Dünyada ve Türkiye’de koronavirüs salgınının en yoğun yaşandığı ilkbahar aylarında hava kirliliğinde yüzde 60’lara varan azalma görüldü. Yaz aylarında ise normalleşme adımlarının atılmasıyla hava kirliliği artarak eski seviyelerine döndü. Türkiye’nin en kalabalık 10 şehrinde hava kalitesi son 4 ayda yüzde 85 düştü.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre kirli hava tüm dünyada her yıl 7 milyon insanın ölümüne yol açıyor. Bu konuda her yıl dünya genelinde çeşitli çalışmalar yapılsa da yeterli olmadığı görülüyor.
Pandemi yasakları döneminde hava temizlendi!
Son olarak koronavirüs salgını kapsamında alınan sosyal izolasyon tedbirleri ve getirilen sokağa çıkma yasakları ile insanlar evlerine kapanması, araç kullanımı, fabrika faaliyetleri gibi hava kirliliğini tetikleyen etmenleri azalttı. Bu süreçte hava kalitesinin arttığı gözlense de, yeni normal dönemde hava kirliliği yeniden eski seviyelerine döndü.
Online PR Ajansı B2Press’in incelediği IQAir, Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile belediyelerin hava kalitesi ölçüm istasyonları verilerine göre, karantina ve sokağa çıkma kısıtlamaları sonucunda nisan ayında dünya genelinde şehirlerde hava kirliliği yüzde 60 oranında azaldı. Avrupa şehirlerinde hava kirliliği seviyeleri, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla ortalama yüzde 45 azalırken 16 Mart’tan sonra Türkiye’de bulunan 29 büyükşehirin hava kirliliğinde ise yüzde 32 azalma gözlendi. Güncel veriler ise normalleşme ile birlikte hava kalitesinin yeniden düştüğünü gösterdi.
Türkiye’de en çok İzmir’in hava kalitesi düştü
Türkiye’nin nüfus bazında en kalabalık 10 şehrinde hava kalitesi son 4 ayda yüzde 85 düştü. Şehir merkezlerinde yer alan hava kalitesi ölçüm istasyonlarından elde edilen Hava Kalitesi Endeksi (HKİ) kayıtlarına göre, Türkiye’nin en kalabalık şehri olan İstanbul’da hava kirliliği Mart sonu itibari ile yüzde 11 azaldı. Nüfus olarak en kalabalık olan diğer büyükşehirlerdeki hava kirliliği ise başkent Ankara’da yüzde 27, Bursa’da yüzde 37, Antalya’da yüzde 28, Kocaeli’de yüzde 13 ve Adana’da yüzde 46 ve İzmir’de yüzde 3 azalarak kayıtlara geçti.
Nisan ayına kıyasla Ağustos ayında hava kalitesinin en çok düştüğü şehir ise yüzde 188’lik değişim oranıyla İzmir oldu. Onu yüzde 157 ile Adana, yüzde 125 ile Ankara ve yüzde 106 ile Bursa izledi. Sırayı Konya yüzde 92’lik değişimle takip ederken Antalya’da hava kalitesi değişimi yüzde 77, Gaziantep’te yüzde 48, Şanlıurfa, Kocaeli ve İstanbul‘da da yüzde 26 olarak kaydedildi.
Avrupa’da hava kirliliği yüzde 54 oranında azaldı
IQAir ve Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü’nün verileri ise Avrupa’da hava kirliliğinin diğer ülkelerden farklı bir yol çizdiğini ortaya koydu. Paris’te hava kirliliğinde birincil faktör olan nitrojen dioksit seviyesinin bir önceki yıla göre yüzde 54 oranında azaldığı görülürken, İspanya’nın başkenti Madrid, İtalya’nın başkenti Roma ve Milano’da hava kirliliği seviyelerinin yüzde 45 düştüğü tespit edildi. Avrupa’da ikinci koronavirüs dalga endişesi ile hayat bir süre daha kontrollü devam ederken temmuzda hava kalitesinin azalması sonucu yükselen hava kalitesi indeksi (HKİ), ağustos ortasından sonra tekrar düşüşe geçti. Avrupa’daki çoğu kentte de benzer eğilim görülüyor.
Dünyanın hava kalitesi en düşük kentleri nasıl etkilendi?
Veriler, Dünya’nın hava kalitesi en düşük şehirlerinden Yeni Delhi, Wuhan ve Seul’da hava kalitesi bakımından çok ciddi iyileşmeler olduğunu da ortaya koydu.
Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’nin PM2.5 düzeyinde 23 Mart-13 Nisan tarihleri arasında bir önceki yıla göre yüzde 60 azalma gözlendi. Yeni Delhi’de PM2.5 düzeyi yaklaşık 80 g/metreküpten yaklaşık 30 g/metreküpe düştü. Hava kirliliği, hafta sonu verilerine göre, hava kirlilik seviyesi yaklaşık 30 g/metreküp seviyesinde görülüyor.
Koronavirüsün ilk olarak tespit edildiği Çin’in Wuhan kentinde de 3-24 Şubat tarihleri arasında geçen seneye göre hava kirliliğinin yüzde 44 azaldığı tespit edildi. Wuhan’da PM2.5 düzeyi yaklaşık 60 g/metreküpten yaklaşık 30 g/metreküpe düştü. Yapılan son incelemelere göre Wuhan’nın hava kalitesinde koronavirüs öncesi hafta sonu verilerine göre; koronavirüsün yoğun olduğu döneme kıyasla bir değişiklik kaydedilmeyerek PM2.5 düzeyi yaklaşık 30 g/metreküp olduğu görüldü.
Güney Kore’nin başkenti Seul’un PM2.5 seviyesinde 26 Şubat-18 Mart tarihleri arasında yüzde 50’lik düşüş gözlendi. Seul’de PM2.5 düzeyi yaklaşık 50 g/metreküpten yaklaşık 25 g/metreküpe düştü. Seul’un geçen haftaki verilerine göre yüzde 39.2 daha azalarak PM2.5 düzeyi 15,2 g/metreküp oldu.
İHA
