Gönüllü Karbon Piyasalarına yönelik projeler, kayıt altına alınıyor
Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından karbon sicili uygulaması başlatıldı. Ulusal karbon sicili, kayıt için ilk karbon projelerini bekliyor.
Yeni kurulan ulusal karbon sicili ile Türkiye, karbon projelerini kayıt altına alarak iklim değişikliği ile mücadele çabalarına bir yenisini ekliyor. 7 Ağustos 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Sera Gazı Emisyon Azaltımı Sağlayan Projelere İlişkin Sicil İşlemleri Tebliği ile sera gazı emisyonlarının azaltılması, sınırlandırılması ve yutak alanların artırılması amacıyla Gönüllü Karbon Piyasalarına yönelik geliştirilen ve yürütülen projelerin kayıt altına alınması hedefleniyor. Tebliğe konu olan projeler; Çevre ve Orman Bakanlığı’na resmi olarak iletilecek ve ayrıca Bakanlığın www.karbonkayit.cob.gov.tr adresinden ulaşılabilecek elektronik kayıt sistemine kayıt edilecekler.
Türkiye 2009’un başında Kyoto Protokolünü imzaladı ama 2012 sonrasındaki konumu belirsizliğini koruyor. Bu nedenle Türkiye’nin, Protokolün ilk taahhüt dönemini takip eden 2012 sonrası yeni rejimde ideal konumla yer alması ve yeni mekanizmalardan avantajlı konumda yararlanabilmesi büyük önem taşıyor.
Protokolün ilgili mekanizmalarından yararlanamayan Türkiye, gönüllü karbon piyasalarında işlem gören sertifikaların geliştirildiği projelere 2005 yılından bu yana ev sahipliği yapıyor. Bugüne kadar ulusal bir kayıt sistemi olmaması nedeniyle net sayıları belli olmamakla beraber Gold (Altın) Standard, VER+ ve VCS standart kuruluşlarına kayıtlı olan ve her geçen gün artan Türk projelerinin sayısı 100’ü aşmış bulunuyor. Yeni sicil düzenlemesi ile Gönüllü Karbon Piyasalarına dönük Türkiye’de geliştirilen projeler sonucu azaltılan sera gazı emisyonlarının kayıt altına alınması ve izlenmesi amaçlanıyor. Ayrıca; Karbon azaltım sertifikalarının nerede ve hangi proje ile oluşturulduğu tespit edilerek, mükerrer sayımın (double counting) önüne geçilmesi ve piyasada şeffaflığın ve bütünlüğün sağlanması hedefleniyor.
338 milyon dolarlık Pazar
2009 yılı sonu itibariyle küresel Gayrisafi Yurtiçi Hasıla %0,6 düşmüş olmasına rağmen, karbon piyasalarında bir önceki yıla göre %6’lık bir büyüme yaşandı. Geçen yılsonunda karbon piyasalarının toplam değeri 144 milyar dolara erişti. Gönüllü karbon piyasalarının bu toplam içerisindeki yeri 338 milyon dolar ile %0,2 oranı ile sınırlıydı. Buna karşılık aynı piyasalarda işlem gören sertifikalara bağlı emisyon azaltımı 46 milyon karbondioksit eşdeğer ton ile toplam içerisinde %0,5’lik düzeye yükseldi (Dünya Bankası, 2010).
Şu ana kadar halka açık kayıt sistemleri bünyesinde kayıtlı gönüllü karbon projeleri arasında Türkiye’den 109 adet proje var. Geliştirilen projelerin 50’si küçük ve nehir hidroelektrik santral kategorisinde olmak üzere 49’u rüzgâr enerjisi, 6’sı katı atıktan enerji elde edilmesi, 3 tane jeotermal ile bir tane de biyogaz projesi bulunuyor.
