TEMA Vakfı’nın açtığı davada Danıştay, Çanakkale’de kurulması planlanan Ağan kömürlü termik santral projesinin “ÇED olumlu” kararının iptali yönünde karar verdi. Kararın iptaline gerekçe olarak, ÇED raporunun hem hava modellemesi kısmını hazırlayan ekipte hem de dava açılmasının ardından mahkemece atanan bilirkişi heyetinde meteoroloji mühendisi bulunmaması gösterildi.
Danıştay, TEMA Vakfı’nın açtığı davada, Çanakkale Karabiga’da kurulması planlanan Ağan kömürlü termik santral projesinin ÇED olumlu kararını iptal etti.
Çanakkale’de 12 kömürlü termik santral projesi var
Çanakkale’de halen işletmedeki dört santralin yanında inşaatı ve izin süreçleri devam eden 12 kömürlü termik santral projesi olduğunu belirten TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, karara ilişkin şu değerlendirmeleri yaptı:
“Bu 12 projeden biri olan Ağan termik santral projesinin ÇED olumlu kararını ÇED raporundaki eksikler nedeniyle Çanakkale’deki yerel çevre ve meslek örgütleri ile birlikte yargıya taşıdık. Çok sayıda kirletici tesisin yer aldığı ve planlandığı bölge için kümülatif hava kirliliği modellemesi yapılması gerektiğini savunduk. Ayrıca ÇED raporunun dayandığı meteorolojik verilerle ilgili hatalar olduğunu belirttik.
Danıştay itirazlarımıza hak verdi ve ÇED olumlu kararını iptal etti. Yaşanan bu gelişme, doğa ve halk sağlığı açısından önem taşıyor. Çünkü mevzuata göre ÇED olumlu kararı olmadan firma bu proje ile ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı alamaz ve proje için yatırıma başlanamaz. Danıştay’ın bu kararı ile bölgede yaşayan tüm canlılar termik santralin etkilerine maruz kalmamış olacak. Önümüzdeki dönemde iyi örneklerin artmasını dilerim.”
TEMA Vakfı riskleri ortaya koymuştu
TEMA Vakfı, 2017 yılında yaptığı hava modellemesi çalışmasıyla kömürlü termik santral projelerinin Çanakkale ve Balıkesir’deki hava kirliliğini 1,5 kata kadar artırabileceğini, hatta İstanbul’daki hava kirliliğinin bile %20-25 oranında artacağını tespit etmişti.
Türkiye’deki mevcut Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ve hava modelleme mevzuatı sadece 7-15 kilometre gibi kısa mesafedeki hava kirliliği etkisini değerlendiriyor. Oysa hava kirliliği yüzlerce kilometre mesafeye taşınabiliyor. Mevzuatın özellikle termik santral gibi kirletici etkisi yüksek tesisler için uzun mesafedeki kirlilik yükünü hesaplayan ve çok küçük hava kirliliği bileşenlerini dikkate alan modellemeleri içerecek şekilde iyileştirilmesi acilen gündeme alınarak mevzuata eklenmelidir.
Sorun tamamen çözülmedi
Ağan termik santral projesi dışında Çanakkale’de diğer termik santral projelerinin izin süreçlerinin hala devam ettiğinin altını çizen TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “Bölgenin toprağı, havası, suyu ve halk sağlığı hala tehdit altında bulunuyor. Termik santral yapımı kararlarının gözden geçirilmesini ve her aşamada ÇED süreçleri uygulanmasının iyileştirilmesini diliyoruz” ifadelerini kullandı.
