Küresel gıda fiyatları Temmuz’da yükselişe geçti

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda emtia fiyatlarının Karadeniz Tahıl Girişiminin sona ermesi ve pirince getirilen yeni ticaret kısıtlamalarının etkisiyle Temmuz ayında yükseldiğini duyurdu.

Bitkisel yağ ve buğday fiyatları arttı

Küresel ölçekte ticareti yapılan gıda emtialarının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, Temmuz ayında ortalama 123,9 puan ile bir önceki aya göre yüzde 1,3 artarken, Temmuz 2022 seviyesinin ise yüzde 11,8 altında kaldı.

Artışta, FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi'nin yedi aylık art arda düşüşünün ardından, Temmuz ayında Haziran ayına kıyasla yüzde 12,1 oranında sert yükselişi etkili oldu. Uluslararası ayçiçek yağı fiyatları, büyük ölçüde Rusya Federasyonu'nun Karadeniz Tahıl Girişimi’nin uygulanmasına son verme kararının ardından ihraç edilebilir arz konusunda belirsizliklerin yeniden ortaya çıkması sebebiyle, ay içinde yüzde 15'in üzerinde artış gösterdi. Palm, soya ve kolza yağları içinse dünya fiyatları, önde gelen üretici ülkelerdeki üretim beklentilerine ilişkin endişelere paralel olarak artış gösterdi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Arjantin ve Brezilya'da halen devam eden hasatlar ve ABD’de tahminlerden daha yüksek üretim beklentileri nedeniyle artan mevsimsel mısır arzının sonucunda görülen uluslararası iri taneli tahıl fiyatlarındaki yüzde 4,8'lik düşüşün etkisiyle, Haziran ayına göre yüzde 0,5 geriledi. Ancak uluslararası buğday fiyatları, Ukrayna'dan yapılan ihracata ilişkin belirsizlik ve Kuzey Amerika'da devam eden kurak koşullar nedeniyle son dokuz ayda ilk defa artarak yüzde 1,6 oranında yükseldi.

FAO Pirinç Fiyat Endeksi, Hindistan'ın 20 Temmuz'da kaynatılmamış Indica ihracatını yasaklamasının diğer menşelerde daha fazla satış beklentisini güçlendirdiğini belirtti. Ayrıca, mevsimsel olarak sıkılaşan arz ve Asya alımlarının fiyatlar üzerinde halihazırda oluşturduğu yukarı yönlü baskının da artırmasıyla fiyatlar aylık yüzde 2,8 ve yıllık yüzde 19,7 artarak, Eylül 2011'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. FAO, pirinç fiyatlarındaki bu yukarı yönlü baskının "dünya nüfusunun büyük bir kesimi için, özellikle de gelirlerinin büyük bir kısmını gıda alımına ayırmak zorunda olan en yoksullar için önemli gıda güvenliği endişeleri doğurduğu" uyarısında bulunurken, ihracat kısıtlamalarının üretim, tüketim ve fiyatlar üzerinde uygulandıkları sürenin ötesinde olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ve birçok ülkede yerel olarak yüksek gıda enflasyonunu şiddetlendirme riski taşıdığını da dikkat çekti.

Şeker, et ve süt ürünleri fiyatlarında düşüş yaşandı

FAO Şeker Fiyat Endeksi, Brezilya'nın şeker kamışı hasadındaki belirgin ilerleme ve Hindistan'daki çoğu ekim alanındaki yağışların olumlu etkilerinin yanı sıra, dünyanın en büyük şeker ithalatçıları olan Endonezya ve Çin'den gelen talebin azalması nedeniyle yüzde 3,9 oranında geriledi. El Nino olayının şeker kamışı mahsulleri üzerindeki potansiyel etkisine ilişkin endişeler ve uluslararası ham petrol fiyatlarındaki artış ise bu düşüşü sınırladı.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Temmuz ayında yüzde 0,4 gerileyerek, Temmuz 2022 değerinin yüzde 20,6 altında kaldı. Dünya peynir fiyatları ise sıcak havanın Avrupa'da mevsimsel olarak azalan süt arzını etkilemesi ile son dönemdeki keskin düşüşlerin ardından sınırlı bir yükseliş gösterdi.

FAO Et Fiyat Endeksi Haziran ayına göre yüzde 0,3 geriledi. Büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvanı eti fiyatları, arzın güçlü olması ve bazı durumlarda önde gelen ithalatçılardan gelen talebin düşmesiyle geriledi. Buna karşın domuz eti fiyatları, yüksek mevsimsel talep ile Batı Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde devam eden kısıtlı arzı yansıtacak şekilde yükseldi.