Küresel gıda fiyatları, 2022’yi düşüşle kapattı!

Uluslararası ticarette yaygın olarak işlem gören 5 temel gıda emtiasının fiyatlarındaki aylık değişimleri yansıtan BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi, 2022'yi bir yıl öncesine göre daha düşük seviyede kapattı.

Küresel gıda fiyatları Aralık ayında düştü

Art arda dokuz ay boyunca gerileyen, Aralık 2022'de bir önceki aya göre yüzde 1,9 azalan FAO Gıda Fiyat Endeksi, Aralık ayındaki ortalama 132,4 puanla bir yıl önceki değerinin yüzde 1 altında kaldı. Bununla birlikte endeks, 2021'e göre ortalama değerden yüzde 14,3 daha yükselerek ortalama 143,7 puana ulaştı.

Küresel gıda fiyatlarındaki gelişmeleri değerlendiren FAO Baş Ekonomisti Maximo Torero, "Çok dalgalı geçen iki yılın ardından daha sakin gıda emtia fiyatları memnuniyetle karşılanıyor. Dünya gıda fiyatlarının yüksek seviyelerde kaldığı, rekor seviyelere yakın birçok gıda maddesinin ve pirinç fiyatlarının arttığı ve gelecekteki tedariklerle ilgili hala birçok riskin arttığı göz önüne alındığında, tedbirli olmak ve küresel gıda güvensizliğini hafifletmeye güçlü bir şekilde odaklanmak önemlidir” ifadelerini kullandı.

Gıda fiyat endeksinde alt gruplardaki değişimler

Bitkisel yağ fiyatlarındaki azalışlar küresel gıda fiyatlarındaki düşüşe öncülük ederken, FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Kasım ayına göre yüzde 6,7 düşerek Şubat 2021'den bu yana en düşük seviyesine ulaştı. Palm, soya, kolza tohumu ve ayçiçeği yağları için uluslararası tekliflerin tümü, bastırılmış küresel ithalat talebi ve Güney Amerika'da mevsimsel olarak artan soya yağı üretim beklentilerinin yanı sıra düşen ham petrol fiyatlarının etkisiyle Aralık ayında azaldı.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi de Kasım ayına göre yüzde 1,9 azaldı. Güney yarımkürede devam eden hasatlar buğday ihraç edilebilir arzını artırırken, Brezilya'dan gelen güçlü rekabet dünya mısır fiyatlarını düşürdü. Buna karşılık, uluslararası pirinç fiyatları, Asya'nın satın alımları ve ihracatçı ülkeler için ABD doları karşısında para biriminin değer kazanmasıyla yükseldi.

Aralık ayında Kasım’a göre yüzde 1,2 oranında düşen FAO Et Fiyat Endeksi kapsamında, sığır ve kümes hayvanı etleri için uluslararası fiyatlar, domuz ve küçükbaş eti fiyatlarından daha ağır bastı. Uluslararası sığır eti fiyatları, orta vadeli arzlara yönelik küresel talepten etkilenirken, yeterli ihracat arzı kanatlı eti fiyatlarını aşağı çekti. Domuz eti fiyatları, özellikle Avrupa'da güçlü iç talebe bağlı olarak yükseldi.

Süt ürünleri ile şeker fiyatları yükseldi

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, beş ay üst üste yaşanan düşüşlerin ardından Aralık ayında yüzde 1,2 arttı. Sıkılaşan piyasa koşullarını yansıtan yüksek uluslararası peynir fiyatları, endeksteki aylık artışı artırırken, tereyağı ve süt tozu için uluslararası kotasyonlar azaldı.

FAO Şeker Fiyat Endeksi de, çoğunlukla olumsuz hava koşullarının Hindistan'daki mahsul verimi üzerindeki etkisine ve Tayland ve Avustralya'daki şeker kamışı ezme gecikmelerine ilişkin endişeler nedeniyle Kasım ayından itibaren yüzde 2,4 oranında artarak yükseldi.

2022’de küresel gıda fiyatlarının seyri!

FAO’dan yapılan açıklamaya göre, 2022'de FAO Gıda Fiyat Endeksi ortalaması bir önceki yıla göre önemli ölçüde daha yüksekti. Bu da 2021'deki büyük artışların üzerine, gıda ithaline bağımlı düşük gelirli ülkeler için FAO’dan önerilen Uluslararası Para Fonu tarafından bir "Gıda Şoku Penceresi" kredisinin benimsenmesine yönelik önemli baskıları ve gıda güvenliği endişelerini katalize etti.

Dünya buğday ve mısır fiyatları yıl boyunca rekor seviyelere ulaştı. FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi'nin 2022'nin tamamı için ortalama değeri yeni bir rekor seviyeye ulaşırken, FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi ve Et Fiyat Endeksi 1990'dan bu yana en yüksek tam yıl seviyelerine işaret etti.