On yıllardır devam eden geri dönüşüm uygulamaları istenen etkiyi sağlayamadı!

ABD'de Ekim 2019 ve Mart 2022'de ülke çapında yapılan iki ankette, tüketicilerin geri dönüşüm lehine atık azaltma ve yeniden kullanımı göz ardı ettikleri belirlendi. Araştırmayı yürüten ekip bu eğilimi “geri dönüşüm önyargısı” ve “azaltma ihmali” olarak adlandırdı.

Sonuçlar, ABD halkını geri dönüşüm konusunda eğitmek için on yıllardır süren çabaların bazı yönlerden başarılı olduğunu ancak bazı yönlerden başarısız olduğunu ortaya koydu.

Geri dönüşümü teşvik etme yönündeki çalışmalar, geri dönüşümü tüketicilerin önemli verdiği bir seçenek haline getirdi. Ancak bu seçenek, daha sürdürülebilir seçeneklerin aleyhine gelişti ve insanları geri dönüşümü daha etkili yapan bir noktaya taşımakta başarısız oldu.

Atık krizi tüm dünyada ciddi boyutlarda

Uzmanlar ve çevreciler, insanların yönetilemez ve sürdürülemez seviyelerde atık ürettiği konusunda hemfikir. Mikroplastikler dünyanın en ücra köşelerini dahi kirletmiş durumda, bununla da kalmayıp insan var hayvanların vücudunda birikiyor.

Ürünlerin üretilmesi ve bertaraf edilmesi önemli bir sera gazı emisyonu kaynağı ve halk sağlığı tehdidi. Yeni araştırmalar, plastik geri dönüştürüldüğünde bile beklenmedik miktarlarda mikroplastik kirliliği meydana geldiğini gösteriyor.

Sorunun büyüklüğü ve aciliyeti gözetilerek, Haziran 2023'te Birleşmiş Milletler zararlı plastik atıkların önünü kesmeyi amaçlayan, yasal olarak bağlayıcı bir anlaşma taslağı hazırlamaya başlamak için dünyanın dört bir yanından hükümet temsilcileriyle görüşmelerde bulundu.

Bu arada, birçok ABD şehri ve eyaleti tek kullanımlık plastik ürünleri yasaklıyor veya kullanımlarını kısıtlıyor.

Uzmanlar ise zamandır atık sorunuyla mücadelede, atığı daha sonra yönetmeye ve etkisini azaltmaya çalışmak yerine, ilk etapta atık oluşumunu önleyen kaynak azaltma stratejilerine öncelik verilmesini öneriyor.

Çalışmada öne çıkan bulgular

Yeni araştırma kapsamındaki anketlerde katılımcılar, farklı atık stratejilerine ilişkin görüşlerini ortaya koyan bir dizi soru ve görevi yerine getirdi.

Çalışmada verilen görevlerde birçok katılımcı; plastik poşetler (%58), tek kullanımlık kahve fincanları (%46) ve ampuller (%26) gibi yaygın geri dönüşüm kirleticilerini hatalı, ancak genellikle kendinden emin bir şekilde sanal geri dönüşüm kutularına yerleştirdi.

Anketlerde katılımcılardan plastik üretiminin başlamasından bu yana plastiğin ne kadarının geri dönüştürüldüğünü tahmin etmeleri istendi. Yaygın şekilde kabul edilen bir hesaplama göre bu oran %9 civarın. Katılımcılar ise plastiğin %25'inin geri dönüştürüldüğünü düşünüyordu.

Çalışmanın bir bölümünde; katılımcılara değişimin en fazla etkiyi nerede sağlayabileceği ve birey olarak en fazla etkiyi nerede sağlayabileceklerini düşündüklerini sorulduğunda, katılımcılar doğru bir şekilde yukarı akış müdahalelerine odaklandı.

Ancak sistemi sadece ne satın almayı seçtikleri ve daha sonra bunu nasıl bertaraf ettikleri yoluyla etkileyebileceklerini düşündüler. Bir başka deyişle, vatandaşlar olarak değil tüketiciler olarak hareket ettiler.

Bu makale, Creative Commons lisansı altında The Conversation'da yayınlandı. Orijinal makaleyi okumak için buraya tıklayabilirsiniz.