Sağlıklı beslenmeyi takıntı haline getirmek 'dengesizlik' yaratıyor

Uzmanlar, besinleri mutlaka iyi ya da kötü olarak sınıflandırmanın hatalı bir yaklaşım olduğunu vurguluyorlar ve Türkiye'de bu konuda yaygın bir bilgi kirliliği bulunduğuna dikkat çekiyorlar. Ayrıca, besinleri sadece iyi veya kötü olarak değerlendirerek yemek yemenin 'dengesiz beslenmeye' yol açabileceğini belirtiyorlar. Uzmanlar, asıl önemli olanın besinler arasında dengeyi sağlayabilmek olduğunu vurgulayarak, "Örneğin, aşırı sağlıklı beslenen bir kişide dengesiz beslenme ve yeme bozuklukları görülebilir" uyarısında bulunuyorlar. 

Porsiyon kontrolü önemli

Besinleri iyi ya da kötü olarak sınıflandırmak, insanlar üzerinde gereksiz bir stres kaynağı olabilir. Bunun yerine, besinleri besleyicilik düzeylerine göre değerlendirmeyi tercih etmeliyiz. Genellikle, besinleri besleyici, orta derecede besleyici, az besleyici veya besin değeri düşük olarak sınıflandırabiliriz. Beslenme açısından düşündüğümüzde, sağlıklı bir beslenme planı içinde yüksek besin değerine sahip olan besinlere yer verirken orta düzeyde veya daha az besin değerine sahip olanları da dahil edebiliriz. Eğer sağlıklı bir beslenme programına bağlıysak, bu programın bir parçası olarak farklı türde besinlere yer vermek mantıklı olacaktır. 

Besinleri iyi veya kötü olarak etiketleyen kişiler, yeme bozukluklarına daha yatkın hale gelebilirler. Bir besini 'kötü' olarak tanımlayan bir kişi, bu besini tükettiğinde suçluluk hissi yaşayabilir. Ayrıca, 'sağlıklı yeme takıntısı' olarak adlandırılan bir rahatsızlık da giderek artmaktadır. Bu durumda, insanlar besinleri sağlıklı veya sağlıksız olarak sınıflandırma eğilimindedirler. Sağlıklı yeme takıntısı olan kişiler, bazı besinleri diyetlerinden tamamen çıkarabilir veya aşırı sağlıklı olarak kabul ettikleri besinleri aşırı tüketebilirler. Ancak dengenin her iki tarafına da aşırı sapmak sonuçta dengesizliğe yol açar. Bu nedenle, sağlıklı bir beslenme planına bağlı kalmak ve porsiyon kontrolünü sağlamak, beslenmede önemli olan iki temel ilkedir.

Her gün değil ama haftada bir gün yiyebilirsiniz

Örneğin, doğum gününüzde bir dilim pasta yemek isterseniz, tabii ki yiyebilirsiniz. Sağlıklı bir beslenme planına bağlıysanız, bu tek dilim pasta sağlıklı beslenme planınıza uygun olacaktır. Ancak her gün bir dilim pasta yeme alışkanlığınız varsa, bu sağlıksız bir beslenme alışkanlığına işaret edebilir.

Besinleri iyi veya kötü, sağlıklı veya sağlıksız olarak etiketlemek yerine, genel bir beslenme perspektifiyle yaklaşmak ve her besini beslenme planı içinde dengeli bir şekilde kullanmaktır. Örneğin, bir mandalina düşünelim. Bir mandalina tükettiğinizde yaklaşık 50 kalori alırsınız ve yüksek kalitede C vitamini alırsınız. Ancak 10 mandalina yemek 500 kalori almanız anlamına gelir. Vücut, bu kalorilerin kaynağını ayırt edemez, fazla kaloriler yağ olarak depolanır. Bu nedenle, sağlıklı olarak kabul edilen bir yiyeceği aşırı tüketmek de aslında sağlıksız beslenme alışkanlığına yol açabilir.