Soya, daha döngüsel bir ekonominin merkezinde

Ülkemizde de yaygın şekilde kullanılmasına rağmen soya, pek yakından tanımadığımız bir tarım ürünü. Dünyanın birçok ülkesinde sık sık ormanların kesilmesi, buna bağlı olarak biyolojik çeşitliliğin azalması ve sera gazı emisyonlarının artması ile ilişkilendiriliyor. Ancak soyanın çevre ve ekonomi için birçok faydası var…

Büyütmek için resme tıklayın

Birleşik Soya Kurulu Pazar İstihbarat Başkan Yardımcısı ve ve Birleşik Devletler Soya İhracat Konseyi’den Mac Marshall, newfoodmagazine.com’a verdiği röportajda soya tarımının küresel gıda zinciri ve diğer gıda endüstrileri bağlamındaki yararlarını anlattı. 

Çiftçiler gıda, yem, yakıt ve diğer ürünleri üretirken, tarım alanları ve doğayı korumak için sürdürülebilirlik alanındaki tüm gelişmelerden yararlanıyor.

Günümüzde, tarım ve tarımsal ürünlerin olumlu etkilerin, “tarladan çatala” mottosunun çok ötesinde. Güvenli ve sürdürülebilir gıda tedarikini desteklemek ana odak noktası olmaya devam ederken, her gün daha döngüsel ve sürdürülebilir sistemleri desteklemenin yeni yollarını bulmaya devam ediyoruz.

Uygulamalar tarlada başlıyor. Burada daha az kaynakla daha fazla üretmeye yönelik çalışmalar, atmosferdeki karbonu ve iklim değişikliği etkisini azaltmaya katkı sağlıyor.

Soya sürdürülebilirliğinin etki alanı

Sürdürülebilir tarım uygulamalarında önemli mesafe kaydeden ABD’lş soya üreticileri, her yıl aynı alandan daha fazla hasat yapmayı başarıyor, bu sırada değerli doğal kaynak kullanımını da azaltıyor.

Field to Market’in 2021 Ulusal Göstergeler Raporu’nda göre ABD’li soya üreticileri 1980 ile 2020 arasında üretimi %130 arttırmayı başardı.

Bu sırada aşağıdaki önemli gelişmeler kaydedildi:

  • Arazi kullanım verimliliği %48 arttı
  • Su kullanımı verimliliği %60 arttı
  • Enerji kullanım verimliliğini %46 arttı
  • Sera gazı emisyonlarında %43’lük iyileşme kaydedildi
  • Birim alandaki toprak korunumu %34 iyileştirildi

ABD’li soya üreticileri bu başarılara giden yolda örtü bitkisi, ürün rotasyonu ve geleneksel toprak işleme gibi en iyi tarım uygulamalarını kullandı. Bu uygulamaların ürün verimini arttırdığı, değeri toprakları ve barındırdığı besinleri koruduğu, su ve diğer kaynak kullanımını optimize ettiği, atmosferden karbon yakalanmasını sağladığı biliniyor.

Soya üretiminin çevre üzerindeki olumlu etkisi

Doğası gereği bu uygulamalar tarlada ve bunun ötesinde çevresel faydalar sağlıyor. Yeni karbon denkleştirme uygulamasıyla birlikte çiftçiler, yeni gelir kaynakları elde ederken dahi diğer endüstrileri doğrudan desteklemek için yeni fırsatlar buluyor.

Temel olarak, örtü bitkileri ve toprak işlemesiz/az toprak işlemeli çiftçilik gibi sürdürülebilir tarım uygulamaları, hem çevre hem de tarım arazilerinin kalitesi için iyi olan atmosferin aksine, toprakta daha fazla karbon tutulmasına yardımcı olur. Tarım arazilerinde depolanan karbonu doğru bir şekilde ölçen teknolojiler ilerledikçe, bu depolanan karbon, kendi emisyonlarının etkisini dengelemek isteyen diğer endüstriler tarafından desteklenebilir.

Bitkisel protein, gıda zincirini destekliyor

Soya bitişi, gıda zincirini birçok seviyede (doğrudan gıda veya yem) destekleyen yüksek kaliteli protein sağlıyor. Birçok farklı formlarda tüketicilerin sofrasına ulaşabilen soya, hayvansal proteinle karşılaştırılabilir bir kaliteye sahip tek bitkisel protein.

Yapılan araştırmalara göre birçok yemeğe kolayca eklenebilen soya yağı, kalp sağlığını destekleyebiliyor.

Öte yandan soya büyük oranda, hayvansal proteinin protein kaynağı olarak hayvan yemlerinde karşımıza çıkıyor.

Soyanın pek de duymadığımız bir kullanım alanı

Soyanın daha önce birçoğumuzun duymadığı bir kullanım alanı da biyoyakıt. Öğütülmüş soya fasulyesinden yağ ve soya unu elde ediliyor. Soya yağı ise biyoyakıt için ideal bir ham madde. Üstelik son zamanlarda ciddi bir talep oluşmuş durumda.

Soya yağının başka kullanım alanları da var. Daha yenilenebilir bir ürün olan soya yağı fosil yakıtlara ve formaldehit gibi toksik kimyasallara iklim dostu bir alternatif sunuyor.

Örneğin biyodizel yaşam döngüsü boyunca fosil yakıtlara kıyasla sera gazı emisyonlarını ortalama yüzde 74 oranında azaltan yenilenebilir bir yakıt kaynağı. U.S. Soy (ABD’de soya üreticilerinin kurduğu bir sivil toplum kuruluşu) petrole ve plastikte, boyalarda, yapıştırıcılarda ve diğer ürünlerde, ayakkabı tabanlarında ve otomobil lastiklerinde bulunan zararlı kimyasallara karşı yenilenebilir, soya bazlı alternatifler sunuyor.

Bu ürünlerin her biri daha döngüsel bir sistem oluşturmaya katkı sağlıyor. Öğütülen soyanın yağı alınarak bu ürünler için kullanılsa dahi, geriye kalan posa yem olarak kullanılarak sağlıklı bir gıda sistemini destekliyor.

Birinden feragat edilmeden, diğerini de yapmak mümkün. Her bir galon (3.785 litre) biyoyakıt için yaklaşık yedi 3,2 kilogram soya fasulyesi yağına ihtiyaç duyuluyor. Aynı fasulyelerden üretilen soya posası da 6,8 kilogramlık kümes hayvanı için yem sağlıyor.

Sürdürülebilir tarımın geleceği

Bugüne de önemli ilerlemeler kaydedilmiş olmasına rağmen, tarımın sürdürülebilirlikteki önemli rolünü geliştirmek için birçok yol var. Deniz ürünlerinin yüksek verimle üretilmesine olanak tanıyan, yan ürünlerin de tarım ürünlerini desteklemek için kullanılabildiği yeni sistemlerde önemli gelişmeler söz konusu.

Sürdürülebilirliği daha düşük olan alternatiflerin yerine soya ve diğer tarım ürünlerinin kullanılabileceği daha fazla yeni alan belirlemek için araştırmalarda sürekli ilerleme kaydediliyor.

Çiftçiler yıl boyu üretim takvimini takip ederek küresel gıda talebini karşılamaya çalıştıkları gibi, iyi bilinen ve şaşırtıcı yeni yollarla daha döngüsel bir ekonomiyi destekliyor.

Önümüzdeki yıllarda daha fazla ilerleme ve daha ilginç sürprizler bekleyebilirsiniz.

15 Şub 2023 - 13:00 - Gıda


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Gıda Hattı Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Gıda Hattı hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Gıda Hattı editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Gıda Hattı değil haberi geçen ajanstır.