Avrasya Ekonomik Birliği’nin 1 Nisan 2020 itibariyle tahıl, un, soya fasulyesi ve ayçiçeği ürünlerinin ihracatını yasaklamasıyla gözler bu ham maddeleri kullanan gıda üreticilerine çevrildi.
Avrasya Ekonomi Komisyonu’nun Mart sonunda yaptığı toplantı sonrasında bazı tarım ürünleri için Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU) ülkelerinden yapılacak ihracatların geçici olarak yasaklanması, bu ürünlere bağlı gıda üreticilerini endişelendirdi.
Belarus, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Rusya’yı içeren Birliğin buğday, soya fasulyesi, ayçiçeği, pirinç, kuru soğan, sarımsak, turp, çavdar, karabuğday ve darı gibi ürünlerin Birlik dışındaki ülkelere ihracatına getirdiği yasak, gözleri bu ham maddeleri kullanan gıda üreticilerine çevirdi.
Türkiye de bu ürünleri ham madde olarak ithal eden ülkeler arasında yer alıyor. İstatistiklere göre 2019 yılında ilgili ürünlerin ithalatı şöyle gerçekleşti:
| Ürün | İthalat (ton) |
| Buğday | 8.372.092 |
| Soya Fasulyesi | 2.636.796 |
| Ayçiçeği | 1.047.985 |
| Pirinç | 141.702 |
| Kuru soğan | 117.947 |
| Sarımsak | 7.560 |
| Darı | 7.001 |
| Karabuğday | 257 |
Özellikle buğday ithalatının büyük bölümünün Rusya‘dan yapılıyor olması üreticileri endişelendirdi. Toplam 1,86 milyar dolar tutarındaki buğday ithalatımızın 1,5 milyar dolarlık kısmının Rusya’dan yapıldığı, bu akışın kesilmesinin üretimde ciddi sorunlar yaratabileceği değerlendirildi.
Ülkemiz buğday ithalatının büyük bölümü Rusya’dan
Rusya soya fasulyesi ve ayçiçeği tohumu ithalatımızda da önemli yer tutan ülkelerden biri konumunda. Büyük bölümü yağ üretiminde kullanılan bu ham maddelerin akışında yaşanacak bir yavaşlamanın ülkemizdeki arzı etkilememesini amaçlayan yağ üreticileri, bu açığı başka ülkelerden yapamaya yönelecekler gibi duruyor.
Avrasya Ekonomik Birliği ülkelerinden ülkemize yapılan toplam ihracat 2019 yılında 2,77 milyar dolar civarında oldu. Tarımsal veri analiz firması Agrimetre‘den alınan bilgilere göre bu ithalatın 2,45 milyar dolarlık kısmı Rusya’dan kaynaklanıyor.
Konu hakkında yorumlarını aldığımız gıda üreticileri konuya temkinli yaklaşıyor. Ülkemiz gıda tedarikinde sorun yaşanmaması konusunda gerekli adımları hızla atacaklarını ifade eden üreticiler, bu gelişme karşısında başka pazarlar bulmak durumunda olduklarını belirttiler.
Gıda üreticileri, koronavirüs salgını nedeniyle yaşanan tüm olumsuz gelişmelere ek olarak ithalatta yaşanacak bu boşluğun ham madde maliyetlerine ve unlu mamuller, bitkisel sıvı yağ gibi temel gıda ürünlerinin fiyatlarına yansımaması için devletin ithalat konusunda üreticileri destekleyecek adımlar atmasının gereğini vurguladı.
