Biyolojik yaşınız, gerçek yaşınızdan daha genç olabilir!

Bir kişinin gerçek yaşını ölçmenin 2 yolu vardır. Bunlardan ilki, kronolojik yaş, yani resmi takvim yaşınız. Bir kişinin doğum tarihinin bilinmediği durumlarda ise en iyi yöntem dişlere bakmaktır. Burada, ağaçlardaki büyüme halkalarına benzeyen yıllık “semental çizgileri” ve diş minesinin altında bulunan ve diş yapısını destekleyen dentindeki değişikliklere bakmak önemli ipuçları verir.

Kişinin gerçek yaşı, nasıl ölçülebilir?

Biyolojik yaş ise bir canlının zaman geçtikçe hastalanma veya ölme olasılığındaki üstel artışı yansıtır. Temel olarak bu, vücudunuzun işlevini kaybetme hızı anlamına da gelir.

Çoğu canlı türü yaşlanırken, gezegende gerçekten yaşlanmayan bazı nadir canlılar da var. Okyanus deniz tarağı bunlardan biridir.

İnsanlar yaşlanırken, işlevsel kapasitesini aynı oranda kaybetmez, organ sistemleri farklı hızlarda yaşlanır.  Bu da bazı insanların biyolojik yaşının kronolojik yaşından daha genç veya daha yaşlı olabileceği anlamına gelir.

Biyolojik yaş nasıl anlaşılır?

Biyolojik yaşı tahmin etmenin çeşitli yolları var. Şaşırtıcı bir şekilde, en iyi yöntemlerden biri oldukça basit, o kişiye bakmak. Araştırmalar, birine bakarak yapılan yaş tahminlerinin, biyolojik yaşı ölçmek için kullanılan bazı daha karmaşık teknikler kadar iyi sonuç verdiğini gösteriyor.

Bir çalışmada sigara içenlerin, obezlerin ve sağlık durumu kötü olanların akranları tarafından kronolojik yaşlarından daha büyük olarak algılandıkları belirlendi. Bu faktörlerin gerçekten de biyolojik yaşı artırdığı göz önüne alındığında, bu durum sadece birine bakmanın ne kadar doğru olabileceğini gösteriyor.

Biyolojik yaşın basit ancak isabetli bir başka belirleyicisi de kişinin kavrama gücünün ölçülmesi. İnsanlar yaşla birlikte kas kütlesini ve dolayısıyla kas gücünü kaybetme eğilimindedir. Hastalık, obezite ve kondisyon eksikliği gibi diğer faktörler de bunu etkileyebilir. Düşük kavrama gücü, biyolojik yaşınızın muhtemelen takvim yaşınızdan daha yüksek olduğunu gösteren bir işarettir.

Biyolojik yaşı tahmin etmenin diğer daha karmaşık yöntemleri arasında çoklu organ fonksiyonlarını test etmek ve vücutta kaç tane inflamatuar molekülün dolaştığına bakmak yer alır.

 Ayrıca DNA'daki epigenetik değişikliklere, kromozom uçlarının uzunluğuna veya bir kişinin biyolojik yaşını ölçmek için sahip olduğu yaşlanan hücre sayısına da bakabilirsiniz. Bununla birlikte, son iki yöntem tipik olarak yalnızca kabaca bir tahmin sağlar.

Biyolojik yaşı düşük tutmak için ne yapmalı?

Zamanı geri almayı ve "yaşlanmayı tersine çevirmeyi" umuyorsanız, başlamak için en iyi yer yaşam tarzınıza odaklanmak.

Düzenli egzersiz yapmak, kullanıyorsanız sigarayı bırakmak, alkol tüketiyorsanız ölçülü içmek, kilonuza dikkat etmek ve bol miktarda meyve ve sebze yemek biyolojik yaşınızda büyük fark yaratan basit yaşam tarz değişiklikleri. Bu beş şeyden dördünü yapan bir kişi ile hiçbirini yapmayan bir kişi arasında, beklenen ömür süresi bağlamında yaklaşık 15 yıllık bir fark bulunur.

Bu makale, Creative Commons lisansı altında The Conversation'da yayınlandı. Orijinal makaleyi okumak için buraya tıklayabilirsiniz.