Uyku sırasında o kokulara maruz kalmak, bilişsel işlevi olumlu etkiliyor

California Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, kısa bir süre önce havayı kokularla zenginleştirmenin, hafıza ve karar verme süreçlerini içeren nörolojik alanlar arasındaki kritik bağlantıyı güçlendirerek bilişsel performansı artırdığına dair güçlü kanıtlar ortaya çıkardı.

Yatak odanıza parfüm sıkarak beyninizi genç tutun!

Yaşları 60 ila 85 arasında değişen 43 erkek ve kadının katıldığı deneyler, bilişsel gerileme ve bunama gibi durumların, her gece yatmadan önce yatak odasına farklı sıkılarak yavaşlatılabileceğini gösteriyor.

Yaşlandıkça, beyindeki gri maddeyi uyarılmış halde tutmak, iyi bir bilişsel sağlığı korumak için oldukça önemli. Bunun tek yolu bulmaca çözmek veya puzzle yapmak değildir. Çevremizi beynin işleyeceği ses ve görüntü ile doldurmak da etkilidir.

Çevreyi kokularla zenginleştirmenin nöroplastisiteyi uyardığı, özellikle de nörolojik bozukluklara karşı insanlara yakın hayvanların yer aldığı testlerde gösterilmiştir.

Fizyolojik olarak konuşursak, kokuları algılama yeteneğimiz bilişsel yeteneğimiz azalmaya başlamadan önce bozulur. Bu duyuyu kaybetmek aynı zamanda beyin hücrelerindeki kayıpla da ilişkilidir ve koku ile nörolojik işlev arasında güçlü bir bağlantı olduğuna işaret eder.

Konuya ilişkin bir açıklama yapan Nörobiyolog Michael Yassa, " Diğer tüm duyular talamus üzerinden yönlendirilir. Koku alma duyusu, beynin hafıza devrelerine doğrudan bağlıdır. Herkes kokuların çok uzun zaman öncesine ait hatıraları uyandırmada ne kadar güçlü olduğunu deneyimlemiştir” diye konuştu.

Araştırma nasıl yapıldı?

Bilişsel gerilemenin bu tür bir duyusal uyarımla önlenip önlenemeyeceğini belirlemek için Yassa ve meslektaşları, çalışmaya katılan 20 kişiye gül, portakal, okaliptüs, limon, nane, biberiye ve lavanta kokuları içeren doğal yağlardan oluşan bir dizi koku kullandı.

Grubun geri kalanına ise eser miktarda koku maddesi içeren bir 'sahte' yağ verilmiştir. Tüm katılımcıların, altı aylık bir süre boyunca her gece iki saat boyunca evlerine bu kokuları yaymak için bir cihaz yardımıyla yağlardan birini kullanmaları ve koku seçeneklerini dönüşümlü olarak kullanmaları istendi.

Daha sonra gönüllülerin hafıza, sözel öğrenme, planlama ve dikkat değiştirme becerilerini altı aylık denemeden önce ve sonra karşılaştırmak için bir dizi nöropsikolojik test kullanıldı.

Şaşırtıcı bir şekilde, çeşitli kokulara maruz bırakılanlar ile kontrol grubundaki bireylerin verdiği yanıtlar arasında %226'lık bariz bir fark tespit edildi. Katılımcıların beyinlerinde yapılan bir tarama da test grubunda beynin hafıza ve düşünme açısından kritik bölgelerini birbirine bağlayan anatomide önemli bir değişiklik olduğu tespit edildi.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar Frontiers in Neuroscience dergisinde yayınlandı.