Böcekler acı hisseder mi? Bilimsel veriler ne gösteriyor?

Her yıl 1 trilyon böcek, gıda ve hayvan yeminde kullanılmak üzere öldürülüyor. Böcekler genelde aşırı sıcak ve soğuk ile bunu takip eden aç bırakma yöntemleriyle öldürülüyor. Kıyaslanacak olursa, her yıl kesilen memeli (sığır, koyun, keçi vb.) ve kümes hayvanı sayısı ise 79 milyar civarında.

Bazı akademisyenler, hayatta kalma değeri nedeniyle birçok hayvanın acı hissettiğini, ancak böceklerin bunu hissetmediğini düşünüyordu. Ancak bu konuda yapılan 300’den fazla bilimsel araştırmayı inceleyen bir ekip, bazı böceklerin acı hissettiğine dair verilere rastladı.

Aynı ekip başka bir çalışma yaparak yaban arılarının potansiyel olarak zararlı uyaranlara karşı tepkisini inceledi. Arıların uyaranlara verdiği tepki, insan ve hayvanların acıya verdiğine benzerdi.

Öte yandan pestisitlerin her yıl trilyonlarca böceğin ölümüne yol açtığı biliniyor. Pestisitlerin öldürdüğü böcekler aslında felç, boğulma veya iç organlarının çözünmesi/erimesi neticesinde, bazen günlerce devam eden bir süreçle ölüyor.

Eğer böcekler acı hissediyorsa, böcek üretim çiftlikleri ve böcek kontrol uygulamalarının toplu acıya yol açtığını söylemek yanlış olmaz. Hayvan refahı tartışmaları ve yasaları ise böcekleri neredeyse tamamen göz ardı ediyor.

Bunun bir sebebi, böceklerin geçmişten beri çok kısa ömre sahip olan, çok basit canlılar olması. Ancak böceklerin acı hissettiğine ilişkin kanıtlar günden güne artıyor.

Kanıtlara rağmen böceklerin ağrı hissedip hissetmediği konusu oldukça tartışmalı. Çünkü acı bireyden bireye değişkenlik gösteren bir deneyim. Doğrudan iletişim kuramayan bir canlının acı çekip çekmediği konusunda, olasılıklara ve sağduyuya güvenmeliyiz.

Ağrıya ilişkin göstergeler arttıkça, o canlının ağrı hissettiği ihtimaline ağırlık vermeliyiz.

Hangi böcek ne kadar ağrı hissediyor?

Çalışmada, İngiltere hükümeti tarafından 2 önemli omurgasız canlı grubu için kısa bir süre önce kullanılan değerlendirme çerçevesi kullanıldı. Burada hayvanın sinir sisteminin ağrıyı destekleyip desteklemediği ve davranışlarının ağrıya işaret edip etmediği gibi toplam 8 kriter yer alıyor.

Sinekler ve hamamböcekleri 8 kriterden 6’sını taşıyor. Değerlendirme sistemine göre bu, ağrı için “güçlü kanıt” anlamında.

Arılar, eşek arıları ve karıncalarda 4 kriter, kelebek, güve, çekirge ve cırcır böceğinde 3 kriter olduğu görüldü. En büyük böcek grubu olan kınkanatlılarda ise yalnızca 2 kriter tespit edildi. Hiçbir kriteri taşımayan bir böcek ise tespit edilmedi.

Böceklerin acı hissettiğine işaret eden veriler ile hayvanların acı hissettiğini gösteren bilimsel kanıtların denk olması sebebiyle, bu değerlendirmeler oldukça önemli.

Bu makalenin orijinali The Conversation’da yayınlandı. Yazının orijinali için buraya tıklayabilirsiniz.

https://theconversation.com/insects-may-feel-pain-says-growing-evidence-heres-what-this-means-for-animal-welfare-laws-195328