunmasına ilişkin de ciddi sorunlar yaşanıyor.
Polonya üç ay içinde bildirimde bulunacak
AB Komisyonu’nun bu gerekçeyle AB Konseyi’ne sunduğu AB Antlaşması’nın 7(1) sayılı maddesinin işletilmesi yönündeki önerisinin kabul edilmesi halinde, Polonya’nın AB kurumlarındaki oy haklarının askıya alınmasının yolu açılabilecek.
Önergeye göre, Polonya resmi makamlarının sorunlu alanlarda değişiklik yapabilmesi ve alınan önlemlere ilişkin Komisyon’a bildirimde bulunması için üç ay süresi bulunuyor.
AB Antlaşması
Komisyonun işletilmesini istediği AB Antlaşması’nın 7 (1) maddesi şöyle:
“1. Konsey, üye devletlerin üçte birinin, Avrupa Parlamentosu’nun veya Avrupa Komisyonu’nun gerekçeli önerisi üzerine ve Avrupa Parlamentosu’nun muvafakatını aldıktan sonra, 2. maddede belirtilen değerlerin bir üye devlet tarafından ciddi biçimde ihlaline yönelik açık bir risk bulunduğunu üyelerinin beşte dört çoğunluğuyla tespit edebilir. Konsey, bu tespiti yapmadan önce ilgili üye devleti dinler ve aynı usule göre hareket ederek bu devlete tavsiyelerde bulunabilir.
Konsey, bu tespitin dayandığı gerekçelerin geçerliliğini sürdürüp sürdürmediğini düzenli olarak kontrol eder.”
Maddede sözü edilen 2. Madde ise “Birlik, insan onuruna saygı, özgürlük, demokrasi, eşitlik, hukukun üstünlüğü ve azınlıklara mensup kişilerin hakları da dahil olmak üzere insan haklarına saygı değerleri üzerine kuruludur. Bu değerler, çoğulculuk, ayrımcılık yapmama, hoşgörü, adalet, dayanışma ve kadın-erkek eşitliğinin hakim olduğu bir toplumda üye devletler için ortaktır” hükmünü içeriyor.