Artan metan seviyeleri dünya için tehlike çanları demek!

Son 17 yılda Dünya atmosferindeki metan gazı seviyelerinde olağandışı artışlar kaydedildi. Yeni bir araştırmaya göre bu artış daha büyük bir sorunun habercisi de olabilir. Metan gazındaki bu artışın tam olarak ne anlama geldiği kesin değil, ancak bilim insanları bunun Dünya'nın iklim sisteminde buzul çağlarını sona erdiren geçmiş "yok oluşu" anımsattığını savunuyor.

Dünya'nın iklimi tarihten bu yana, buzul çağları olarak adlandırılan ve büyük buz tabakalarının kuzey Avrupa ve Kanada'yı kapladığı uzun ve soğuk buzul dönemleri ile daha yüksek sıcaklıkların yaşandığı daha kısa buzullar arası dönemler arasında sürekli olarak gidip gelmiştir. Bu, insan ömründen çok daha uzun olan binlerce yıllık dev bir zaman ölçeğinde gerçekleşir.

Dünya, yok oluşun başında olabilir mi?

Buzul çağlarının sona ermesi, Dünya'nın okyanus-atmosfer sisteminin bir buzul döneminden buzullar arası döneme geçişi işaret eden bir revizyonu olan buzul sonlanması olarak bilinir. Bu da tipik olarak binlerce yıl süren bir başka uzun süreçtir.

Şu anda, yaklaşık 2,5 milyon yıl önce başlayan ve günümüzde de devam eden Kuaterner Buzul Çağı adı verilen bir buzul çağının, buzullar arası aşamasındayız. Bununla birlikte, bir tür değişimin yaklaşmakta olduğuna dair ipuçları var. Dünya'nın metan seviyelerine bakıldığında, "yok oluş benzeri" bir dönemin başlarında olabileceğimize dair bazı göstergeler var.

Metan gazı nereden geliyor?

Metan atmosferimizde doğal olarak bulunur ve güçlü bir ısı tutucu sera gazı işlevi görür. Bu gazın büyük bir kısmı fosil yakıt kullanımı, tarım, çöplükler ve atıklar gibi insan kaynaklı olmakla birlikte, geri kalanı sulak alanlardaki çürüyen bitki örtüsü ve donmuş toprakların çözülmesi gibi doğal kaynaklardan gelir.

Sanayi Devrimi ve fosil yakıtların kullanılmasının ardından 20. yüzyıl boyunca metin seviyeleri hızla yükselse de yüzyılın sonuna doğru artış hız kesti. Ardından, 2006 yılı civarında, tamamen fosil yakıtlarla ilgili olmayan başka bir metan artışı başladı.

Bu yeni emisyonların çoğu ekvatora yakın sulak alanlardan kaynaklanıyor. Ancak bunun da iklim değişikliğinin sulak alanlarda ayrışmayı körükleyen daha sıcak ve nemli koşullar oluşturmasının bir sonucu olduğu unutulmamalı.

Yeni bir çalışmada, bilim insanları 2006'dan 2022'ye kadar metandaki son değişiklikleri inceledi ve önceki buzul sonlanmaları sırasında görülen modellerle karşılaştırdı. Bulgular, metan seviyelerinin şu anda soğuk buzul çağlarından daha sıcak buzullar arası iklimlere geçişlerin başlangıcında olduğu gibi davrandığını gösteriyor.

Araştırmacılar, “Metanın mevcut artışının Holosen değişkenliği aralığında olması halen mümkün. Ancak metanın son büyümesinin ve izotopik kaymasının doğal iklim ve biyosferin büyük ölçekli bir yeniden düzenlenmesinin devam ettiğini göstermesi de mümkün” ifadelerini kullandı.

Halihazırda sıcak bir buzul arası dönemde olduğumuz için, bu potansiyel sonlanma benzeri olayın nasıl ortaya çıkabileceği kesin değil. Ancak bu, yeni bir buzul çağının başlangıcında olduğumuz anlamına gelmiyor. İklim değişikliğinin daha iyi anlaşılan etkileriyle birlikte, Dünya'nın daha da sıcak bir iklime doğru ilerlemesi ve Dünya'nın doğal sistemlerine kapsamlı değişiklikler getirmesi muhtemel

Araştırmadan elde edilen sonuçlar Global Biogeochemical Cycles dergisinde yayınlandı.