Dünya üzerindeki yaşam, varoluş tehdidi altında!

2023'ün kayıtlara geçen en sıcak yıl olacağı beklentisi oldukça yüksek. Yıl boyunca gezegenin dört bir yanı ölümcül sıcak hava dalgalarıyla adeta kavruldu. Bazı bölgeleri ise seller vurdu, bazı durumlarda her iki aşırı hava olayını da arka arkaya yaşadı.

Uluslararası bir ekip tarafından hazırlanan ve BioScience dergisinde yayınlanan yeni bir raporda, “2023 yılındaki aşırı hava olaylarının şiddeti karşısında şok olduk. Dünyanın içine girdiği bu keşfedilmemiş bölgeden korkuyoruz. Dünyadaki yaşam tehdit altında” ifadelerine yer verildi.

Raporda, insanlığın gezegeni ısıtan emisyonları azaltma konusunda çok az ilerleme kaydettiği, önemli sera gazlarının rekor seviyelerde olduğu ve fosil yakıtlara verilen teşviklerin geçen yıl yine arttığı belirtildi.

Kaygı verici bu rapor, petrol zengini Birleşik Arap Emirlikleri'nde yapılacak BM COP28 iklim müzakerelerinden tam bir ay önce yayınlandı.

Araştırmanın yazarları, “İklim konusundaki acil duruma bakış açımızı sadece münferit bir çevre sorunu olmaktan çıkarıp sistemik, varoluşsal bir tehdit haline getirmeliyiz” ifadelerini kullandı.

İklimin durumu üzerine yapılan çalışmada, 35 gezegensel "yaşamsal işaret" hakkındaki son veriler incelendi. Bunlardan 20'sinin bu yıl rekor düzeyde, sınırları aşmış olduğu tespit edildi.

Son 120 bin yılın en sıcak dönemi

Sanayi öncesi seviyelerin sadece yaklaşık 1.2 santigrat derece üzerindeki sıcaklık artışı dahi bir dizi felaketi ve maliyetli sonucu meydana getirdi. Bu yıl El Nino hava olayı da etkilerin şiddetini arttırdı.

Avrupa Birliği'nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi, Eylül ayına kadar geçen üç ayın bugüne dek kaydedilen en sıcak dönem olduğunu, muhtemelen 120.000 yılın en sıcak periyodu olarak kayda geçtiğini açıkladı.

Raporda, 2023 yılında iklimle ilgili birçok rekorun "muazzam farklarla" kırıldığı, özellikle de insan kaynaklı karbon kirliliğinin neden olduğu aşırı ısının neredeyse tamamını emen okyanuslardaki sıcaklıkların arttığı belirtildi.

Potsdam İklim Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Johan Rockstrom, kaydedilen deniz yüzeyi sıcaklıklarının "tamamen grafiğin dışına çıktığını" ve bilim insanlarının bunun nedenini henüz tam olarak açıklayamadıklarını söyledi.

Rapora göre potansiyel olarak ciddi etkiler arasında deniz yaşamı ve mercan resiflerine yönelik tehditler ve büyük tropik fırtınaların şiddetinde artışlar da yer alıyor.

Gezegenin dört bir yanındaki insanlar bu yıl sıcak hava dalgaları ve kuraklıkla karşı karşıya kalırken, ABD, Çin ve Hindistan'da ve ötesinde şiddetli seller meydana geldi.

Rapora göre, Kanada'da kısmen iklim değişikliğiyle bağlantılı rekor düzeyde gerçekleşen orman yangınları, ülkenin 2021'deki toplam sera gazı emisyonlarından daha fazla karbondioksit salımına yol açtı.

1,5 santigrat derece dönemi yaklaştı

Yazarlar, 2023'ten önce, küresel ortalama sıcaklıkların sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat dereceden fazla olduğu günlerin nadir kayda geçtiğini söyledi. Bu yıl ise Eylül ortasına kadar bu tanıma uyan 38 gün gerçekleşti.

Oregon Eyalet Üniversitesi'nde profesör olan, yayınlanan çalışmanın başındaki isim William Ripple, yıllık sıcaklıkların bu seviyeye, hatta daha yüksek seviyelere ulaşacağı bir döneme girdiğimizi, bunun da iklim geri besleme döngüleri ve devrilme noktalarından kaynaklanan tehlike riski taşıdığını söyledi.

Ripple, “Bu önemli eşikler bir kez aşıldığında, iklimimizi geri döndürülmesi zor ya da imkansız olabilecek şekillerde değiştirebilir” diye konuştu.

Bunlar arasında Grönland ve Batı Antarktika'daki buz tabakalarının erimesi, geniş permafrost (sürekli donmuş toprak) alanlarının çözülmesi ve yaygın mercan resiflerinin yok olması sayılabilir.