Küresel gıda fiyatlarında durağan seyir!

Dünya çapında ticareti yapılan gıda emtialarının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, mısır ve şeker fiyatlarındaki artışın, bitkisel yağ kotasyonlarındaki düşüşle dengelenmesi sonucu Eylül ayında değişiklik göstermedi.

Ağustos ayındaki 121,4 puana kıyasla Eylül ayında ortalama 121,5 puan düzeyinde gerçekleşen Endeks, bu seviyesiyle bir yıl önceki değerinin yüzde 10,7, Mart 2022'de ulaştığı tüm zamanların en yüksek seviyesinin ise yüzde 24 altında gerçekleşti.

Mısır ve şeker fiyatları arttı, bitkisel yağ fiyatları geriledi

FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Eylül’de mısır fiyatlarındaki yüzde 7’lik yükselişle, bir önceki aya göre yüzde 1 arttı. Artışın nedenleri olarak Brezilya'nın arzına olan güçlü talep, Arjantin'de yavaşlayan çiftçi satışları ve ABD’deki Mississippi Nehrinde görülen düşük su seviyeleri nedeniyle artan taşıma ücretleri öne çıktı. Uluslararası buğday fiyatları, bol arz ve Rusya Federasyonu'ndaki yüksek üretim beklentileriyle desteklenerek yüzde 1,6 düşerken, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi genel olarak düşük ithalat talebi sebebiyle yüzde 0,5 geriledi.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, palm, ayçiçeği, soya ve kolza yağları için uluslararası fiyatların, kısmen yüksek seyreden mevsimsel üretim ve bol miktarda küresel ihracat arzı nedeniyle düşerek Ağustos ayına göre yüzde 3,9 geriledi.

FAO Şeker Fiyat Endeksi Ağustos ayına göre yüzde 9, 8 yükselerek Kasım 2010'dan bu yana en yüksek seviyesine ulaşırken, önümüzdeki sezonda küresel arz görünümünün sıkılaşacağına dair endişeler artıyor. İlk tahminler, her ikisi de önemli üreticiler olan Tayland ve Hindistan'daki üretim düşüşlerinin El Niño olayıyla bağlantılı olduğuna işaret ediyor. Brezilya'da elverişli hava koşullarında hasat edilmekte olan mahsulün büyüklüğü ise dünya şeker fiyatlarının bir önceki aya göre artışını sınırlandırdı.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, cılız küresel ithalat talebi ve önde gelen üretici bölgelerdeki bol stokların etkisiyle Ağustos ayına göre yüzde 2,3 gerileyerek, üst üste dokuzuncu ayda da düşüş gösterdi. Euro'nun ABD doları karşısındaki zayıf seyri de uluslararası süt ürünleri fiyatları üzerinde baskı oluşturdu.

FAO Et Fiyat Endeksi, zayıf ithalat talebi ve bol miktarda küresel ihracat arzının domuz, kümes hayvanları ve küçükbaş hayvan eti fiyatlarını düşürmesiyle bir önceki aya göre yüzde 1 oranında geriledi. Buna karşın, uluslararası büyükbaş et fiyatları, özellikle ABD’de yağsız sığır etine yönelik güçlü ithalat talebiyle yeniden yükselişe geçti.

Dünya tahıl stoklarında rekor tahmini

FAO 2023 yılı küresel tahıl üretim tahminini bir önceki yıla göre yüzde 0,9 artırarak, 2 milyar 819 milyon tona yükseltti. Bu artış neredeyse tamamen Rusya Federasyonu ve Ukrayna'da devam eden elverişli hava koşulları nedeniyle önceki beklentilere kıyasla daha olumlu gelen verim tahminlerine dayanırken, Kanada’da önemli üretim alanlarında devam eden kuru hava nedeniyle, önemli ölçüde daha düşük olması bekleniyor.

FAO'nun yeni Tahıl Arz ve Talep Özeti, küresel buğday üretimini 785 milyon ton, iri taneli tahıl üretimini 1 milyar 511 milyon ton - 2022'ye göre yüzde 2,7 artış ile - ve dünya pirinç üretimini 523.1 milyon ton olarak belirledi.

Bu ay yapılan aşağı yönlü revizyona rağmen, 2023/24 sezonunda 2 milyar 804 milyon ton olarak tahmin edilen dünya tahıl kullanımının, buğday tüketimindeki artışla birlikte geçen yılki seviyenin yüzde 0,8 üzerinde gerçekleşmesi beklenirken, 520.5 milyon ton olarak tahmin edilen küresel pirinç kullanımının, gıda dışı kullanımlarda devam eden kesintilerin pirinç alımındaki nüfus kaynaklı artışı dengelemesi beklendiğinden, art arda ikinci sezonda kullanım artışı olmayacağı veya negatif olacağı tahmin ediliyor.

Dünya tahıl stoklarının 2024 sezonu kapanışında 884 milyon ton olacağı ve açılış seviyelerini yüzde 3 oranında aşarak rekor seviyeye ulaşacağı öngörülmektedir. Bitiş stokları için yeni ve daha yüksek tahmin, bu ay daha düşük bir kullanım tahmini ile birleştiğinde, tahıl stoklarının kullanım oranının yüzde 30,8 düzeyinde olacağı yönündedir.

FAO'nun 2023/24 dünya tahıl ticareti için son tahmini geçen aya göre değişmeyerek yaklaşık 466 milyon tonda kalırken, 2022/23 seviyesine göre yıllık yüzde 1,7'lik bir daralmaya işaret ediyor.