İlacı içme şekliniz, beynin tepkisini değiştiriyor!

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri'nden (NIH) bir ekip tarafından yürütülen çalışmada, beyne daha hızlı ulaşan ilaçlar daha fazla bağımlılık yapması incelendi.

Bağımlılık yapıcı nitelik kısmen dopamin salınımı ile ilgili. Ancak burada araştırmacılar, belirginlik ağı olarak bilinen bir beyin bölgesinin, ilaçlar damardan alındığında faal olduğunu, ağızdan alındığında faal olmadığını keşfetti.

NIH'den Psikiyatrist olan Nora Volkow, “Bir ilacın beyne ne kadar hızlı girerse o kadar bağımlılık yaptığını uzun zamandır biliyorduk, ancak nedenini tam olarak bilmiyorduk. Şimdi, en yeni ve en sofistike görüntüleme teknolojilerinden birini kullanarak, bazı detayları öğrendik” diye konuştu.

Araştırma nasıl yapıldı?

Çalışma için reçeteli uyarıcı metilfenidat kullanıldı. Normalde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi durumlar için kullanılsa da, çalışmaya katılan 20 katılımcının bu konuyla ilgili bir tanısı yoktu. İlacın damardan ve ağızdan verilmesine ek olarak, ilacı aldıktan sonra nasıl hissettikleri de soruldu.

Araştırmacılar, kendi bildirdikleri gözlemlerin yanı sıra, beyindeki dopamin seviyelerini izlemek için PET taramaları ve genel beyin aktivitesini izlemek için fMRI taramaları da kullandı. Beklendiği gibi, damardan enjeksiyonlar kullanıldığında dopamin seviyeleri daha hızlı yükseldi.

fMRI taramalarında farklılıklar, belirginlik ağının iki ana bölgesinde, dorsal anterior singulat korteks ve insula kortekste ortaya çıktı. Bu bölgeler yalnızca daha bağımlılık yapıcı ilaç uygulama yöntemi olan enjeksiyonlardan sonra faal oldu.

Salience (belirginlik) ağı aktivitesi, katılımcılar tarafından hissedilen daha yüksek öfori (coşku) duygularıyla tutarlıydı. Beynin bu bölümü daha önce de uyuşturucu bağımlılığıyla ilişkilendirilmişti, ancak şimdiye kadar bu konuda somut kanıtlar bulunmuyordu.

Belirginlik ağının, içsel duyumların yorumlanmasında ve dışarıdan değer atamada önemli olduğu biliniyor. Tüm bunlar, hastalara nasıl tedavi uygulanması gerektiği ve bağımlılıklarla nasıl mücadele edilebileceği konusunda paha biçilmez bilgiler.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar Nature Communications dergisinde yayınlandı.