NASA gök taşı örneklerinin kapağını bir türlü açamıyor!

Fotoğraf: NASA/Erika Blumenfeld & Joseph Aebersold | https://www.nasa.gov/news-release/nasas-bennu-asteroid-sample-contains-carbon-water/

İçinde çok önemli örnekler olduğu bilinse de TAGSAM (Dokun ve Git Örnek Alma Mekanizması, İng. Touch-and-Go Sample Acquisition Mechanism) kabının çok iyi kapatılmış olması araştırmacıları zorluyor.

Osiris-Rex sondası 2016'daki fırlatılışından dört yıl sonra Bennu asteroidine inmiş ve NASA'nın tahminine göre kayalık yüzeyinden yaklaşık 250 gram kadar toz toplamıştı. Yedi yıl süren bir uzay yolculuğu, pazar günü bir NASA kapsülünün ABD'nin Utah eyaletindeki çöle inmesiyle sona erdi. Başarılı bir şekilde tamamlanan uzay görevi ile, şimdiye kadar toplanan en büyük gök taşı örnekleri dünyaya getirildi.

Sorun şu ki, TAGSAM'ın dünyada kirlenmesini en aza indirmek için özel olarak tasarlanmış bir kutuda açılması gerekiyor. Glovebox adı verilen bu kutu, dışarıya tamamen kapalı, büyük eldivenlerle erişilebilen özel bir cihaz.

Bilim insanları numuneyi mümkün olduğunca bozulmamış bir durumda incelemek istiyor. Bu amaçla, tüm ekstraksiyon prosedürlerinin, azot gazı akışı altında kapalı ve temiz bir Glovebox’ta gerçekleştirilmesi gerekiyor.

Araştırmacılar örneklerin bulunduğu kabı bir türlü açamadı!

Dünyaya dönmesinin ardından TAGSAM’ın içinde bulunduğu kutu, uzmanlarca açıldı ve TAGSAM'ın dışından bir miktar asteroit kiri toplandı. Ancak TAGSAM'ın kafası 35 bağlantı elemanı ile mühürlenmişti. Bu bağlantı elemanlarından ikisi özel olarak tasarlanmış Glovebox’ta kullanılmak üzere onaylanmış aletlerle çıkarılamıyor.

TAGSAM kafasını Glovebox'tan çıkararak açmak mümkün. Ancak bu, numuneyi önemli düzeyde dış etkenlerle bulaşıya açık hale getirecektir.

Gök taşından gelen örnekler er ya da geç açılacak. Ancak bunun uygun şartlarda yapılması gerekiyor. Kullanılacak aletler Glovebox içine sığmalı, numunenin bütünlüğünü tehlikeye atmamalı ve temiz oda standartları korunmalı.

NASA'dan Erin Morton konuyu “Ekip, numuneyi güvenli ve bozulmadan korumaya devam ederken, kafanın içindeki malzemeyi çıkarmak için yeni yaklaşımlar geliştirmek ve uygulamak için çalışıyor” sözleriyle değerlendirdi.

Öte yandan iyi haberler de var. Ekip TAGSAM ile Bennu’ya ait en az 60 gram gök taşı numunesi almayı umuyordu. NASA'nın OSIRIS-REx ekibi, seyahat kutusundan ve TAGSAM'ın dış çevresinden dikkatlice malzeme tarayarak 70,3 gram örnek toplamayı başardı.

Konteynerin içinde ise tahminen 250 grama kadar örnek var, bu da bilim fırsatlarının önemli araştırma fırsatları elde edeceği.