Sıfır Gıda Atığı Liderler Ağı toplantısında konuşan Dr. Cenker Göker, gıda kayıp ve atıkları ile mücadelede kamu ve sektör işbirliğinin önemini vurguladı.
Ankara Üniversitesi öğretim üyelerinden Dr. Cenker Göker’in moderatörlüğünü yaptığı ikinci oturumda ilk konuşmayı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Sıfır Atık Yönetimi Daire Başkanlığı’ndan Hülya Çakır yaptı. Çakır ülkemizin nüfus artışıyla beraber, tüketim ve atıklarının da ciddi oranda artmakta olduğuna dikkat çekerek, zaman içerisinde giderek büyüyen çevresel sorunlarla karşılaşılacağını vurguladı. Bakanlık bünyesinde yaptıkları atık önleme uygulamalarından örnekler veren Çakır, bu sayede sadece Bakanlık kampüsünde kısa sürede çok büyük miktarda atık toplayarak değerlendirilmesini sağladıklarını ifade etti. Bu sonuç üzerinden ülkemizde 1 yılda 12,5 milyar TL’lik bir kazanım sağlanabileceğinin hesaplandığını belirten Çakır, konuyla ilgili olarak oluşturdukları bir protal olan sifiratik.gov.tr sitesi hakkında bilgi verdi.
“Tarımsal üretimde planlama çok önemli”
Daha sonra kürsüye gelen Tarım ve Orman Bakanlığı Kodeks Dairesi Başkanı Selman Ayaz, sıfır atık kavramının sadece üretim ve tüketim sırasındaki kayıplar olarak değil, daha geniş değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Tarımsal üretimde planlamanın çok önemli olduğunu vurgulayan Ayaz, öncelikle ihtiyaç fazlası üretimin engellenmesi gerektiğini ifade etti.
Oturumun üçüncü konuşmacısı Kayseri Pancar Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akay oldu. Sıfır atık konusunda gösterdikleri hassasiyete vurgu yapan Akay, sektörün reel uygulamaları hakkında dinleyicileri bilgilendirdi. Öncelikle şeker sektörünün sorunlarına değinen Akay, özelleştirme konusundaki aksaklıkların altını çizdi. Pancar bazında, üretilen tarımsal ürünün işlenmesi konusunda risk olduğunu ifade eden Akay, kayıp ve atıklarla mücadeleye zayi olan hammaddeden başlanması gerektiğinin altını çizdi.
Şeker sektöründe yan ürünlerin melas ve posa olduğunu belirten Akay, işletmelerin oluşturduğu atıklara da değindi. Kayseri Şeker Fabrikası olarak, bir Ar-Ge Merkezi açmış olduklarını ifade eden Akay, atıkların değerlendirilmesi ve engellenmesi konusunda çalışmalar yürütüldüğünü belirtti. Akay uygulamaya geçirdikleri maus makinesiyle taşıma sistemi ile önemli miktarda toprağın tarlada kalmasını sağladıklarını, bunun hem verim artışı, hem taşıma maliyetlerinin ve sera gazının azalmasını getirdiğini belirtti. Aynı şekilde randevulu sistem yoluyla da 10 bin ton pancarın atılmasının önüne geçtiklerini belirten Akay, atıkların gübre şeklinde değerlendirilmesi çalışmalarında da başarı sağladıklarını söyledi.
“Gıda atıklarıyla mücadele lüks değil zorunluluk”
Meyve Suyu Endüstrisi Derneği (MEYED) adına toplantıya katılan İpek İşbitiren, Liderler Ağının bundan sonraki adımlarının ortaya koyulmasını amaçladıklarını belirtti. Meyve suyu endüstrisinin meyvecilikle beraber yaşadığını belirten İşbitiren, endüstriye yönelik veriler konusunda yetersiz kalındığını ifade etti. Sektör olarak 1 milyon çiftçi ve ailelerine dokunan bir grup olduklarını ifade eden İşbitiren, kırsal kalkınmaya önemli bir destek sağladıklarını belirtti. Dernek olarak imza attıkları çalışmalardan birinin kooperatifçilik çerçevesinde çiftçinin eğitimi ve bilinçlendirilmesi olduğunu vurgulayan İpek İşbitiren, endüstri için bu konunun bir lüks değil, bir zorunluluk olduğunu ifade ederek sözlerini noktaladı.
Oturumun son konuşmacısı Netlog Nakliye ve Dağıtım Operasyonları Başkanı Uygar Uşar, öncelikle şirket hakkında bilgi vererek Liderler Ağı’nda bulunma nedenleri olarak Türkiye’nin en büyük ısı kontrollü lojistik şirketi olmalarını gösterdi. Uşar taşımada en önemli avantajlarının depolama, tasnif etme ve taşıma sırasında her ürünü kendi rejiminde ele almaları olduğunu belirtti. Kaynakların bolluğunun azlığından daha tehlikeli olduğunu söyleyen Uşar, ihtiyaç kadar üretmenin, ihtiyaç fazlasının yeniden kullanımının sağlanmasının sıfır atık konusunun temelini oluşturduğunu vurguladı.
“25 milyar TL’lik kaybın 10 milyarı depolama ve taşımada”
Gıdaların depolanması ve taşınması aşamasında en az 10 milyar TL’lik bir kayıp yaşandığına dikkat çeken Uygar Uşar, bunun nedenleri olarak ürünlerin doğru koşullarda depolanamaması ve doğru zamanda teslim edilememesini sıraladı. Uşar, bunun üstesinden gelmek için gıda güvenliğini korumak ve bunu izlenebilir kılmak gerektiğini vurguladı.
