Deprem bölgesinde hava kirliliği ve zehirlenme uyarısı!

Türk Tabipleri Birliği (TTB), 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından sağlık alanındaki bilgilendirme notlarına devam ediyor. TTB, son olarak “Hava Kirliliği ve Karbonmonoksit Zehirlenmesi” konulu bir Deprem Bilgilendirme Notu yayınladı.

Hava Kirliliği

“Bölgede deprem öncesi zaten yoğun olan hava kirliliği, deprem sonrası gerek enkaz kaldırma çalışmaları, gerekse bölgeye elektrik ve doğal gaz verilememesi nedeniyle odun ve kömür yakılması sonucu daha da artmıştır. Başta kalp ve solunum sistemi hastalıkları olmak üzere çok sayıda sağlık sorununa neden olabilecek hava kirliliğini azaltmak için kamu otoritesi aşağıdaki önlemleri almalıdır.

Çadır kentlere acil olarak elektrik sağlanarak özellikle kapalı alanların ısınma sorunu elektrikli ısıtıcılarla çözülmelidir.

Enkaz kaldırma çalışmaları su sağlanıp enkazlar ıslatıldıktan sonra yapılmalıdır. Böylece havadaki toz miktarı önemli ölçüde azaltılabilir.

Çadır kentler ve diğer geçici yerleşim yerleri bölgelerin meteorolojik koşulları da göz önüne alınarak nispeten hava kirliliğinden etkilenmeyen noktalara kurulmalıdır.

Karbonmonoksit (CO) Zehirlenmeleri

Karbonmonoksit zehirlenmeleri; odun, kömür, doğal gaz, gaz yağı, tüp gazı gibi karbon bazlı yakıtların ısınma veya başka amaçla havalandırması az, kapalı ortamlarda yakılması sonucu ortaya çıkar.

Karbonmonoksit gazı renksiz, kokusuz ve tahriş yapmayan bir gaz olduğundan zehirlenme fark edilmez.

Karbonmonoksit zehirlenmelerinin ilk belirtileri baş ağrısı, halsizlik, bulantı-kusma, karın ağrısı, sersemlik, uyuşma ve göz kararmasıdır.

Karbonmonoksit zehirlenmelerinin önüne geçebilmek için çadırlar elektrikli ısıtıcılarla ısıtılmalıdır.

Eğer elektrik ve elektrikli ısıtıcılar sağlanamıyorsa sobalar usulüne uygun olarak baca ile dış ortama bağlanmalıdır. Soba boruları fazla dirsek kullanılmadan dış ortama bağlanmalıdır. Bacaların ağzına rüzgar yönüne göre yön değiştiren baca kapakları takılmalıdır.

Çadırlar sık sık havalandırılmalıdır.

Eğer karbonmonoksit zehirlenmesinden şüpheleniliyorsa çadırdaki tüm kişiler açık havaya çıkarılmalı ve en yakın sağlık elamanına haber verilmelidir.”

Enkaz kaldırma çalışmalarında asbeste dikkat!

TTB Merkez Konseyi, Enkaz Kaldırma Çalışmalarında Asbest Maruziyetinin Önlenmesi konusunda da uyarı ve önerilerde bulundu.

“Arama-kurtarma ve enkaz kaldırma çalışmalarında havada uçuşan asbest, bölgedeki yurttaşlarımız için ciddi bir sağlık sorunu olabilecek tehlikeleri barındırmaktadır. Enkaz kaldırma çalışmalarında ortaya çıkan kanserojen lif, asbest ve toksik tozlar, ilerleyen yıllarda kanser başta olmak üzere ciddi hastalıklara neden olabilir.

Bunun önüne geçmek için:

Enkazlar profesyonel ekiplerce kaldırılmalıdır. İş makinelerinin çalıştırılma şekli etrafa asbest yayılmasını azaltabilecektir.

Tozu dumana katarak yapılan enkaz kaldırma çalışmaları engellenmelidir.

Enkaz kaldırma çalışmalarında sulama yapılması kaldırılan tozun etkisini azaltacaktır. Bu nedenle enkaz çalışmalarına sulama eşlik etmelidir.

Kaldırılan enkazın döküleceği yerler doğru ve merkezi bir planlama ile belirlenmelidir, rastgele hafriyat dökülmesi engellenmelidir.

Enkaz kaldırma çalışmasına katılanların “FFP2” veya “FFP3” tipi maske kullanması, sağlık açısından bir zorunluluktur. Bu bağlamda bu tür maskelerin bölgeye ulaştırılması önemlidir.

Pandemi döneminde yaygın kullanıma giren basit cerrahi maskeler bu maddelere karşı koruyucu değildir.”