TÜBİTAK Ankara Test ve Analiz Laboratuvarında (ATAL) geliştirilen fındıkta aflatoksin miktarını belirleyen yeni analiz yöntemi, büyük bir başarıya imza atarak Avrupa Komisyonu’nun resmi ölçüm metotları arasına girdi. Bu gelişmeyle Avrupa Birliği’nde (AB) üretilecek ya da AB’ye ihraç edilecek fındıklar, Türk araştırmacıların geliştirdiği analiz yöntemiyle test edilecek. TÜBİTAK ATAL’da görevli araştırmacılardan Dr. Hamide Şenyuva, gıdaların sağlık açısından uygun olup olmadığının bir takım bilimsel analizlerle ve elde edilen güvenilir sonuçlarla ortaya konulduğunu anlattı.
14 laboratuvardan onay
Şenyuva, 1999 yılında, AB Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (JRC) ve İngiltere Merkezi Bilim Laboratuvarı’nın (CSL) ortaklaşa yer fıstığı ezmesi, Antep fıstığı, kuru incir ve kırmızıbiberi kapsayan bir çalışma yapmasına rağmen AB kanunlarında fındık için limitleri belirtilen bu tür bir çalışmanın o tarihe kadar mevcut olmadığını belirtti. Fındık ve fındık ürünü analizlerinin yapılabilmesi için bir metot gerektiğini vurgulayan Şenyuva, TÜBİTAK ATAL’da ekibi ile geliştirdiği yöntemin tamamen özgün bir yöntem olduğunu ve uluslararası çevrelerce de kabul gördüğünü bildirdi. Avrupa Komisyonu’ndan 8, ABD’den 1, Türkiye’den 5 mikotoksin laboratuvarına geliştirdikleri metodu, yöntemin kimyasallarını ve numunelerini paketler halinde gönderdiklerini anlatan Şenyuva, böylece ilk başta yöntemlerinin toplam 14 laboratuvarda başarıyla test edildiğini söyledi.
AB dillerine çevrildi
Bu başarılarının ardından da şu anda 26 AB Mikotoksin Referans Laboratuvarı ve bunlara bağlı 50 kadar resmi analiz laboratuvarları ve AB harici diğer laboratuvardan uyumlu sonuçlar alındığını bildiren Şenyuva, şöyle devam etti: “Tüm laboratuvarlar ölçümlerini yaptı ve sonuçlarını bize gönderdi. Bütün sonuçlar daha sonra İngiltere’de istatistiksel değerlendirmeye alındı. Laboratuvarlar arası başarı kriterlerini geçtik. İngiltere, Belçika ve Hollanda’daki bilim adamları, çalışmamızı (Bugüne kadar yapılmış en iyi metotlardan biri) olarak açıkladı ve AB’nin resmi metodu olarak kabul gördü. Şu anda AB’nin tüm dillerine çevrildi.”Türkiye’nin bu gelişmeyle Avrupa Komisyonu’nda ilk kez bir analiz metoduna sahip olduğunu dile getiren Şenyuva, geliştirdikleri yöntemin Avrupa Komisyonunda “EN-CEN 14123” kodlu numara ile belgelendiğini ve 2008 yılı itibariyle kullanıma sunulduğunu ifade etti.
