Malatya’da İnönü Üniversitesi Gıda Mühendisliği ile Kayısı Araştırma Enstitüsü tarafından kayısı çekirdeği sütü üretildi. Elde edilen sütün kolesterol rahatsızlığı olan vatandaşların tüketebileceği bir ürün olduğu tespit edildiği belirlendi. Halen testlerin devam ettiği kayısı sütünün sağlığa faydaları net olarak araştırılıyor.
Badem, fındık ve soya gibi birçok üründen süt üretilirken, İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Başkanı Doç. Dr. Gökhan Durmaz, kayısı çekirdeğinden de süt üretme düşüncesiyle 2 yıl önce çalışmalara başladı. Fakültenin öğrencileri ile kayısı çekirdeği sütünün projesine başlayan Doç Dr. Durmaz, elde ettiği ürünleri Kayısı Araştırma Enstitüsü ile paylaştı.
Gıda Mühendisliği Fakültesi ile Kayısı Araştırma Enstitüsü tarafından oluşturulan kayısı çekirdeği projesi, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne (TAGEM) götürüldü. Her yıl birkaç defa toplanan TAGEM heyeti, geçen yıl değerlendirilmeye alınan bu projeyi onaylayarak destek programına aldı.
Fakülte ve enstitüsünde kayısı çekirdeği sütünün çalışmalarının bitme aşamasında olduğu belirtilirken, sütün hayvansal gıdaları daha az tüketmek isteyenlerin tercih edeceği bir ürün olduğu duyuruldu.
‘Çin’de gördüğümüz benzer bir ürün oldu’
İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Başkanı Doç. Dr. Gökhan Durmaz, önceden birçok yağlı tohumdan süt üretildiğini belirterek, “Soyadan, bademden, fındıktan süt üretilmesi mümkün. Kayısı çekirdeğinden niye üretilmesin diye düşündük ve bu fikrin çıkış noktası da aslında Çin’de gördüğümüz benzer bir ürün oldu.
Kayısı Araştırma Enstitüsü görevlisi Yüksel Sarıtepe ile birlikte kayısı çekirdeği sütü üzerinde çalışmalara başladık. Bunu projelendirdik ve hazırladığımız projemiz Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklendi. Şu anda kayısı çekirdeği sütünün üretimiyle ilgili çeşitli optimizasyon çalışmaları yapıyoruz” dedi.
‘Projemiz çok beğenilerek, kabul edildi’
TAGEM’in çeşitli kurumlarının olduğunu kaydeden Doç. Dr. Durmaz, “Malatya’da da bulunan Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü de bu kurumlardan biri. Bunların yılda bir proje değerlendirme toplantıları oluyor ve yapılacak çalışmalar bu toplantılarda gündeme geliyor.
Orada tartışılıyor, akademisyenlerinde bulunduğu, bakanlık çalışanlarında bulunduğu bir toplantıda projeler sunuluyor, değerlendiriliyor, kabul veya reddediliyor. Bu projemiz, yine böyle bir toplantıda geçtiğimiz yıl görüşüldü ve çok beğenilerek proje kabul edildi, desteklendi. Şu anda da Kayısı Araştırma Enstitüsü bünyesinde ve bölümümüz laboratuvarlarında bununla ilgili çalışmalar yürütülüyor” diye konuştu.
‘E vitamini bakımından zengin bir kaynak’
Kayısı çekirdeği sütünün tadını anlatan Doç. Dr. Durmaz, “Kayısı çekirdeğine biz aşina olduğumuz için çok beğendik. Bunu yaparken zaten sürekli tadına bakıyoruz her aşamasında. Kolesterol problemi olanlar, inek veya koyun sütü içemiyorlar. Sağlık açısında fazla süt tüketmeleri uygun değil. Ama kayısı sütü bu bireyler için çok uygun. Çünkü bitkisel yağ içeriyor. Bu bitkisel yağda kayısı çekirdeği yağı var. Kayısı çekirdeği yağı çok kıymetli bir yağ, yüksek düzeyde oleik asit içeriyor ve kolesterol ile ilgili hiçbir probleme sebep olmuyor. Ayrıca E vitamini bakımından zengin bir kaynak kayısı çekirdeği. Dolayısıyla ondan elde edilen kayısı çekirdeği sütü de E vitamini bakımından zengin bir kaynak. Bu açılardan bence birçok tüketicinin tercih edebileceği bir gıda maddesi olacak” şeklinde konuştu.
Durmaz, 1 litre sütün 50 gram kayısı çekirdeğinden elde edilen süt ve su ile ortaya çıktığını, ürünü zenginleştirmek için ilave kullanımının da mümkün olduğunu kaydetti.
Hayvansal sütlerden ne yapılıyorsa, bitkisel sütlerden de aynısının yapıldığını belirten Durmaz, “Bundan peynir elde etmemiz mümkün, yoğurt elde etmemiz mümkün, kahve beyazlatıcı yapmamız mümkün. Denemelerimizde kayısı çekirdeği sütünden toz ürettik, gayet başarılı oldu. Dolayısıyla bu konudaki araştırmalar devam ediyor” ifadelerini kullandı.
DHA
