Mars daha hızlı dönmeye başladı!

Görevini tamamlayan InSight aracından elde edilen verilere göre, Mars’ın dönüşü her yıl yaklaşık 4 milliarcsecond (mas) hızlanıyor.

Bu oldukça küçük bir fark. Her Mars yılında, bir Mars gününün uzunluğunun milisaniyenin bir bölümü kadar kısalması anlamına geliyor. Hızlanmanın sebebi ise henüz net değil.

Yapılan bu keşif, Mars’ı ve geçmişini daha iyi anlayabilmek için oldukça önemli. Gezegenin dönüşünün hızlanmasını açıklayan mevcut hipotezler, kutup buzullarında malzeme birikmesi gibi uzun dönemli eğilimleri ve iç dinamikleri kapsıyor.

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'ndan gezegen jeofizikçisi olan Bruce Banerdt, “Bu son ölçümü, bu kadar hassas bir biçimde elde edebilmek gerçekten harika. Uzun zamandır Mars'a InSight gibi bir jeofizik istasyonu yerleştirme çalışmalarında yer aldım. Bunun gibi sonuçlar 20 30 yıldır yaptığımız tüm çalışmalara değiyor” diye konuştu.

InSight neden görevini tamamladı

InSight, gücünün tükenmesi sebebiyle Aralık 2022'de emekliye ayrıldı. Dört yıllık çalışma süresi boyunca, bilim insanlarını uzun süre meşgul edecek önemli veriler topladı.

Dört yıl gibi kısa bir süre içinde Mars'ın iç katmanlarına ilişkin gözlemleri, gezegene ilişkin bilgi birikiminde adeta bir dönüm noktası oldu.

Sismik kayıtları sadece Mars'ın iç yapısını değil, aynı zamanda sıvı çekirdeğinin bileşimini ve devam eden jeodinamik aktiviteyi de ortaya çıkardı.

Bu ölçümler ne kadar aydınlatıcı olsa da, yeni çalışmadaki veriler sismik kayıtlardan değil, InSight'ın Rotasyon ve İç Yapı Deneyi veya RISE cihazları ile NASA'nın Dünya'daki Derin Uzay Ağı arasındaki radyo iletişiminden elde edildi.

Dünya ve Mars hareket ettikçe ve döndükçe ikisi arasında gidip gelen sinyaller, bilim insanlarının Mars'ın dönüşünü hassas bir şekilde ölçmelerini sağlayan radyo dalgalarının frekansındaki ince değişimleri aramalarına olanak tanıdı.

Belçika Kraliyet Gözlemevi'nden gökbilimci Sebastien Le Maistre “Bu, tarihi bir deney. Deneye hazırlanmak ve bu keşifleri öngörmek için çok fazla zaman ve enerji harcadık. Ancak buna rağmen, çalışma boyunca sürekli bizi şaşırtan verilerle karşılaştık. Halen her şey bitmedi, çünkü RISE'ın Mars hakkında ortaya çıkaracağı daha çok şey var” diye konuştu.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar Nature dergisinde yayınlandı.