B12 Vitamini eksikliği kilo aldırır mı?

B12 vitamini suda çözünebilen, DNA sentezinde, yağ asitleri ve amino asitlerin vücut içinde kullanımında oynadığı rol sayesinde vücut içerisindeki hemen her hücrenin ihtiyaç duyduğu bir B vitamini türüdür.

Sinir sisteminin sağlığı, beyin fonksiyonları ve alyuvarların üretimi için gereklidir. Kobalamin, B12 vitamininin bir diğer adıdır. B12 vitamini, en büyük ve yapısal olarak en karmaşık vitamindir.

Vitaminler genel olarak ya vücut tarafından hiç üretilmeyen ya da olumsuz sağlık sonuçlarını veya hastalıkları önlemek için yetersiz miktarda üretilebilen temel besinlerdir. Bu sebeple uygun beslenmeyle ve sadece tıbbi açıdan gerekli olduğu durumlarda vitamin takviyeleriyle vücuda vitamin sağlamak gereklidir. 

Vücut içerisinde B12 vitamini seviyesi çok azaldığında ortaya çıkan duruma B12 eksikliği denilir. Bu durum geri döndürülemez nörolojik sorunlara yol açabilir. İnsan vücudu dört yıl yeterli olacak kadar B12 vitaminini depolayabilir ve fazla, istenmeyen kısmını idrar ile dışarı atar.

B12 vitamini hayvan etinde doğal olarak bulunur ve sağlıklı bir diyetle B12 eksikliği belirtilerinden kolayca kaçınmak mümkündür. Ancak çeşitli nedenlerle et tüketmeyen insanlar ek B12 vitamini takviyesi alabilirler. Bu vitamin endüstriyel olarak sadece bakteriyel fermantasyon sentezi ile üretilebilir. 

B12 vitamini eksikliği, vücut tarafından yeterli B12 vitamini alınmadığında ortaya çıkar. Özellikle sinir sistemi ve beyinde geri dönüşümsüz ve potansiyel olarak ciddi hasara yol açabilir. Normalden biraz daha düşük B12 vitamini seviyeleri bile depresyon, akıl karışıklığı, hafıza problemleri ve yorgunluk gibi eksiklik semptomlarını tetikleyebilir. Bununla birlikte, bu semptomlar tek başına B12 vitamini eksikliği tanısını koymaya yetecek kadar belirleyici değildir. 

Bazı ilaçlar B12 vitamini ile etkileşime girebilir. Bunlar arasında metformin, proton pompası inhibitörleri ve sıklıkla peptik ülser hastalığı için kullanılan h2 reseptör agonistleri bulunur. Bu ilaçlar B12 vitaminiemilimini engelleyebilir. Antibiyotik kloramfenikol veya kloromisetinB12 takviyesialan bireylerde kırmızı kan hücresi üretimini etkileyebilir. 

B12 vitamini eksikliğinin diğer belirtileri arasında iştahsızlık, kabızlık, ve kilo kaybı görülür. Eksiklik semptomları şiddetlendiğinde el ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma gibi nörolojik değişiklikler gerçekleşebilir ve bazı vakalarda hareket ederken denge daha zor korunur.

B12 vitamini eksikliği olan bebeklerde yüz titremeleri, refleks problemleri, beslenme zorlukları, tahriş görülebilir. Eğer eksiklik tedavi edilmezse büyüme problemleri gibi olağandışı durumlar ortaya çıkabilir.

B12 vitamini eksikliği ciddi bir kalıcı sinir ve beyin hasarı riski taşır. B12 vitamini yetersiz olan bireylerde psikoz, mani ve bunama gibi durumların gelişme riski daha yüksektir.

Yetersiz B12 vitamini de anemiye, yani kansızlığa neden olabilir. Aneminin en yaygın belirtileri arasında yorgunluk, nefes darlığı ve düzensiz kalp atışı bulunmaktadır. Anemi durumuna sahip bireyler dil ya da ağız ağrısı, beklenmedik kilo kaybı, soluk veya sararmış cilt, ishal ile adet sorunları ile karşılaşabilirler.

B12 vitamini eksikliği ayrıca vücudu enfeksiyonların etkilerine daha duyarlı hale getirir. B12 vitamini eksikliği anemisi ile folat eksikliği anemisi sıklıkla birlikte görülür ve ayırt edilmeleri zor olabilir. Bu durumların tedavisi B12 vitamini enjeksiyonları ve folik asit haplarını içerebilir.

Diyetlerinde hayvansal gıda bulunmayan kişiler, B12 vitamini eksikliği riskiyle karşı karşıyadır. Hamilelik süreci ve sonrasında emzirme dönemi vegan beslenmeden kaynaklanan B12 eksikliğini kötüleştirebilir. Bitki kaynaklı gıdalar, insan sağlığını korumak için yeterli B12 vitamini içermezler.

Pernisiyöz anemisi olan bireylerde B12 vitamini eksikliği görülebilir. Pernisiyöz anemisi kanı etkileyen bir bağışıklık sistemi hastalığıdır ve midede vücudun B12 vitaminini emmesine izin veren bir protein olan intrinsik faktörünün (IF) yeterli miktarda bulunmamasına neden olur.

İnce bağırsağı cerrahi olarak kısaltılmış bireyler gibi ince bağırsak problemleri olanlar bulunur. Bu nedenle B12 vitamini vücut tarafından yeterli miktarda emilmeyebilir.

Besinlerin emiliminin azalmasına neden olan gastrit, çölyak hastalığı ve inflamatuar bağırsak hastalığı da B12 eksikliğine yol açabilir. Kronik alkolizm etkisi altında olan bireyler de aynı nedenle B12 vitamini eksikliği yaşayabilir. 

Vitamin eksiklikleri, iştah kaybına sebep olabilir. Vitamin eksikliğine bağlı olarak kullanılan vitamin takviyeleri, vitamin eksikliğine bağlı oluşan iştah kaybını giderir. Bu durumda iştah artmaz, yeniden kazanılır.  

Karaciğerde depolanan B12 Vitamini, ısıya dayanıklı ancak ışığa duyarlıdır.  B12'nin birincil işlevleri arasında sinir kılıfını (miyelin) korumak, kemik iliğinde eritrosit sentezini artırmak, ağrı eşiklerini düşürmek, demir depolamak, enerji sağlamak ve toksinleri uzaklaştırmak bulunur. b12 vitamini vücuttaki tüm bu işlevleri folik asit yardımıyla gerçekleştirir.  B12 vitamini eksikliğinde iştah kaybı, güçsüzlük, halsizlik ve odaklanmada güçlük gibi çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. 

B12 vitamini eksikliğinde vücutta çok çeşitli semptomlar görülebilir. Ancak kilo alımı B12 vitamin eksikliğinin semptomlarından biri değildir. bunlardan biri değildir.

Vücudun, enerji metabolizmasını veya vücudunuzun yiyecekleri enerjiye nasıl dönüştürdüğünü düzenlemek için B12 vitaminine ihtiyaç duyar. Bazı araştırmalar vücuttaki düşük B12 vitamini düzeylerinin obeziteye ilişkili olduğunu bulmuş olsa da B12 vitamini eksikliği kesin olarak kilo alımıyla ilişkilendirilmemiştir.

• Ciğer: Ciğer, B12 açısından zengin gıdaların başında gelir. Özellikle de kuzu ciğeri yüksek miktarda B12 vitamini içerir.  B12’ vitamine ek olarak bakır, demir, fosfor, çinko, B6 ve A vitaminlerini de çeren kuzu ciğerinin 100 gramı,  günlük B12 ihtiyacının yaklaşık 13 katını karşılamayı sağlar. Bu nedenle de fazla tüketiminden kaçınılmalıdır. 
• Kuzu Eti: B12 vitamini açısından zengin gıdalardan biri de kuzu etidir. 100 gram kuzu pirzola, günlük B12 ihtiyacının önemli bir kısmını  karşılamaktadır. Kırmızı et B12 vitaminin yanı sıra B2, B3, B6 vitaminleri, çinko ve selenyum mineralleri açısından da yüksektir. Kırmızı ette bulunan B12 vitamininden en iyi şekilde faydalanmak için ızgarada veya fırında pişirilmesi tavsiye edilmektedir. 
• Peynir: Peynir protein, kalsiyum ve kolesterol açısından zengin olmasının yanında yüksek miktarda da B12 vitamini içermektedir. Bu özelliği sayesinde de B12 vitamini eksikliği yaşayan kişiler tarafından yeterli miktarda tüketilmelidir. 22 gram peynir günlük B12 ihtiyacının yaklaşık %28’ini karşılar. Ancak peynirin yüksek miktarda tüketimi kolesterolün yükselmesine sebep olabileceğinden aşırıya kaçırmamalıdır. 
• Yumurta: Yumurta bol miktarda B12 vitamini içerir. 100 gram yani yaklaşık 2 büyük yumurta  günlük B12 ihtiyacının % 46'sını karşılamaktadır.  Yapılan araştırmalarda yumurta sarısının beyazından daha yüksek oranda B12 vitamini içerdiğini ve sarı kısımda bulunan B12 vitamininin daha yüksek oranda emildiği gösterilmiştir. Bununla birlikte yumurta tüketirken hem sarısının hem de beyazının tüketilmesi önerilir. 
• Balık: Balık, vücuda sayısız faydası bulunan bir besindir. Balığın faydalarından biri de içerdiği yüksek miktardaki B12 vitaminidir. Bu sebeple B12 vitamini eksikliği bulunan kişilerin düzenli olarak balık tüketmesi tavsiye edilir. Ancak balık tüketiminde de diğer gıdalarda olduğu gibi aşırıya kaçılmamaldır. Uzmanlar haftada iki gün balık tüketimini önermektedir. Sardalya ve ton balığı, B12 vitamini açısından zengin balık türleridir.