Pembe göz salgını, Asya’yı etkisi altına aldı

Salgının arka planı… Nasıl yayıldı?

Yaz aylarında Asya ülkelerindeki sağlık yetkilileri yüksek nemde geliştiği görülen oldukça bulaşıcı bir patojeni engellemek için mücadele ederken, sıcak hava dalgaları ve rekor yağışların da etkisiyle hastalık tehlikeli bir biçimde yayıldı.

Eylül ayına gelindiğinde Vietnam, Hindistan ve Pakistan'da on binlerce okul virüsü durdurmak için acil bir adımla kısa süreliğine kapatıldı.

Hindistan'daki sağlık yetkilileri, Pencap bölgesinde tek bir Eylül gününde 13.000 yeni ‘pembe göz’ vakası tespit etti. Tüm ay boyunca şehirde 86.000'den fazla vaka kaydedildi.

Pencap'ın geçici başbakanı Muhsin Nakvi yaptığı açıklamada, “Okullardaki her sınıfta bu hastalık en az 5 öğrenciye bulaşmış durumdaydı” diye konuştu. Pakistan'da bu hastalıktan etkilenenlerin sayısı ülke çapında yaklaşık 400.000'e ulaştı.

Vietnam'daki yetkililer Ocak ayından Eylül ayına kadar 63.000'den fazla viral konjonktivit vakası kaydettiklerini ve bunun bir önceki yılın aynı dönemine göre %15'in üzerinde bir artış olduğunu söylüyor.

Salgına yol açan hastalık nasıl bulaşıyor?

Göz nezlesine bakteriler ya da virüsler neden olabilirken, virüs versiyonu özellikle daha bulaşıcı. Bazıları yüzeylerde 30 gün boyunca yaşayabilir ve kirlenmiş bir el ile gözün kısa bir süre ovuşturulmasından sonra kişiye kolayca bulaşabilir.

Avustralya'daki New South Wales Üniversitesi'nde optometrist ve görme bilimi uzmanı olan Isabelle Jalbert, Newsweek'e verdiği demeçte, “Birçok farklı virüs türü viral konjonktivite  neden olabilir. Ancak bulaşıcı konjonktivitlerin yüzde%75'e varan çoğunluğuna adenovirüs neden oluyor. Görünen o ki Pakistan'daki salgında, virüsün oldukça bulaşıcı bir formu etkili oluyor” ifadelerini kullandı.

Konjonktivit hastaları genellikle bir ya da iki gözleri etkilenmiş olarak sağlık kuruluşların başvurur. Belirtiler arasında kızarıklık, göz ağrısı, göz kapaklarının şişmesi, bulanık görme, ışığa karşı hassasiyet ve sulu akıntı vardır.

Hastalıktan korunmak için ne yapılmalı?

Ellerin tekrar tekrar yıkanması ve yüzeylerin dezenfekte edilmesi dışında virüsün yayılmasını önlemek için alınabilecek çok az önlem var.

Pembe gözün tedavisi yoktur, bu da hastaların bağışıklık sistemleri virüsle savaşana kadar iki hafta veya daha uzun süre beklemeleri gerektiği anlamına gelir. Bu süre zarfında evde kalmak, virüsün topluma yayılmasını önlemek için çok önemlidir.

Çok ağır vakalarda, gözün korneası kronik olarak iltihaplanabilir ve uzun vadeli görme sorunlarına yol açabilir.

Bu vakalar nadir görülmekle birlikte, Vietnam'da hastane yetkilileri çocuklarda gördükleri vakalarda %20'sinde ciddi komplikasyonlar söz konusu olduğunu söylüyor.

Hastalığın yayılmasında etkili olan faktörler ne?

Tekrarlayan konjonktivit salgınları dünya çapında yaşanıyor. Ancak bu hastalık mevsimsel bir döngüyü takip etme eğiliminde olduğundan, bu alandaki araştırmalar yeterli değil.

Günümüzde sadece birkaç çalışma, yüksek sıcaklıkların yerel konjonktivit vakaları için bir risk faktörü olduğunu ortaya koyabildi. 2023 yılında Çin'de yapılan bir araştırma, yüksek nemin konjonktivit poliklinik ziyaretleri riskini artırdığını, ancak sıcaklığa kıyasla düşük bağıl nemin de kuruluğa ve tahrişe neden olarak riski artırabileceğini ortaya koymuştur.

Hava kirliliğinin de rol oynadığı düşünülüyor. Hızla değişen dünyada, ülkelerin kendilerini viral konjonktivit salgınlarına karşı hazırlamaları her zamankinden daha önemli.

Halkın hangi belirtilere dikkat etmesi gerektiği ve nasıl izole edileceği konusunda eğitilmesi ileride hayati önem taşıyacak.

Hindistan'da 2022 yılında şiddetli muson yağmurları sırasında ortaya çıkan konjonktivit salgınının ardından, uzmanlar Indian Journal of Ophthalmology dergisine bir mektup yazarak, kırsal ve uzak topluluklara yardımcı olmak için hastalık bilincinin artırılması ve kapsamlı telefon tabanlı sağlık hizmetleri verilmesi çağrısında bulunmuştu.

Mektubun yayınlanmasından birkaç ay sonra Hindistan'ın bir sonraki pembe göz salgını başlamıştı.