Gebelikte kaşıntı, gebelik döneminde vücutta meydana gelen değişikliklerin cildi kurutması ve germesi nedeniyle ortaya çıkabiliyor. Ancak bu kaşıntıların başka nedeni de olabilir. Gebelik kolestazı üzerinde durulması gereken bir konu.
Gebelik kolestazı nedir?
Gebelik kolestazı, gebeliğe bağlı bir karaciğer problemi olarak tanımlanırken, safra tuzlarının ciltte birikmesi sonucu görülüyor. Anne adayının ciddi kaşıntılar yaşamasına yol açan fakat vücutta herhangi bir döküntüye neden olmayan kolestaz, genellikle gebeliğin son 6 ayında yaşanıyor. Fakat ilk 3 ayda da ortaya çıkabiliyor.
Gebelik kolestazının en belirgin tanısı, döküntü oluşturmadan yaşattığı kaşıntı. Bu kaşıntılar vücudun tamamında hissedilebileceği gibi, yalnızca karın bölgesi, ayaklar ve avuç içlerinde de yoğun bir şekilde görülebilir. Kaşıntının yanı sıra idrar renginde koyulaşma, gaita (dışkı) renginde açılma, gözlerin ve derinin sarı renge dönüşmesi gibi belirtiler de gözlemlenebiliyor. Tüm bunlara ek olarak bulantı, kusma, karın ağrısı kolestaz belirtilerine eşlik eden diğer semptomlar.
Ölümcül riskler var!
Kolestaz, anne adayında çeşitli risk faktörlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bunların en önemlisi kaşıntı sebebiyle anne adayının vücudunda oluşabilen kalıcı izler ve yaralar.
Gebelik kolestazı, anne kadar bebek için de risk taşıyan bir sorun. Eğer anne adayı, kolestaz belirtilerini fark etmez ve gereken önlemleri almazsa erken doğum ya da mekonyum (bebeğin anne karnında dışkı yapması) problemi yaşanabiliyor. Diğer yandan bebek anne karnında oksijensiz (asfiktik) kalabilirken, bebek ölümüyle de karşılaşılabiliyor. Kolestaz bebek için hayati tehlike oluşturabileceğinden doğum 37-38. haftalarda yaptırılıyor ve anne adayı doğuma kadar yakın takip altına alınıyor.
Son 6 ayda görülüyor, doğumdan sonra geçiyor
Genel olarak gebeliğin östrojen hormonlarının artış gösterdiği son 6 ayında ortaya çıkan gebelik kolestazı, çoğunlukla doğumdan kısa bir süre sonra kaybolur. Fakat bu hastalar, ileriki dönemlerde alacakları ilaçlara çok dikkat etmeli. Bilhassa doğum kontrol hapları kullanmaları gerektiğinde östrojen içermeyen seçenekler tercih edilmeli. Kolestaz problemi, doğumdan sonra hızla düşüş gösterirken, karaciğerde kalıcı herhangi bir hasara da yol açmaz. Fakat 3 ay içerisinde şikayetlerde bir düzelme olmazsa mutlaka uzman bir hepataloğa başvurulmalı.
Sonraki gebelikte de görülebilir
Gebelik kolestazı atlatan anne adaylarının sonraki gebeliklerinde yine aynı problemi yaşama ihtimali bulunuyor. Hastalığın diğer gebeliklerde tekrarlanma olasılığı ise yüzde 60-90 oranında. Bu sebeple anne adayının karaciğerinin çalışma durumu düzenli kan testleriyle kontrol edilmeli.
Tedavi var mı?
Gebelik kolestazı tedavisine öncelikle anne adayındaki kaşıntı rahatlatılarak ve oluşabilecek komplikasyonların önüne geçilerek başlanır. Kaşıntının rahatlatılması için ise anne adayına gerekli ilaç tedavisi uygulanır. Kaşıntı için mentollü kremler de kullanılabilir. Ayrıca kaşıntıyla birlikte doğum sonrası kanamaya karşın da K vitamini takviyesi yapılır.
