Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde yapılan araştırmanın sonuçları, hücre yaşlanması konusuna bakışımızda çığır açacak potansiyele sahip. Bulguların modern tıbba uyarlanmasıyla kanser tedavisi yaklaşımlarının iyileştirilebileceği, ömrünün son yıllarını yaşayan insanların sağlığını ciddi oranda iyileştirecek devrim niteliğinde ilaçların üretilebileceği ifade edildi.
Journal of Biological Chemistry dergisinde yayınlanan çalışmada, hücrelerin doğaları gereği yeni hücreler üretmeyi bıraktıkları yaşlanma sürecine odaklanıldı. Bu süreç insan hayatında yaşla gelen, artrit, osteoporoz ve kalp hastalıkları gibi sıkıntılarla kendini gösteren bir süreç. Yaşlı hücreler, bölünme ve kendini yenileme konusunda sınırsız potansiyel taşıyan kök hücrelerin zıttı konumunda. Yaşlı hücreler bölünemiyor, bu da hücre döngüsünde duraksamaya neden oluyor.
Araştırmaya göre yaşlı hücreler nükleotid adı verilen kimyasalları üretmeye son veriyor. DNA’nın yapı taşları olan bu kimyasalları üretmesi durdurulan genç hücreler, yaşlı hale geliyor. Bu sonuca göre nükleotid üretilmesi hücrelerin genç kalması için gereken şartlardan biri. Bu durumda nükleotid sentezinin ortadan kalmasına yol açan süreç olmazsa hücreler daha yavaş yaşlanabilir.
Ancak hücre yaşlanması bir açıdan gerekli bir süreç. Uzmanlar hücre yaşlanmasının vücudun kansere karşı bir koruma mekanizması oluşturduğunu ifade ediyor. Hücreler kansere neden olabilecek bir hasar aldıklarında yaşlanma mekanizması devreye giriyor ve hücre bölünmeyerek ölüyor. Buna göre, hücre yaşlanması durdurulursa kanser riski yükselebilir.
Hücre yaşlanması durmayacak, yaşlı hücreler yok olacak
Araştırmacılar hücre yaşlanmasını durdurmaktan ziyade, yaşlı hücreleri ortadan kaldırarak sağlıklı ve işlevsel yaşlanmayı sağlamaya amaçladıklarını ifade ediyorlar. Farelerde yapılan, yaşlı hücrelerin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar sonucunda farelerin daha iyi, daha üretken bir yaşam döngüsüne sahip olabildikleri görüldü. Bu amaçla yararlanılan bilim dalına senolitik deniyor.
Yaşlanmakta ve fonksiyonlarını kaybetme olan farelere senolitik ilaçlar verilerek yaşlı hücreler ortadan kaldırıldığında farelerin yenilendiği görülüyor. Aslında bu ilaçlar gençlik pınarı gibi bir konuma geliyor. Senolitik ilaçların geliştirilmesinde ise en önemli nokta, yaşlı hücrelerin kendilerine özgü özelliklerinin belirlenerek hücrelerin ayırt edilebilmesi, normal hücrelerin ilaçtan etkilenmemesi. Bu konuda hücre metabolizmasına yönelik çalışmalar yürütülüyor, ilaçların sadece yaşlı hücreleri seçmesini sağlayacak özellikler tespit edilmeye çalışılıyor. Hücre yaşlanması konusunda insanlar üzerinde klinik denemelerin ise henüz başlangıç aşamasında olduğu ifade ediliyor.
