Biyolojik bir olay olan Covid-19’un ‘sosyal virüs’ boyutuyla dünyayı değiştirmeye başladığını belirten Doç. Dr. Murat Koç, “Atlantik ve Pasifik arasında sıkışmadan her alanda kendi ‘milli’ dönüşümümüzü başlatmak zorundayız. Yeni dünyanın ya aktörü ya figüranı olacağız. Elbette Türkiye aktör olmayı hak ediyor” dedi.
Ekonomi Gazetecileri Derneği’nin (EGD), ‘Kanal ekonomi’ instagram hesabından gerçekleştirdiği canlı yayına katılan Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Murat Koç, koronavirüsün küresel iklime olan etkisini anlattı.
“Virüs, hayatımızı düzenleyen bir sosyal ajan haline dönüştü”
Gazeteci Mehmet Uluğtürkan’ın sorularını yanıtlayan Koç, “Virüs hayatımızı düzenleyen güçlü bir sosyal ajan haline dönüştü. Hepimizi eve hapseden virüs küresel değişimi de başlatmış oldu. Bireysel boyutla başlayan bu değişimin sosyal ve devlet boyutu var. Bireysel olarak yalnızlaşabiliriz ama küresel düzlemin bakış açısı ve etkileşimler uzun vadede hayatımızı değiştirecek” dedi.
Tekrarı bir daha yaşanmayacak ve her gün yeniden ilki yaşanan tarihi günlere tanıklık ettiğimizi anlatan Doç. Dr. Koç, “Atlantik ve Pasifik arasındaki sıkışıklıkta ‘blockchain’, ‘yapay zeka’, ‘devlet’ ile ‘rota ve hublar’ başlıklarında dönüşüm yaşayacağız. Çekirdek etkileşim alanında ABD, Çin ve Avrupa’dan oluşan 3 temel aktörün etkileşimleri olacak. Bu aktörler mikro dönüşüm alandaki ajanların yarattığı etkiyle temel dönüşüm alanlarında köklü dönüşümler yaratacaklar. Bir başka deyişle makro etkileşim alanları olan Rusya, Almanya, Hindistan, Körfez, Ortadoğu ve Akdeniz’deki yerel ve bölgesel aktörler temel dönüşüm zonları olan Atlantik, Pasifik, Avrupa ve Avrasya sahaları ile irtibat halinde çekirdek etkileşim alanındaki aktörlerle etkileşimde bulunacaklar” diye konuştu.
“Dünyada ticaretin rotası değişiyor”
Dört büyük alanın alt başlıklarında da değişim beklendiğini belirten Doç Dr. Murat Koç, blockchain ile hızlı bir giriş yapılacağını, ancak sermayeyle ilgili etkileşimimiz mevcut durumdaki gibi kaldığı müddetçe blokchainle ilgili gelişme kaydedemeyeceğimizi söyledi. Koç, şöyle devam etti:
“Aynı şekilde mevcut yatırım algımızı, üretim ve tasarım modelimizi değiştirmemiz gerekecek. Yapay zeka süreci başlamıştı. Bu sosyal ajanın hayatımıza girişinin bir nedeni de belki endüstri 4.0’ın istenildiği gibi gitmeyişinden olabilir. Endüstri 4.0’dan 5.0’a geçip yeni modele baktığımızda teknolojinin, buna bağlı olarak ar-ge’nin, eğitimin, maliyetleri ve haliyle dünyanın birbiriyle yapmış olduğu iş birliği yapay zekanın hayatımıza girme oranını yükseltecek. Teknoloji, birilerinin göndermiş olduğunu almak değildir. Oyun kurucu olmak için yapay zekayı en yüksek derecede kullanabilen, teknolojiyi hayatına entegre etmiş bir toplum olmak mecburiyetindeyiz. İşin en kritik noktası hublar. Çin, düğmeye bastı, ‘Artık bundan sonra bir kuşak yol projesi var’ dedi. Pasifikten bir ucu Londra’ya diğer ucu Roma’ya bağlanan Çin’in etkileşimde bulunduğu tüm alanlarda korona virüsü etkisinin had safhada olduğunu görüyoruz. Çin’in ilerlemesinde bir kuşak, bir yol projesi ne kadar önemliyse virüsün özellikle bu alanların üstünde etki gösterdiğini biliyoruz. Dünyada ticaretin rotası değişiyor.”
Devletlerin dönüşüm süreci: “Sıçrama yapmak mecburiyetindeyiz”
Bölgesel politikalarda merkeze (HUB) yönelik adımların yanı sıra savunma sanayiindeki Ar-Ge yatırımlarını, güvenlik ve savunma politikalarında değişim ve dönüşümü şekillendirmek üzere ‘Makro Etkileşim’ alanındaki aktörlerle işbirliği modellerinin tanımlanması, bu çerçevede NATO, BM, IMF, G8 ve G20 gibi politikalarında değişim sürecinin başlatılması gerektiğine işaret eden Koç, “Yeni bir devlet yaklaşımına ihtiyacımız var” dedi.
Devletlerin yönetiminde de interaktif bir revizyonun yaşanacağını kaydeden Doç. Dr. Koç, bundan sonraki süreçte toplumların devletlerinden daha fazla sorumluluk almalarını bekleyeceklerini belirterek, “Devletler başta eğitim, sağlık, güvenlik gibi alanlarda daha etkin planlama, karlılık, verimlilik, insan kaynakları yönetimine ihtiyaç duyacağı bir süreci yönetmek zorunda kalacak. Örneğin, eğitimdeki dönüşüme hazır mıyız? Evet istekliyiz ama devlet olarak hazır mıyız? Bu bizim için makro bir değişim. Bir maliyet getiriyor. İstemek yetmiyor, entegre bir sistem gerekiyor. Bugün geldiğimiz noktada sıçrama yapmak mecburiyetindeyiz. Öğretmen algısının yeniden gözden geçirilerek yapıya entegre edilmesi ve entegre edilen bu yapı içerisinde insanların eğitilmesi lazım. Uzaktan eğitim, sadece videoları koyup çocukları eğitmek değildir. İnteraktif bir eğitim ortamıdır. Mesafe kat ediyoruz ama teknolojik ‘milli’ alt yapı gerekli. Birilerinin istediği zaman veri tabanını kapattığı yapı, sürdürülebilir değildir. Devletin dönüşüm noktasında yer alan eğitimin bununla entegrasyonunu bu şekilde değerlendirip ele almamız lazım” diye konuştu.
Milli Dönüşüm
“Güvenlik, adalet, eğitim ve sağlık politikalarının milli anlamda revize edilmesi, eğitim ve öğretim için uzaktan eğitimin küresel değişime ayak uydurmak için bir fırsat olarak görülerek milli sistemlerle desteklenmesi önemli” diyen Koç, aynı zamanda iktisadi açıdan kendine yeterli durumda olan veya sahip olduğu kaynaklarla başta gıda tedariki ve güvenliğini sağlama alt yapısı olan ülkelerin daima avantajlı durumda olacağına dikkat çekti.
