Koronavirüs hakkında bilgiler kulaktan kulağa yayılmaya devam ederken şekilden şekle giriyor. Sorulara uzmanlar tarafından verilen cevaplar ise içimizi bir nebze olsun rahatlatıyor.
Akla gelen sorulardan en önemlisi, market alışverişi ya da başka bir amaçla çıkıp eve dönüldüğünde kıyafetleri değiştirmenin veya duşa almanın gerekip gerekmediği. Uzmanlar bunların gerekli olmadığını, ancak dışarıdan gelindiğinde ellerin mutlaka yıkanması gerektiğini vurguluyor.
Hasta biri hapşırdığında havaya virüs içeren damlacıklar saçtığı doğru. Ancak bunların büyük bölümü havada süzülmek yerine doğrudan yere iniyor. Araştırmalar virüs partiküllerinin yarım saat kadar havada asılı durabildiğini gösterse de bu partiküller sinek sürüsü gibi bir arada bulunmuyor. Diğer yandan havada uzun süre süzülebilecek boyuttaki bir damlanın kıyafetinize konması, aerodinamik açıdan pek mümkün olmuyor. Bu partiküller çevrenizi saran havada süzülmeye devam ediyor.
Koronavirüs neden havadan kıyafetlerimize konmaz?
Virginia Tech’ten Dr. Linsey Marr bu durumu arabalar ve sineklere benzetiyor. Araba yavaş bir şekilde hareket ederken sinek ve böceklerin arabanın çevresindeki hava ile süzüldüklerini, ancak çok hızlı giderken cama çarptıklarını hatırlatan Marr, insanların genellikle virüs partiküllerinin kıyafetlerine çarpıp yapışacağı kadar hızlı hareket etmediğini söylüyor. Partiküllerin, biz hareket ederken ittiğimiz hava ile birlikte itildiğini belirten Marr, virüsün kıyafetlerimize yapışması için hava akımını takip etmeyen büyük damlacıklarla gelmesi gerektiğini ifade ediyor. Bu da birinin üzerimize hapşırması ya da yakınımızda konuşurken üzerimize tükürüklerinin gelmesi ile olabilir. Market alışverişinde böyle bir durumla karşılaşırsanız elbette kıyafetlerinizi değiştirip yıkanmanız iyi olacaktır.
Bu anlatılan nedenlerden dolayı saçınızdan da hastalık bulaşmasının zor olduğu ifade ediliyor. Hasta birinin hapşırması, bu hapşırıkta belli miktarda virüs olması, bu damlacıkların belli miktarının saçınıza ya da kıyafetinize gelmesi, sizin oraya dokunarak belli miktarda virüs almanız, bunları ağzınıza ya da gözünüze taşımanız, sonrasında virüsün belirli bir yol izleyerek sizi enfekte etmesi gerekiyor. Uzmanlar bu ihtimalin düşük olduğunu söylüyor.
Yapılan araştırmalar virüsün metal yüzeyler ve plastik üzerinde 3 güne kadar, karton üzerinde 24 saate kadar yaşayabildiğini söylüyor. Kumaş da nem tutucu yapısı nedeniyle kartona benzetilebilir. Bu nedenle kıyafetlere yapışan virüsün 24 saat canlı kalabileceği düşünülebilir. Diğer yandan, koronavirüs kümesi vücuttan çıktığı andan itibaren çeşitli nedenlerle işlevini yitirmeye başlar. Bu nedenle herhangi bir damlacıkta yüksek miktarda virüs bile olsa bunun etkinliği kağıt veya pamuklu malzeme üzerinde hızla kaybolur.
Kargo paketleri konusunda ne kadar endişelenmeliyiz?
Kargo paketlerinden hastalık kapma ihtimali de halihazırda çok düşüktür, hatta teorik bir durumdur, çünkü henüz kargo ya da mektup yoluyla hastalık bulaşan bir vaka kayıtlara geçmemiştir. Ancak teorik de olsa, hiçbir şekilde risk almak istemezseniz, karton kargo kutunuzu 24 saat bekletmeniz virüsün etkinliğini tamamen kaybetmesi için yeterli olacaktır.
Yürüyüş yaparken sosyal mesafeyi korumanız durumunda risk çok düşük olacaktır. Hasta biri havaya virüs saçtığında açık hava bu virüs partiküllerini hızla seyreltecek, havadaki virüs konsantrasyonu önemsiz bir düzeye düşecektir. Diğer yandan, virüsün açık havadaki dayanıklılığı, kapalı ortama göre çok daha düşüktür. Bu nedenle, kalabalığa girilmediği sürece endişelenmeye gerek yoktur.
Koronavirüs ayakkabıyla bulaşır mı?
The New York Times haberine göre ayakkabıların virüsleri ve bakterileri taşıyabileceği doğrudur. Ancak evin odalarına girilmediği sürece burada da bir sorun olmayacaktır. Ayakkabılarınızın altını silmeniz önerilmez, bu durum normalde ayakkabılarınızda kalacak mikropların elinize bulaşmasına neden olabilir. Yapılması gereken en iyi şey, ayakkabılarınızı beklemeleri gerektiği yerde bekletmektir. Virüsler ve bakteriler zaman içinde kendiliklerinden etkilerini kaybedecektir.
