BYSD Başkanı ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı A. Edip Uğur, en büyük arzularının, yağlı tohum üretimini arttırarak ithalata olan bağımlılığı azaltmak olduğunu söyledi.
Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) tarafından her yıl sezon başlangıcında geleneksel olarak düzenlenen “Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Bitkisel Yağlar Konferansı 2012”, 5 Eylül 2012 çarşamba günü İstanbul Ataköy Sheraton otelde yüksek bir katılımla gerçekleştirildi.
Açılış konuşmasını yapan BYSD Başkanı A. Edip Uğur, 2012 ayçiçeği hasat sezonu öncesinde, daha önce 1.200.000 ton üzerinde tahmin edilen Türkiye ayçiçeği rekoltesinin olumsuz iklim şartları nedeniyle 1.000.000 tonun altında gerçekleşeceğini öngördüklerini açıkladı. Trakya Birlik’in %40 yağlı ayçiçeği tohumunun ton fiyatını 1.400 TL olarak açıkladığını, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın ise ayçiçeğine prim desteğinin ton başına 240TL olduğunu kaydeden Uğur, “Açıklanan fiyat ve prim desteği çiftçi için memnuniyet vericidir. Çiftçimizin memnun olması biz sanayicileri de memnun ediyor” dedi.
En büyük arzularının yağlı tohum üretimini artırarak ithalata olan bağlılığımızı azaltmak olduğunu söyleyen BYSD Başkanı Edip Uğur; şöyle konuştu:
“Dünyadaki kuraklık, hububat ve yağlı tohum rekoltelerini aşağıya çekti, fiyatların yükselmesine sebep oldu. Soya ve palm fiyatları ayçiçeği fiyatlarını mutlaka
etkileyecektir. Fiyatların daha da çok artması halinde yem sanayicilerinin küspe gümrük vergilerini indirme talepleri mutlaka ayçiçeği gümrük vergilerinin indirimini de gündeme getireceğinden, sanayicilerimizin ayçiçeği tohumu alımlarında dikkatli olması gerekiyor. Geçtiğimiz günlerde de söz konusu yem hammaddeleri gümrük vergilerinde indirimler yapıldı.”
Artış beklentisi %20
Konuşmasında 2009-2011 dönemi ortalaması ışığında, önümüzdeki 10 yıl içerisinde yağlı tohum üretiminin sadece %20 dolayında artış göstereceğinin beklendiğini de kaydeden Uğur, yağlı tohumlar, ham yağ ve biyodizel piyasalarındaki global beklentileri ise şu şekilde sıraladı:
Yüksek maliyet, çevresel engeller ve alternatif ürünlerdeki yüksek karlılık önümüzdeki 10 yıl içerisindeki büyümeyi bir önceki 10 yıla göre yarı yarıya düşürecek. Yağlı tohum üretimi ve ihracatı hali hazırda piyasaya hakim olan ABD, Brezilya, Arjantin gibi oyuncular tarafından domine edilmeye devam edecek ancak Ukrayna ve Paraguay’ın dünya ihracatında payı artacak. Güney Amerika soya üreticileri dünya küspe ihracatına hakimiyetini korurken, Endonezya ve Malezya bitkisel yağ ihracatında genişleyerek %60’lık bir paya hakim olacak.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde biyodizel kullanımı artacak. Buna rağmen gıda tüketimi gelişmiş ülkelerde sabit kalırken, gelişmekte olan ülkelerde önümüzdeki on yıllık dönemde %12 dolayında artacak. Ham petrol fiyatlarındaki değişimler, zorunlu bioyakıt uygulamaları ve güçlü gıda talebi nedeniyle önümüzdeki on yılda yağlı tohum ve türevleri fiyatlarında nominal artış olacak. Bitkisel yağ fiyatları, yağlı tohum ve küspeye göre daha hızlı bir artış grafiği çizecek. Biyoyakıt talebi ve ham petrolde olası yüksek fiyat beklentisi bitkisel yağ fiyatlarındaki artışa en büyük etken olarak gösteriliyor.
Her geçen gün hayvancılık sektöründeki gelişmeler ile yem rasyonları en iyi şekle getiriliyor ve gelişmiş ülkelerde mera hayvancılığı yerine entansif hayvancılık yapılıyor. Bu durum üretilen hayvan ürünü başına gerekli yem ihtiyacını artırıyor. Küspe fiyatları, et, süt vb. talebin artmasına bağlı olarak düzenli olarak yükselecek.
2021 yılı itibariyle dünya yağlı tohum üretimi %21 artarak 529 milyon ton dolayında olacak. Önceki on yıllık döneme göre üretim artış hızı daha az olacak. Bunun nedeni ekim alanı artışının yavaşlaması, çevresel engeller ve alternatif ürünlerdeki sürekli karlılık olarak gösteriliyor.
Biyodizel talebi artacak ve Avrupa Birliği tarafından domine edilmeye devam edecek. 2021 yılında AB’nin ürettiği bitkisel yağın %51‘ini biyodizelde kullanacağı öngörülüyor.
Bitkisel yağ ihtiyacımız 2,2 milyon tona yükselecek
Ülkemizde de önümüzdeki 6 yıl içerisinde nüfusun 80 milyon ve kişi başı yağ tüketiminin 22kg/yıl olacağının öngörüldüğünü söyleyen Edip Uğur, gıda amaçlı bitkisel yağ ihtiyacımızın 200 bin ton artacağını ve buna ek olarak zorunlu biyodizel har-manlaması için 440 bin ton daha yerli bitkisel yağa ihtiyaç duyulacağını kaydetti.
Kısa zamanda bitkisel yağ ihtiyacımızın 2,2 milyon ton düzeyine ulaşacağı bilgisini de veren BYSD Başkanı, konuşmasını şu önerilerle bitirdi:
“Ülkemizde yağlı tohumlu bitkilerin üretimini mutlaka arttırmalı ve dışa bağımlılığımızı azaltmalıyız. Şeker pancarı ekim alanlarında münavebede yağlı tohum 
ekimi yapılmalı. Ayrıca GAP üretim deseninde yağlı tohumlu bitkiler mutlaka 1. sırada yer almalıdır. Sulanabilir ekim alanlarını arttırmalı ve yağlı tohumlarda alım politikalarında lisanslı depoculuk sistemini devreye almalıyız.”
Yılmaz: “En olumlu gelişme enflasyonda”
Konferansa katılan Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ise dünya ekonomisi hakkında değerlendirmelerde bulundu. 15-20 yıldır sorunlarını çözemeyen Japon ekonomisinin küçülmeye devam ettiğini ve henüz ortaya bir çözüm de çıkmadığı söyleyen Yılmaz, Çin ekonomisinin ise trend büyümesi olan yüzde 8-9 oranından daha düşük büyümesinin resesyon olarak algılanabileceğini ifade etti. Öte yandan Hindistan ekonomisinin enerji problemiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çeken Yılmaz, “global ekonomide bir daralma söz konusu” dedi.
Global ekonomi yönünden en olumlu gelişmenin enflasyonda olduğunu belirten Yılmaz, enflasyonun bugün için ekonomiler açısından tehdit olmadığını, ancak gelişmekte olan ülkelerde yüzde 4,5-5 seviyelerinde olan enflasyona bakıldığında bu oranların ülkemizde yüzde 80 fazlasının olduğunu vurguladı.
Avrupa ve Euro bölgesindeki ekonomik gelişmelere de değinen Yılmaz, “Bugün Avrupa’nın borç sorunu ve içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılar dünya ekonomisinin başında Demokles’in kılıcı gibi sallanıyor. Avrupa ekonomisinin önemli sorunları var. Bütçeleri bozuk, bütçe dengeleri sorunlu, kamu borcu yüksek, bankalar sermayelendirme yönünden ihtiyaç içerisinde, bankacılık sistemi sağlıklı değil ve ülkeler arasında verimlilik farkları var” dedi.
Yağlı tohumlu bitkilerin üretimlerinin artırılması için proje çalışmalarının devam ettiğini kaydeden Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Dr. Ferhat Şelli’nin yanı sıra Türkiye ekonomisi hakkında bilgiler veren Ekonomi Bakanı Yardımcısı Mustafa Sever de konuşmacılar arasında yer aldı.
