2020 yılı başından itibaren düşük seyreden küresel gıda fiyatları, dünyada normalleşme adımlarının hızlandığı Haziran ayında başladığı yükselişini, Temmuz’un ardından Ağustos ayında da sürdürdü. FAO Gıda Fiyat Endeksi, geçen ay şeker, bitkisel yağlar ve yemlik tahıllardaki fiyat artışlarının etkisiyle artarken, dünya tahıl üretimi rekora doğru koşuyor.
BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yayımladığı rapora göre, küresel gıda fiyatları genel olarak daha güçlü talep ve daha zayıf ABD dolarının etkisiyle Ağustos ayında da artarak peş peşe üçüncü ayda yükseliş kaydetti.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, Şubat’tan bu yana en yüksek değeri aldı
En çok işlem gören gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarını izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ağustos ayında ortalama 96.1 puanla bir önceki aya göre %2 arttı ve Şubat 2020’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Yemlik tahılların yükselişine öncülük ettiği FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Temmuz ayına göre %1,9 artarak Ağustos 2019’daki değerinin ortalama %7 üzerine çıktı. Çin’in güçlü ithalat talebinin desteğiyle %8,6 artan sorgum fiyatları, bir yıl önceki seviyesinin %33,4 üstüne çıktı. ABD Iowa’daki ürün kayıplarının arzı etkileyebileceği endişeleriyle mısır fiyatları %2,2 artarken, uluslararası pirinç fiyatları da mevsimsel olarak kısıtlı erişilebilirlik ve Afrika’nın artan talebinin desteğiyle yükseldi.
Şeker ve bitkisel yağlarda yüksek oranlı artışlar yaşandı
FAO Şeker Fiyatı Endeksi, Avrupa Birliği’ndeki ve dünyanın en büyük ikinci şeker ihracatçısı Tayland’daki olumsuz hava koşulları nedeniyle azalan üretim beklentilerini ve Çin’in güçlü ithalat talebini yansıtarak %6,7 artış kaydetti.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, başta palm yağ olmak üzere, soya, ayçiçek ve kolza yağlarındaki fiyat artışları nedeniyle %5,9 arttı. Bu hareketler esas olarak, güçlü küresel ithalat talebi karşısında önde gelen palm yağ üreticisi ülkelerdeki olası üretim durgunluklarının etkisini yansıtıyor.
Süt ve et ürünlerinde fiyatlar aynı kaldı
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Temmuz’dan bu yana neredeyse hiç değişmedi. Büyük Okyanusya Bölgesindeki bol miktarda mevsimlik ihracat olanağı beklentileriyle peynir ve tam yağlı süt tozu fiyatları artarken, Ağustos’taki sıcak hava dalgasının ardından süt üretiminin azalmasıyla ihracat olanaklarının daraldığı Avrupa’da tereyağı fiyatları yükseldi.
FAO Et Fiyat Endeksi de, Ağustos 2019’dan bu yana %8,9 düşmesine rağmen, sığır, kümes hayvanları ve küçükbaş hayvan etlerine yönelik azalan talebin, Çin’in domuz eti ithali için artan talebiyle dengelenmesinin etkisiyle Temmuz’dan bu yana neredeyse hiç değişmedi.
Tahıl üretimi rekora koşuyor!
FAO, güncellenmiş tahıl üretim tahminlerinde, büyük ölçüde ABD’deki daha düşük mısır üretimi nedeniyle, 2020’deki dünya gıda üretimi tahminlerini Temmuz projeksiyonundan 25 milyon ton azaltarak düşürdü. Ancak, bu azaltmaya rağmen, 2019 üretiminin 58 milyon ton fazlasına tekabül eden bu sonuç tüm zamanların en yüksek seviyesini temsil edecek.
Arjantin ve Brezilya için rekor düzeyde mısır hasadı tahmini yapılırken, sorgum üretiminin de geçen yıla göre %6 artması bekleniyor. Ayrıca, 2020 yılında dünya ölçeğinde pirinç üretiminin 509 milyon tonla yeni bir rekora ulaşması bekleniyor.
FAO’nun 2020/21’de dünya gıda kullanımı için yeni tahmini, yıllık bazda %2 artışla 2 milyar 764 milyon ton.
Küresel tahıl stoklarının 2021 sezonunun sonunda %1,7 artarak 895,5 milyon tona çıkması, bunun dünya tahıl stoklarının kullanım oranını %31,8’e dönüştürmesi ve Temmuz ayına kıyasla biraz daha düşük, ancak yine de tarihsel açıdan görece yüksek olması bekleniyor.
Beklenen daha büyük pirinç ve iri taneli tahıl sevkiyatları ile canlanan 2020/21 yıllarında dünya tahıl ticareti şu anda 441,4 milyon tona sabitlendi ve 2019/20 seviyesinin %1,6 üzerinde.
