TEMA Vakfı, Karaman, Konya, Eskişehir Alpu, Trakya, Afyon Dinar ve Çanakkale’deki tarım alanlarının yapılması planlanan kömür yatırımlarının tehdidi altında olduğu gerekçesiyle, “Kömür Üzer” kampanyası başlattı. Vakıf Başkanı Deniz Ataç, kömür yatırımlarının tarımsal üretime zarar vereceğini söyledi.
Türkiye’nin gıdasını üreten önemli tarım alanlarına kömür ocakları ve kömürlü termik santraller kurulması planlanıyor. TEMA Vakfı, bu durumun gıda güvencesine ve tarımsal üretime vereceği zararlara dikkat çekmek üzere Türkiye çapında “Kömür Üzer” sloganıyla bir kampanya başlattı. Kampanya boyunca TEMA gönüllülerinin katılımıyla düzenlenecek etkinliklerle Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına, tarım alanlarındaki kömür yatırımlarına izin vermemesi için çağrı yapılacak.
İmza kampanyası da başlatıldı
Kömür ocakları ve kömürlü termik santrallere itiraz etmek için bir imza kampanyası da başlatan TEMA Vakfı, herkesi kampanyaya imza atmaya ve etkinliklere katılmaya davet ediyor. Kampanyaya destek vermek için change.org/komuruzer linkinden online imza atılabilecek ya da komuruzer.com adresindeki talep dilekçesi doldurularak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına faks ya da posta yoluyla gönderilebilecek.
Kömür havayı, suyu ve toprağı zehirliyor
“Kömür Üzer” kampanyasını uzmanlar ve basın temsilcileriyle birlikte Karaman’a ve Konya’ya yaptığı ziyaretle başlatan TEMA Vakfı Başkanı Deniz Ataç, bölgede kurulması planlanan kömür ocaklarının ve kömürlü termik santrallerin vereceği zararlara dikkat çekti.
Tarım ve mera alanlarından oluşan 18 bin hektarlık arazinin (yaklaşık 24 bin adet futbol sahası) kömür yatırımına açılmasının planlanması sebebiyle kampanyayı Konya ve Karaman’dan başlattıklarını vurgulayan Ataç, “Bölgeye 5 bin 500 megavatlık bir kömür santrali kurulması planlanıyor. Ancak kömür ocağı açılması için verimli topraklarımız kazılıyor. Kömürün çıkarılması sırasında yer altı suları, çevredeki dereler ve göller zehirli hale geliyor. Termik santrallerde yakılan kömür; havamızı, suyumuzu ve toprağımızı zehirliyor. Domates, biber, elma ve portakal gibi birçok sebze ve meyve külle kaplanıyor ve yanıyor. Toprakta biriken ağır metaller bu ürünler yoluyla insanlara geçebiliyor. Soframızdaki gıda, soluduğumuz hava kömür tehdidi altında” dedi.
Ekonomik anlamda da zarar verecek
Ortaya çıkacak zararın ekonomik boyutuna da değinen Deniz Ataç, “Karaman’da kömür rezervi üzerinde bulunan köylerden sadece biri olan Akçaşehir’in yıllık tarımsal geliri 80 milyon TL’yi aşıyor. Kömür ocağı açıldığında bu alanın sadece üçte birinde çekilecek yer altı suyu miktarı nedeniyle 5 bin hektar alanda sulu tarım yapma imkanı kalmayacak. Ayrıca rezerv üzerinde yaşayan 5 bin kişi de göç etmek zorunda kalabilecek” diye konuştu.
Tarım alanları tehdit altında
Türkiye’de kömür tehdidi ile karşı karşıya olan tek yerin Konya ve Karaman olmadığını belirten Ataç, Eskişehir Alpu, Trakya, Afyon Dinar ve Çanakkale’de bulunan diğer önemli tarım alanlarında da kömür yatırımları planlandığını bildirdi.
Ataç, “İklim değişikliğinin etkileri ile su ve tarım açısından zor geçecek bir döneme giriyoruz. Gelecekte su stresi, yeterli ve sağlıklı gıdaya erişim gibi sorunlar yaşamamamız için tarım alanlarımızı, verimli topraklarımızı korumamız gerekiyor. Enerjide dışa bağımlılıktan kurtulma gerekçesiyle desteklenen kömür yatırımlarının, gıda güvencemizi riske sokması ve ülkemizin kısa vadede birçok tarım ürününde dışa bağımlı hale gelmesi kaygısını taşıyoruz. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanımızın da belirtmiş olduğu gibi su ve gıda stratejik bir konuma geldi. Yaşanabilir bir gelecek için sağlıklı ve verimli topraklara ihtiyacımız var. Bu sebeple herkesi kampanyaya destek vermeye çağırıyorum.”
Kömürlü termik santral projeleri
Türkiye’de şu an 60 kömürlü termik santral tesisi projelendirilmiş ya da duyurusu yapılmış durumda. Bunlardan Eskişehir Alpu, Konya Karapınar, Karaman Ayrancı ve Afyon Dinar’da planlananlar birden fazla santralin projelendirildiği yerler. 3 santral inşa halinde. Projeler Adana, İskenderun Körfezi çevresi, Çanakkale, İzmir, Zonguldak-Bartın, Konya Kapalı Havzası, Trakya’da yoğunlaşıyor.
Konya Kapalı Havzası’nda tarım
Türkiye’nin tarımsal açıdan önemli illeri olan Konya ve Karaman, Türkiye’nin 30 havzasından biri olan Orta Anadolu Havzası’nda yer alıyor. Bölgedeki arazinin neredeyse yarısı tarım arazisi (%47,18) ve %21,19’u çayır ve meradan oluşuyor. Kömür rezervinin bulunduğu Konya’nın Karapınar ve Ereğli ilçeleri ve Karaman’ın merkez ve Ayrancı ilçelerinin tarım alanları 5 milyon dekar alan kaplıyor.
Karaman, elma üretiminde ikinci sırada
Karaman’ın merkez ve Ayrancı ilçelerindeki meyve, içecek ve baharat bitkilerinin ekim alanı, ilin toplam meyvecilik alanlarının %80’ini, tarım alanları da Karaman’ın tüm tarım alanlarının %84,3’ünü oluşturuyor. 2013 yılında Karaman’daki elma üretimi 571.479 ton ile Türkiye toplam elma üretiminin (3.128.450 ton) %18,3’ünü oluştururken, 2016’da ise 398.085 ton ile Türkiye’nin toplam elma üretiminde %13,6’ü bölgede gerçekleşti. Karaman, Türkiye’de elma üretiminde ikinci, elma ağacı sayısında da birinci sırada.
Konya ilinin %48’ini tarım alanları oluşturuyor. Linyit rezervinin üzerinde bulunan Ereğli ve Karapınar ilçeleri, ilin tarım alanlarının %12’sini, bu ilçelerdeki sebzecilik alanları da ilin sebzecilik alanlarının %25,8’ini oluşturuyor. Mevlana Kalkınma Ajansı’nın (MEVKA) 2023 Vizyon Raporunda, Ereğli ve Karaman’ın meyvecilik, Karapınar’ın ise koyunculuk konusunda birer ihtisas bölgesi haline getirilmesi öngörülüyor.
