Meclis çözüm arayışında

TBMM, tarım kesimine yönelik olarak iki konuda düzenlemelere gidiyor. Bunlardan ilki, AK Parti Malatya Milletvekili Ahmet Münir Erkal ile CHP Malatya Milletvekilleri Muharrem Kılıç ve Mevlüt Aslanoğlu’nun, kayısı üreticilerinin sorunları ile kayısının ekonomik değer kaybının araştırılması için Meclis Araştırması açılmasına ilişkin önergelerinin birleştirilerek görüşülmesi ve kabul edilmesi oldu. Malatya Milletvekilleri’nin dağıttığı kayısılar kuliste yenirken genel kuruldaki görüşmelerde konuşan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, dünyada yıllık 2.7 milyon ton kayısı üretiminin yüzde 11’inin Türkiye’de gerçekleştirildiğini söyledi. Eker, kayısı üretiminin 2002'de 310 bin ton, 2006 yılında ise 400 bin ton olduğunu belirterek, AB ülkeleri ve ABD başta olmak üzere 60 ülkeye kayısı ihraç edildiğini kaydetti. Türkiye’de açık alanda üretilen kayısıda üretim ve pazarlama sorunları bulunduğunu vurgulayan Bakan Eker, ilkbahar mevsiminde don olayı yaşanınca kayısı ağaçlarının hasar gördüğünü bildirdi. Meydana gelen don nedeniyle 2004 yılında 26 bin 462 çiftçinin, 2006 yılında da 14 bin 600 çiftçinin zarar gördüğünü belirten Eker, ürününün yüzde 40'ından fazlası hasar gören çiftçilere 14 milyon 200 bin YTL yardım yapıldığını açıkladı. Uygulamaya başlanan tarım sigortasıyla üretim riskinin azaltılmasının sağlandığına değinen Eker, “2007 yılında açıkta yetiştirilen ürünlerin tamamını sigorta kapsamına aldık. Kayısı üreticilerine mazot ve gübre desteğinin yanı sıra doğrudan gelir desteği olarak dekar başına 10 YTL yardım yapıyoruz” dedi.

Ürün rekoltesi düşük olan 1985, 1997 ve 1999 yıllarında kayısı fiyatının ton başına 2 bin 500 dolara ulaştığını bildiren Eker, kayısının ton fiyatının 2005'te 1895, 2006'da ise 1887 dolar olduğunu kaydetti. Dış pazarlarda uygun tanıtımın kaçınılmaz olduğunu, bir markanın tam anlamıyla ortaya çıkarılamamasının da sorun yaşattığını belirten Eker, 132 üreticinin yılda 8 bin ton organik kayısı üretimi yaptığını da açıkladı.

Önerge üzerinde söz alan CHP’li Necati Uzdil, 1992'de kurulan Kayısıbirlik’in 2004’ten beri alım yapamadığını, şu anda fiilen kapalı olduğunu ve 6 aydır çalışanlara ücret ödeyemediğini söyledi. AK Parti’li Ahmet Münir Erkal, Ocak 2003’te verdiği önergesinin gerekçesinde kayısı üreticilerinin o günkü sorunlarını gündeme taşıdığını hatırlattı. Erkal, “Kayısıbirlik, kendini kapatıyor. Aldığı destekleme kredisini ödeyemez duruma gelmiş. 24.5 milyon YTL'ye ulaşan takipteki borcunu ödeme kabiliyeti kalmayan birlik, kurulduğundan bu yana geçen 15 yılda piyasayı üretici lehine düzenleyen duruma gelemedi. Türkiye kayısı rekoltesinin ancak yüzde 3'ünün alımını yapmıştır” şeklinde konuştu.

Konuşmaların ardından Meclis Araştırması açılması kabul edildi. 14 üyeden oluşacak Meclis Araştırma Komisyonu, 3 ay süreyle çalışacak.

400 bin çiftçinin umut bağladığı teklif

TBMM’de tarım kesimine yönelik ikinci girişim, AK Parti Adana Milletvekili, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Vahit Kirişçi’den geldi. Kirişci’nin “TC Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatifleri Tarafından Kullandırılan Grup Kredilerinden Doğan Kefaletin Sona Erdirilmesi Hakkında Kanun Teklifi”, Tarım Komisyonu’nda görüşüldükten sonra Plan-Bütçe Komisyonu’nda alt komisyona sevk edildi.

Teklif, Ziraat Bankası’ndan 20/8/2002, Tarım Kredi Kooperatifleri’nden ise 30/01/2004 tarihlerinden önce aynı kredi sözleşmesi ile birden çok üreticinin, müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatı ile sorumlu olmak suretiyle grup kredisi şeklinde kullandıkları tarımsal kredilerden kendilerine ait borçları, faiz ve masraflarıyla birlikte 31/12/2007 tarihine kadar tamamen ödemeleri şartıyla, kefaleten sorumluluğun son bulmasını öngörüyor.

Teklifle, Tarım Bakanlığı çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olan çiftçilerden avans, prim gibi desteklerden yararlanırken çiftçi belgesi aranmaması hükmü de getiriliyor. TBMM Tarım Komisyonu Başkanı Vahit Kirişçi, yasa teklifinin bir ‘af’ olmadığını söyledi. Kirişçi, şöyle konuştu:

“Bu konuda bir yanlış anlaşılma var. Teklif, Ziraat Bankası'nda 2002 yılı öncesinde, Tarım Kredi Kooperatifleri’nde de 2004 yılı öncesinde sıklıkla uygulanan grup kredisi adlı bir uygulamanın 'samimi mağdurlarının' mağduriyetlerine son verilmesidir. Ziraat Bankası uygulamaya 2002 yılında son verdi. Çok fazla mağdur yok ama Tarım Kredi'den 27 bin 804 kişi fiilen kredi kullanmış. Toplam borçları 52 milyon 833 bin 486 YTL, faizli borç miktarı da 195 milyon 950 bin 079 YTL. Bu borçlar 1988 yılına kadar dayanıyor. Bu insanlar kime kefil olduğunu bile bilmiyor. Kimisi hapse girme noktasına kadar gelmiş.

Tarım Kredi, yaklaşık 400 bin civarında kefil olduğunu söylüyor. Dramatik olan hadise kendi borcunu ödemiş, namuslu, samimi ve bu konuda bir gayret içinde; fakat çıkışı yok, başkasının borcu yüzünden sıkıntı yaşıyor. Burada borçlunun kendisine yaptığımız en büyük iyilik, hapse atılmalarını sona erdirmemiz olacak.”